W dniu 2 maja 2019 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C‑224/18 Budimex S.A. przeciwko Ministrowi Finansów. Dlaczego o tym piszę? Orzeczenie to ma istotne znaczenie dla rozliczeń podatku VAT w branży budowlanej. Wbrew dotychczasowej polskiej praktyce podatkowej wskazuje, że o momencie wykonania usług budowlanych i budowlano-montażowych może przesądzać podpisanie protokołu odbioru tych prac.
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: VAT 2019. Komentarz
Co mówią przepisy?
Przepisy ustawy o VAT stanowią, że obowiązek podatkowy z tytułu usług budowlanych i budowlano-montażowych powstaje z chwilą wystawienia faktury. W przypadku braku takiej faktury – po upływie terminu 30 dni od daty wykonania tych prac.
Jak było do tej pory?
Dotychczas w polskiej praktyce podatkowej uznawano, że o wykonaniu takich świadczeń decyduje nie formalny odbiór prac, ale faktyczne zakończenie usługi. A dokładniej – zgłoszenie tej usługi do odbioru przez wykonawcę. W interpretacji ogólnej nr PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141 z 1.04.2016 r. Minister Finansów stwierdził, że w przypadku usług budowlanych i budowlano-montażowych moment wykonania tych świadczeń powinien być ustalony w chwili zgłoszenia ich nabywcy do odbioru. Podobne stanowisko prezentowały również sądy administracyjne (np. wyrok NSA z 6.07.2017 r. sygn. akt I FSK 2148/15 i z 5.04.2017 r., sygn. akt I FSK 1482/15).
Co stwierdził TSUE?
Zdaniem TSUE, formalność odbioru w niektórych sytuacjach ma przesądzające znaczenie. TSUE orzekł, że usługi budowlane lub budowlano-montażowe można uznać za wykonane z chwilą podpisania protokołu odbioru, jeśli:
- formalność odbioru została uzgodniona przez strony w umowie,
- postanowienia umowy umownymi odzwierciedlają rzeczywistość gospodarczą i handlową w dziedzinie, w której usługa jest wykonywana (w przypadku usług budowlanych ww. wymóg wynika np. z wymogów kontraktowych FIDIC) oraz
- formalność ta stanowi materialne zakończenie usługi i ustala ostatecznie wysokość należnego świadczenia wzajemnego – jak stwierdził TSUE, jeżeli nie jest możliwe określenie wynagrodzenia należnego od usługobiorcy przed dokonaniem przez niego odbioru usług, podatek od tych świadczeń nie może stać się wymagalny przed formalnym odbiorem prac.
Przy czym, ocenę spełnienia ww. przesłanek w konkretnej sprawie TSUE pozostawił sądom krajowym.
PODSUMOWUJĄC
Z wyroku TSUE można wnioskować, że w branży budowlanej, w której standardem jest formalny odbiór prac, moment podpisania protokołu odbioru może mieć kluczowe znaczenie dla ustalenia wykonania usług (o ile nie wystawiono faktury lub wystawiono ją z opóźnieniem). Mowa tu o przypadkach, w których strony w umowie określiły konieczność formalnego odbioru prac i nie było możliwości ustalenia wynagrodzenia należnego przed podpisaniem protokołu. W takich sytuacjach przed podatnikami, którzy uzyskali niekorzystne rozstrzygnięcie sądu lub organu podatkowego, otwiera się droga do wznowienia postępowania.
Na ten moment nie jest jednak pewne, w jaki sposób organy i sądy będą interpretować przesłanki wynikające z orzeczenia TSUE w konkretnych sprawach. Do rozważenia pozostaje także kwestia wpływu tego wyroku na rozliczenia VAT w ramach świadczenia innego rodzaju usług (np. informatycznych), które podlegają formalnemu odbiorowi. Wszak również w takich sytuacjach stwierdzano w polskiej praktyce, że decyduje zakończenie prac a nie protokół odbioru (por. wyrok NSA z 11.10.2017 r., sygn. akt I FSK 2091/15).
W przypadku gdyby mieli Państwo wątpliwości, czy i w jakim zakresie wyrok TSUE ma zastosowanie w Państwa sprawie, prosimy o kontakt z Kancelarią.
Artykuł pochodzi z bloga kontrolapodatkowa.pl