rada
Do bezpiecznych sposobów oszczędzania wolnych środków finansowych firmy można zaliczyć takie instrumenty finansowe, jak: lokaty bankowe, konta oszczędnościowe czy niektóre fundusze inwestycyjne. To, który wariant będzie najkorzystniejszy, zależy bezpośrednio od wysokości kwoty środków pieniężnych oraz czasu, na jaki możemy ją ulokować. Szczegóły w uzasadnieniu.
uzasadnienie
Firmowe rachunki bieżące są bardzo nisko oprocentowane (około 0,1%) lub bank wcale nie nalicza odsetek od zgromadzonych na nich wkładów. Dlatego nie opłaca się przechowywać na nich pieniędzy, z których nie mamy zamiaru korzystać w najbliższym czasie. Istnieją znacznie lepsze sposoby lokowania wolnych środków pieniężnych.
Zaliczamy do nich:
l lokaty bankowe (terminowe)
l lokaty overnight
l konta oszczędnościowe
l fundusze inwestycyjne
Terminowe lokaty bankowe to nadal najpopularniejszy (nie tylko wśród firm) sposób lokowania wolnych środków finansowych. Konstrukcja tej usługi jest prosta. Aby założyć lokatę bankową, należy określić kwotę wpłaty oraz okres jej trwania. Lokatę można założyć, udając się do placówki banku lub wydając dyspozycję przez system bankowości elektronicznej. Za założenie lokaty banki nie pobierają opłat.
Po zakończeniu okresu lokaty istnieją trzy możliwości (określamy je w momencie zakładania lokaty):
l kapitał (lokaty) + odsetki wracają na rachunek bieżący
l odsetki zostają skapitalizowane (doliczone do kapitału) i lokata się odnawia na taki sam okres
l kapitał pozostaje na rachunku lokaty, natomiast odsetki zostają przeniesione na rachunek bieżący
Występują lokaty ze stałym (w całym okresie jej trwania) lub zmiennym oprocentowaniem. Zmienne oprocentowanie lokaty uzależnione jest od kosztu pieniądza na rynku międzybankowym oraz od inflacji. Jeżeli mamy zamiar założyć lokatę na dłuższy czas, warto zastanowić się, czy stopy procentowe mają tendencję rosnącą, czy też malejącą. W pierwszym przypadku bardziej opłaca się założyć lokatę ze zmiennym oprocentowaniem, a w drugim - ze stałym.
W razie zlikwidowania lokaty bankowej przed terminem wygaśnięcia banki (w większości przypadków) nie naliczają odsetek. Mogą być one również w znaczący sposób ograniczone.
Dlatego warto założyć kilka lokat na mniejsze kwoty (na ten sam okres) niż jedną o większej wartości. Jeśli będziemy potrzebować części pieniędzy znajdujących się na lokatach - zlikwidujemy tylko tyle, ile w danym momencie potrzebujemy. Pozostałe wolne środki nadal będą się znajdowały na wyżej oprocentowanych lokatach. Ilustruje to przykład 1.
Przykład 1
Firma Alfa ma 100 000 zł, które ulokowała na miesięcznej lokacie bankowej. Minimalna kwota lokaty to 10 000 zł. W związku z tym zamiast założyć jedną lokatę na 100 000 zł firma założyła 10 lokat po 10 000 zł. Dwa tygodnie później firma potrzebowała 20 000 zł, w związku z czym zlikwidowane zostały dwie lokaty (z których - z powodu zakończenia lokaty przed terminem - wypłacono tylko kapitał), natomiast pozostałe lokaty na łączną kwotę 80 000 zł nadal przynoszą dochód w postaci odsetek.
Specyficznym rodzajem lokat bankowych są lokaty overnight. Ich konstrukcja polega na tym, że firma oddaje do dyspozycji banku określoną kwotę pieniędzy, którą posiada na rachunku. Zwykle jest to minimum 100 000 zł. Środki te są pobierane z rachunku bieżącego w jednym dniu i wracają na niego dzień później. Oprocentowanie lokat overnight jest wyższe niż na rachunku bieżącym, jednak niższe niż na typowej lokacie terminowej. Dodatkowo bank może pobierać opłatę za automatyczny przelew środków na lokatę overnight.
Niektóre banki oferują firmom również konta oszczędnościowe. Usługa ta polega na tym, że możliwe jest przelanie (z rachunku bieżącego) środków na wysoko oprocentowany rachunek oszczędnościowy. Bank wypłaca odsetki za okres, w którym środki faktycznie znajdowały się na tym rachunku. Nie ma określonego czasu, w ciągu którego środki powinny „przebywać” na rachunku oszczędnościowym. W każdym momencie można je przelać z powrotem na rachunek główny.
Usługa ta jest coraz bardziej popularna - zwłaszcza wśród mniejszych podmiotów gospodarczych, które korzystają głównie z usług banków internetowych.
W ostatnim czasie coraz większą popularnością (również wśród firm) cieszą się fundusze inwestycyjne. Na rynku są zarówno fundusze dedykowane wyłącznie firmom, jak i fundusze, w które mogą inwestować wszyscy.
Ze względu na ryzyko podmioty gospodarcze zainteresowane są przede wszystkim inwestowaniem w fundusze rynku pieniężnego. Oferują one zyski porównywalne z tymi uzyskiwanymi z lokat bankowych, jednak są od nich bardziej elastyczne. Firma nie jest związana terminem zakończenia lokaty bankowej. Generalnie na bardzo krótkie terminy (do miesiąca) bardziej opłaca się zakładać lokaty bankowe. Jeżeli planujemy oszczędzanie przez dłuższy czas, warto zdecydować się na fundusz inwestycyjny.
Wpłata pieniędzy do funduszu inwestycyjnego (założenie rejestru) trwa zwykle około 1-2 dni. Natomiast umorzenie (sprzedaż) jednostek zajmuje 3-4 dni (liczone do momentu zaksięgowania pieniędzy na firmowym rachunku bankowym). Oznacza to, że nie można wycofać środków z funduszu z dnia na dzień. Jest to natomiast możliwe w przypadku lokaty lub konta oszczędnościowego.
Przy wyborze odpowiedniego funduszu inwestycyjnego (fundusz rynku pieniężnego) powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na stopę zwrotu w ostatnim miesiącu, trzech miesiącach oraz nawet roku. Mniejsze znaczenie mają opłaty pobierane za nabycie oraz zarządzanie funduszem. W omawianym przypadku (fundusz rynku pieniężnego) są one zwykle zniesione i wynoszą 0%. Najlepsze fundusze inwestycyjne rynku pieniężnego w ostatnich 12 miesiącach zostały zaprezentowane w tabeli 1.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
W przypadku inwestowania przez okres minimum 12 miesięcy najwyższą stopę zwrotu odnotował fundusz DWS Rynku Pieniężnego (3,984%). W okresie 3-6 miesięcy najwięcej zarobił fundusz AIG Pieniężny (1,426 i 2,399%). W okresie 1 miesiąca najlepszy wynik osiągnął fundusz Unikorona Rynek Pieniężny (0,338%).
Z praktyki wynika, że podmioty gospodarcze rzadko inwestują w inne rodzaje funduszy inwestycyjnych. Są one bowiem związane z ryzykiem spadku wartości ich jednostek uczestnictwa.
Iwona Jabłońska
ekspert w dziedzinie finansów