Szybki rozwój marketingu internetowego otworzył przed markami i twórcami zupełnie nowe perspektywy współpracy. W dobie cyfrowej rewolucji, influencerzy stali się kluczowymi partnerami w promocji produktów i usług, oferując unikatowy sposób docierania do odbiorców (potencjalnych klientów marek). Współpraca z twórcami, choć niezwykle efektywna, wiąże się jednak z szeregiem wyzwań prawnych, które wymagają szczególnej uwagi. Odpowiednie uregulowanie wzajemnych praw i obowiązków jest fundamentem sukcesu i bezpieczeństwa obu stron, minimalizując ryzyko sporów i nieporozumień.
- Jaka umowa z influencerem?
- Co należy zawrzeć w umowie?
- Współpraca barterowa z influencerem
- Podsumowanie
Niniejsza publikacja stanowi próbę przybliżenia kilku istotnych zagadnień prawnych związanych z zawieraniem umów z twórcami (influencerami), aby współpraca była nie tylko owocna, ale przede wszystkim bezpieczna i zgodna z obowiązującymi przepisami.
Jaka umowa z influencerem?
W zależności od rodzaju kampanii oraz charakteru samej współpracy możemy mieć do czynienia z umową rezultatu (dziełem) lub umową starannego działania (zlecenie lub świadczenie usług). Inaczej będzie się także rzecz miała, gdy twórca jest przedsiębiorcą (będzie to umowa B2B), a inaczej gdy nie będzie on przedsiębiorcą.
Zawierając umowę z influencerem musimy ustalić przede wszystkim, czy rezultatem jego pracy ma być produkt (dzieło np. w postaci materiału), czy usługa (staranne działanie polegające np. na prezentacji, recenzji, czy zachowaniu w określony sposób). Umowa taka (niezależnie, czy dzieło, czy zlecenie), jeżeli obejmuje przenoszenie praw autorskich (a zazwyczaj tak jest) powinna być sporządzona w formie pisemnej.
Co należy zawrzeć w umowie?
W umowie należy przede wszystkim dokładnie opisać przedmiot umowy, jej charakter, co składa się na wykonanie umowy (jak jest to weryfikowanie i potwierdzane), na jakich kanałach ma być reklamowany produkt zleceniodawcy. W umowie z infuencerem spotkać można także zobowiązanie do wykonania umowy osobiście (przed określonego twórcę), czy w określony sposób. Część trudnych do opisania ustaleń, czy oczekiwań warto przenieść do załączników operacyjnych i graficznych (szczególnie, jeżeli oczekujemy wykorzystania w materiałach określonych logotypów). Dalszą kwestią jest ustalenie wysokości wynagrodzenia (lub sposób jego obliczenia, jeżeli np. zależy od liczby odsłon), sposób jego zapłaty (w tym sposób wystawienia i dostarczenia faktury lub rachunku, ewentualne zastrzeżenie badania zgodności w przypadku umów B2B, a także kwestia odsetek, czy kar umownych). Umowa może obejmować także zaliczkę lub nawet zadatek na koszty realizacji materiału przez twórcę.
W umowie z influencerem bardzo ważne będzie uregulowanie kwestii praw autorskich. Czy pozostaną one przy twórcy i udzieli on zleceniodawcy stosownej licencji (z ewentualnym prawem do sublicencjonowania), czy też wraz z dostarczeniem swojego dzieła przeniesie on te prawa na zleceniodawcę? W obu przypadkach szczegółowo opisać należy także pola eksploatacji powstałego materiału. Często pojawiającymi się zapisami, są także regulacje dotyczące zakazu konkurencji, np. zakaz współpracy z określonymi markami w jakiś czas po emisji materiału pod groźbą kary umownej.
Ostateczna treść umowy powinna być wynikiem negocjacji i porozumienia obu stron. Inne będą jednak zapisy relacji profesjonalnej (B2B), a inne w przypadku zawarcia umowy z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej.
Współpraca barterowa z influencerem
Inną formą współpracy z influencerem jest tzw. barter. W takiej sytuacji, twórca w zamian za produkcję produktu lub usługi otrzymuje je w prezencie (lub może zatrzymać produkt, który otrzymał wcześniej np. celem zrecenzowania). Umowa barterowa nie została uregulowana w Kodeksie cywilnym, więc zastosowanie do niej znajdą ogólne przepisy o zobowiązaniach wzajemnych. Tym bardziej w takiej umowie należy bardzo szczegółowo określić prawa i obowiązki stron oraz sposób wykonania umowy. Najistotniejszym elementem takiej umowy jest ekwiwalentność świadczeń (produkt powinien odpowiadać wartości usługi twórcy – np. materiałów, jakie mają powstać).
Podsumowanie
Podsumowując, skuteczna i bezpieczna współpraca z influencerami opiera się na szczegółowym opisaniu przedmiotu umowy, jej realizacji oraz potwierdzenia wykonania i rozliczenia. Każdy etap tworzenia umowy, od precyzyjnego określenia zakresu współpracy po zabezpieczenie kwestii własności intelektualnej i odpowiedzialności stron, ma kluczowe znaczenie dla relacji stron w przyszłości. Ignorowanie tych aspektów może prowadzić do nieporozumień, a nawet kosztownych sporów.
Starannie przygotowana umowa z influencerem to nie tylko kwestia formalizmu, ale przede wszystkim narzędzie budujące wzajemne zaufanie i zapewniające klarowność relacji (przewidywalność i rozliczalność kontraktu). Inwestycja czasu w jej prawidłowe sporządzenie to inwestycja w sukces kampanii marketingowej i długoterminową, satysfakcjonującą współpracę. Jest to także kwestia, w której warto skorzystać z pomocy kwalifikowanego prawnika, który będzie w stanie ubrać w słowa najbardziej skomplikowaną kampanię.