Magazyn "Forbes" regularnie publikuje listę 100 najbogatszych Polaków. W pierwszej dziesiątce tegorocznego zestawienia jest kilku przedsiębiorców działających w firmach rodzinnych. Jaka jest ich recepta na sukces?
- Rodzinne biznesy mają się dobrze
- Rodzinne biznesy na dwa pokolenia
- Nie wszystko zostaje w rodzinie
- Polskie firmy rodzinne za granicą
Rodzinne biznesy mają się dobrze
Dobry pomysł na biznes to rodzinny biznes? W wielu przypadkach tak. Na szczycie tegorocznej listy 100 najbogatszych Polaków „Forbesa” znaleźli się między innymi Sebastian Kulczyk (4. miejsce) i Dominika Kulczyk (6. miejsce) – dzieci Jana Kulczyka regularnie klasyfikowanego w rankingach jako najbogatszy Polak, a także Zbigniew Juroszek i jego syn Mateusz (9. miejsce).
Trochę dalej w zestawieniu pojawili się Bogdan i Elżbieta Kaczmarkowie produkujący meble m.in. dla IKEA, Grzegorz, Sebastian i Marcin Ćwik – właściciele Agata Meble, Małgorzata i Maciej Adamkiewiczowie z firmy Adamed czy dzieci słynnych braci Koral. Eksperci z Preply zauważają, że rodzinne firmy już dawno przestały się nam kojarzyć z lokalnymi sklepikami osiedlowymi.
Z raportu INSEAD wynika, że w 2020 roku biznesy rodzinne stanowiły dwie trzecie przedsiębiorstw na całym świecie, wytwarzając 70–90% rocznego światowego PKB i zapewniając 50–80% miejsc pracy. Na ich czele znajdują się takie kultowe marki jak Walmart, Porsche czy L’Oréal. Według polskiej edycji badania Family Business Survey 2023 zrealizowanego przez PwC w Polsce funkcjonuje ponad 830 tysięcy rodzinnych firm, które z roku na rok stają się coraz ważniejszymi graczami na rynku światowym.
Rodzinne biznesy na dwa pokolenia
Według danych GUS już 60% polskich firm rodzinnych wysyła swoje produkty za granicę. Przykładowo, na eksport trafia aż 90% mebli wyprodukowanych przez Fabrykę Mebli „Forte”. Dojście do takiego poziomu wymaga nie tylko doskonałej znajomości branży, ale także wdrożenia polityki, jaka działa w przedsiębiorstwach, które odnoszą trwały sukces międzynarodowy – komentuje Sylvia Johnson, ekspert ds. umiejętności językowych i międzykulturowych w Preply.
Statystyki mówią, że średnia długość życia rodzinnych biznesów na świecie to 24 lata. Jedynie 40% z nich z sukcesem trafia w ręce drugiego pokolenia, a tylko 13% – w ręce trzeciego. Jak znaleźć się w gronie tych, którym taka sukcesja się udała?
Nie wszystko zostaje w rodzinie
Jakie są podstawowe sekrety prowadzenia udanego biznesu rodzinnego według ekspertów Preply? Otwarta, szczera komunikacja, jasno zdefiniowane role w przedsiębiorstwie oraz umiejętność rozdzielenia życia zawodowego od życia prywatnego. Podkreślają tu między innymi siłę jasnego określania stanowisk, obowiązków i wymagań wobec poszczególnych członków rodziny w budowaniu wspólnego biznesu.
Na liście znalazła się też konieczność angażowania zewnętrznych doradców (zwłaszcza w aspektach prawnych i księgowych), a w sytuacjach konfliktowych – bezstronnych mediatorów. Preply przestrzega także przed przydzielaniem stanowisk czy udzielaniem awansów na podstawie nie wyników, a wyłącznie rodzinnych powiązań.
Jak zabezpieczyć firmę, aby pozostała w rękach rodziny, a jednocześnie zagwarantować jej silne i mądre przywództwo w przyszłości? Specjaliści z Preply zauważają, że coraz więcej światowych przedsiębiorstw wysyła najmłodszych członków rodziny do pracy dla innych firm, zwłaszcza za granicą.
- Praca dla zagranicznej firmy to fantastyczny test dla przyszłego lidera rodzinnego biznesu. Z jednej strony pozwala mu sprawdzić w praktyce, czy prowadzenie przedsiębiorstwa jest tym, co chce robić. Z drugiej strony – jeśli faktycznie zdecyduje się zaangażować w rodzinny biznes – może wnieść do niego mnóstwo świeżych pomysłów. Tym bardziej że takie kurczowe trzymanie się tradycji i niechęć do zmian to częsty problem rodzinnych firm, nie tylko w Polsce – zauważa Sylvia Johnson z Preply.
Polskie firmy rodzinne za granicą
Jednym z rozwiązań, które pozwalają wielopokoleniowym firmom iść z duchem czasu i rozwijać skrzydła, jest ekspansja działalności na rynki zagraniczne. Jak wynika z ubiegłorocznej listy 100 Największych Firm Rodzinnych w Polsce przygotowanej przez „Forbesa”, około 80% przedsiębiorstw, które znalazły się w tym zestawieniu, działa za granicą.
- Polskie biznesy rodzinne na początek zwykle decydują się na rozszerzenie działalności o Niemcy, Czechy i Francję, choć nie brakuje i takich, które z powodzeniem sprzedają swoje produkty lub usługi także w RPA czy Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Otwartość na zmiany, poznawanie różnych kultur biznesu z całego świata i wdrażanie rozwiązań, które działają na międzynarodowych rynkach, to sprawdzony przepis na to, by z niewielkiej firmy rodzinnej móc stać się prawdziwym liderem w swojej branży – dodaje Sylvia Johnson.
Źródło: Preply