- Komponent E: rozwiązania przyjazne dla środowiska
- KPO: wsparcie dla MŚP
- KPO: wsparcie dla samorządów
- KPO: Kamienie milowe
Komponent E: rozwiązania przyjazne dla środowiska
Zaznaczył, że Komponent E o nazwie "Zielona, inteligentna mobilność" skupia się na wyzwaniach stojących przed polskim sektorem transportowym, w szczególności w zakresie dekarbonizacji i zanieczyszczenia powietrza. Budżet Komponentu E w części dotacyjnej wyniesie 30,6 mld euro, zaś w części pożyczkowej 3,1 mld euro.
Na przykład dotacje na zero i niskoemisyjny transport zbiorowy/autobusy wyniosą 1 mld 131 mln euro, na linie kolejowe 2 mld 392 mln euro, na pasażerski tabor kolejowy 965 mln euro, a projekty intermodalne 175 mln euro. Kwota pożyczek na zeroemisyjny transport zbiorowy w miastach/tramwaje ma wynieść 200 mln euro.
KPO: wsparcie dla MŚP
Przedsiębiorcy w ramach komponentu E mogą liczyć na wsparcie. "Jednym z ciekawszych obszarów z perspektywy przedsiębiorców będzie cel E.1.1.1 Wsparcie dla gospodarki niskoemisyjnej" - wskazał Rebkowiec. "Planowane jest utworzenie specjalnego funduszu, który ma wspierać MŚP i przedsiębiorstwa o średniej kapitalizacji kapitałowo lub dłużnie w zakresie opracowywania zero- i niskoemisyjnych produktów" - poinformował ekspert.
"Finansowane produkty i technologie będą obejmować w szczególności procesy badawcze i innowacyjne, transfer technologii i współpracę między przedsiębiorstwami koncentrującymi się na gospodarce niskoemisyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem innowacyjnych rozwiązań nisko- i zeroemisyjnych w dziedzinie zrównoważonej mobilności oraz zeroemisyjnych i niskoemisyjnych źródeł energii" - wyjaśnił Rebkowiec. Jak przekazał, fundusz "powinien zostać ustanowiony do 30 czerwca 2022 r." a w III kwartale 2022 r. wybrani zostaną pośrednicy finansowi rozdysponowujący środki w ramach funduszu.
Beneficjentami środków z KPO będą również podmioty gospodarcze realizujące działalność w obszarze transportu intermodalnego. "Założono, że do końca 2023r. dotacje przeznaczone zostaną na modernizację 10 centrów przeładunkowych i dostawę 250 jednostek taboru do realizacji przewozów intermodalnych" - podał Rebkowiec.
KPO: wsparcie dla samorządów
"W zakresie pozostałych obszarów Komponentu E przedsiębiorcy będą zwykle beneficjentami pośrednimi w związku z tym, że znaczna część środków przeznaczona zostanie na dostarczenie dla samorządów lub operatorów świadczących usługi publiczne zeroemisyjnego/ niskoemisyjnego taboru kolejowego, tramwajów czy autobusów" - wskazał w komentarzu ekspert.
Przedstawiciel Crido zauważył, że oprócz wsparcia przedsiębiorców Komponent E przewiduje wprowadzenie szeregu zmian prawnych. "Między innymi zaproponowano wdrożenie od czerwca 2026 r. opłaty rejestracyjnej i podatku od posiadania pojazdów emitujących zanieczyszczenia, rozszerzenie systemu opłat drogowych o dodatkowe 1400 km autostrad i dróg ekspresowych, czy konieczność ustanowienia stref transportu niskoemisyjnego w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, w których występuje przekroczenie substancji szkodliwych w stosunku do progów UE zanieczyszczenia powietrza" - wskazał.
Rebkowiec podkreślił, że "wprowadzenie +reform+ w życie jest warunkiem, który powinien zostać spełniony, aby określone środki z KPO mogły być wypłacone".
W środę minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda odniósł się do kwestii opodatkowania pojazdów emitujących zanieczyszczenia. "Umieszczony w KPO zapis mierników dotyczących samochodów spalinowych zakłada powstanie aktu prawnego regulującego kwestię opłat za rejestrację samochodów spalinowych i podatku od takich pojazdów powiązanego z emisją spalin. Zapis ma formę otwartą, co oznacza, że nie ma konkretnych ustaleń dotyczących szczegółów samych opłat i podatków. Akt prawny powstanie w MKiŚ i będzie formą kompromisu uzależnionego od wielu czynników, na przykład sytuacji wojennej czy cen i rozwoju samochodów elektrycznych. Żadne konkretne decyzje nie zapadły" - podkreślił minister Puda.
Minister rozwoju i technologii Waldemar Buda powiedział na początku czerwca, że "reforma w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO) w sprawie opłat za drogi ekspresowe faktycznie jest, ale dotyczy ona samochodów wysoko tonażowych, czyli ciężarowych. Czyli tego co już dzisiaj jest".
"Ta reforma miałaby ten system opłat rozszerzyć na inne drogi, które dzisiaj nie są objęte systemem opłat. Budujemy rocznie kilkaset kilometrów dróg ekspresowych, a one nie są włączane do systemu równolegle. Komisja Europejska pytała, dlaczego mamy tyle dróg ekspresowych, a systemem objętych jest tylko część. Tylko takie oczekiwania KE są w tym zakresie. Nie ma takich planów z naszej strony i ze strony KE, aby reforma dotyczyła samochodów osobowych" - zapewnił na początku czerwca Waldemar Buda.
Ministerstwo Infrastruktury również zapewniło na początku czerwca, że nie są prowadzone ani planowane prace związane z objęciem odcinków dróg ekspresowych opłatami za przejazd pojazdów lekkich (m.in. samochody osobowe, motocykle).
KPO: Kamienie milowe
W Krajowym Planie Odbudowy znajdują się warunki, czyli tzw. kamienie milowe, od których spełnienia Komisja Europejska uzależnia wypłacenie Polsce środków z unijnego Funduszu Odbudowy mającego wesprzeć kraje członkowskie w przezwyciężaniu gospodarczych skutków pandemii COVID-19. Jednym z nich jest zmiana przepisów o sądownictwie i likwidacja Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. W Krajowym Planie Odbudowy, w ramach którego środki z Funduszu Odbudowy mają być rozdysponowane, Polska wystąpiła o 23,9 mld euro grantów i 11,5 mld euro pożyczki. (PAP)