Od kilku lat na krajowym rynku dostępna jest nowa usługa bankowa - elektroniczna karta przedpłacona. Jest ona rodzajem pieniądza elektronicznego na okaziciela. Prawie wszystkie dotychczas wydawane w naszym kraju karty były przypisane swoim posiadaczom - na awersie karty widniało imię i nazwisko posiadacza. Tym samym z karty mogła korzystać tylko osoba, której karta była przypisana. W omawianym przypadku tego typu ograniczenie nie istnieje.
Karta upominkowa jest tak samo funkcjonalna jak bony towarowe, jednak jej posiadacz może dokonać płatności w każdym punkcie akceptującym karty płatnicze. Nie jest ograniczony konkretnym sklepem lub listą/siecią sklepów.
Niewątpliwą przewagą karty upominkowej nad bonem jest również to, że nie trzeba wykorzystywać przy pierwszym zakupie całego nominału karty. Jedną kartą można wykonać kilka płatności w różnych punktach handlowych. Natomiast w przypadku bonów towarowych klient musi wykorzystać go w całości przy pierwszej transakcji, gdyż nie ma możliwości otrzymania reszty.
Nominał karty
Podobnie jak w przypadku kart pre-paid stosowanych w telefonach komórkowych karty upominkowe mają z góry określoną wartość. Jest to 50, 100, 200, 300 lub 500 zł. Koszt zakupu karty wynosi 5 zł dla karty o nominale 50 zł i 10 zł dla pozostałych kart. Zaletą jest numer PIN służący do aktywowania karty. PIN konieczny jest również w momencie dokonywania płatności. W razie kradzieży lub zgubienia osoba korzystająca z karty może ją zastrzec i poprosić bank o wypłatę pozostałych na niej środków (zgłoszenie żądania wykupu pieniądza elektronicznego). W przypadku bonu towarowego znalazca lub złodziej może go wykorzystać podobnie jak gotówkę, a posiadacz bonu nie ma żadnej możliwości odzyskania równowartości bonu.
Płatności internetowe
Kolejną zaletą jest możliwość dokonywania kartą płatności internetowych. Jest to opcja, której nie ma nawet wiele wydawanych do konta osobistego kart debetowych. Ponadto wiele osób ma (uzasadnione) obawy przed dokonywaniem zakupów przez Internet z wykorzystaniem standardowych kart płatniczych. Klienci obawiają się, że podany w Internecie numer karty zostanie w nieuczciwy sposób wykorzystany. W przypadku karty upominkowej bez obaw można dokonać płatności w Internecie - ryzykujemy tylko kwotę znajdującą się na karcie.
Na rewersie karty nadrukowany jest również kod CVV, który jest wymagany przy dokonywaniu transakcji internetowych.
Korzystanie z karty upominkowej nie wymaga posiadania konta osobistego, zatem jej użytkownik nie ponosi żadnych dodatkowych kosztów. Także same transakcje bezgotówkowe nie są obarczone żadnymi dodatkowymi prowizjami - posiadacz karty może dokonywać płatności z wykorzystaniem pełnego nominału oznaczonego na jej awersie.
Karta z doładowaniem
Na rynku dostępne są również karty upominkowe z doładowaniem. Wraz z kartą oraz numerem PIN posiadacz karty otrzymuje numer rachunku bankowego (IBAN) umożliwiający zasilenie karty. Aby dokonać zasilenia karty, wystarczy wpłacić (w formie gotówkowej lub bezgotówkowej) określoną przez bank kwotę. Karta ta posiada taką samą funkcjonalność jak karta upominkowa bez doładowania. Różnica polega na tym, że z karty z doładowaniem można korzystać aż do momentu upłynięcia jej terminu wartości. Za wydanie karty bank pobiera opłatę w wysokości 15 zł. Za wpłatę gotówkową na zasilenie karty bank nie pobiera opłat.
Zamiana na gotówkę
Bonów towarowych nie można wymienić na gotówkę. W przypadku kart upominkowych uzależnione jest to od tego, czy karta ma opcję doładowania, czy nie. Karty bez doładowania nie umożliwiają wypłaty pieniędzy z bankomatu.
Możliwy jest jedynie (obarczony wysoką prowizją) całkowity wykup pieniądza elektronicznego przechowywanego na karcie. Natomiast w przypadku kart z doładowaniem można dokonywać wypłat z bankomatu (również za granicą). W każdym przypadku zostanie jednak pobrana opłata.
Obowiązki podatkowe
Cechą, która łączy bony towarowe i karty upominkowe, jest obowiązek opłacenia (przez osobę, która je otrzymała) podatku dochodowego. Stanowi o tym art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pracownik nie ma obowiązku zapłacenia podatku dochodowego jedynie od wartości rzeczowych sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł (art. 21 pkt 67 updof).
Zamiast koperty
Pracodawcy zauważyli już, że karta upominkowa może być świetną alternatywą dla bonów towarowych. Firmy kupują karty i następnie przekazują pracownikom jako upominki. Banki pracują również nad kartami upominkowymi, na których znajdzie się logo firmy, która je zamówiła. Z punktu widzenia użytkownika możliwość dokonywania wielokrotnych płatności, w dodatku w dużej liczbie punktów handlowych (również w Internecie), powoduje, że karta ta jest dużo bardziej atrakcyjna niż bon upominkowy (towarowy).
Karty upominkowe mogą nabywać także osoby fizyczne (klienci indywidualni) - w oddziale banku lub w urzędzie pocztowym - i obdarować takim prezentem inną osobę. Z pewnością będzie to ciekawsze rozwiązanie niż tradycyjna koperta z banknotem.
Co to jest kod CVV
Jest to trzycyfrowa liczba umieszczona na rewersie kart z logo organizacji VISA. Kod ten jest wymagany przy autoryzacji transakcji typu MOTOIO (mail order, telephone order, internet order), czyli dokonywanych w Internecie lub za pośrednictwem telefonu. Wprowadzono go ze względu na bezpieczeństwo transakcji wykonywanych bez fizycznej obecności karty.
- art. 12, art. 21 pkt 67 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 249, poz. 1824
Robert Sierant
ekspert w dziedzinie finansów i bankowości