Ograniczenia w umowie
Dopuszczalność potrącenia może zostać wyłączona lub ograniczona na podstawie umowy stron. Przy podpisywaniu umowy należy zatem zwrócić szczególną uwagę, czy nie przewiduje ona tego rodzaju wyłączeń lub ograniczeń.
Jeżeli jednak umowa milczy na ten temat, a zostały spełnione wszystkie przesłanki potrącenia, do jego dokonania nie potrzeba jest zgoda kontrahenta. Tym samym nie dysponuje on środkami prawnymi umożliwiającymi podważanie skuteczności potrącenia.
Ograniczenia w ustawie
Zanim jednak dojdzie do kompensaty może on spowodować, aby przesłanki potrącenia czasowo nie mogły być spełnione. W tym celu kontrahent może uczynić użytek z art. 488 § 2 i 490 § 1 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z pierwszym ze wskazanych przepisów, jeżeli świadczenia wzajemne (pochodzące z umów wzajemnych np. umowy sprzedaży) powinny być spełnione jednocześnie, każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego.
Zobacz również serwis: Umowy kupno-sprzedaż
Jeżeli zatem nie spełniłeś swojego świadczenia (np. nie wydałeś towaru w umówionej ilości i rodzaju), twój kontrahent może skierować do ciebie oświadczenie o powstrzymaniu się ze spełnieniem świadczenia. W takim przypadku, dopóki nie spełnisz swojego świadczenia, twoje roszczenie o zapłatę ceny nie jest wymagalne i nie może być przedmiotem potrącenia.
Analogiczny uprawnienia przyznaje art. 490 § 1 Kodeksu cywilnego, który znajduje zastosowanie, gdy jedna ze stron obowiązana jest spełnić świadczenie wzajemne wcześniej (np. zapłacić zadatek zastrzeżony w umowie sprzedaży), a spełnienie świadczenia przez drugą stronę jest wątpliwe ze względu na jej stan majątkowy (brakuje ci płynności finansowej, w skutek czego zagrożona jest ciągłość produkcji).
W takim przypadku strona zobowiązana do wcześniejszego świadczenia może powstrzymać się z jego spełnieniem, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego lub nie da zabezpieczenia. Na tej podstawie twój kontrahent może powstrzymać się z wpłaceniem ci zadatku, a twoje roszczenie o zadatek nie może być przedmiotem potrącenia.
Zobacz również serwis: Windykacja