Fala bankructw, która szczególnie w minionym roku mocno dotknęła sektor budowlany, stała się impulsem do prac nad zmianą prawa. Tak, by w przyszłości nie dopuścić do sytuacji, które przyczyniły się m.in. do trudności z odzyskaniem należności za wykonaną pracę, a w konsekwencji do upadku wielu firm.
- Praktyka pokazała, że jeśli każdy inwestor może sam sobie układać umowę, to powoduje ogromną nierównowagę w relacjach inwestor-wykonawca - mówi Agencji Informacyjnej Newseria Marek Michałowski, prezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa.
Tłumaczy, że we wszystkich innych krajach Unii Europejskiej takie umowy są zestandaryzowane.
- Opieramy się na FIDIC [Międzynarodowa Federacja Inżynierów Konsultantów], ale tak naprawdę każdy inwestor dostosowuje umowy do swoich potrzeb, czyli wykreśla swoje obowiązki, prawa wykonawcy. I powstaje z tego umowa, która bardzo źle wpływa na realizacje inwestycji - uważa prezes.
PZPB proponuje więc wypracowanie jednego standardowego wzoru umowy, który będzie równo rozkładał prawa i obowiązki obu stron. Związek wspólnie ze Stowarzyszeniem Inżynierów, Doradców i Rzeczoznawców już opracowuje wzór takiego dokumentu. Ma być oparty o ten stosowany przez FIDIC.
- To jest wzór znany na rynku polskim, trzeba go tylko dostosować do naszych realiów, przepisów. Mamy nadzieję, że taki wzór do przyjęcia dla wszystkich, zostanie przygotowany w pierwszych miesiącach tego roku. Liczymy, że przekonamy resort transportu, aby wraz z Urzędem Zamówień Publicznych zalecił taką umowę do stosowania wszystkim inwestorom, którzy opierają się o zamówienia publiczne - tłumaczy Marek Michałowski.
Związek dąży do tego, aby każda ze stron odpowiadała za ściśle określone obszary danej inwestycji, tak zwane ryzyka. To ma sprawić, że ich realizacja będzie przebiegała sprawniej niż dotychczas.
- Jeżeli w umowie inwestor przerzuca te ryzyka na wykonawcę, efekt jest taki, że się tych ryzyk tak naprawdę nie kontroluje. W konsekwencji wykonawcy schodzą z placu budowy albo inwestor jest zmuszony wyrzucić taką firmę i kontrakty nie są kończone - tłumaczy Marek Michałowski.
Zmiany mają dotyczyć także roli inżyniera kontraktu.
- Zgodnie z filozofią FIDIC musi być niezależnym arbitrem. Nie może być przedłużeniem ręki inwestora, realizującym tylko jego polecenia. Musi czasami zajmować pozycję arbitra i obie strony, i inwestor, i wykonawca, powinny wówczas podporządkowywać się jemu - wyjaśnia Marek Michałowski.
Po opracowaniu wzoru umowy będzie on konsultowany z przedstawicielami środowiska.
- Gdyby udało się w tym roku wdrożyć tę umowę i zaczęła obowiązywać, byłoby fantastycznie. Pod koniec tego roku lub na początku przyszłego pojawią się pieniądze z nowej perspektywy unijnej i powinien być już wysyp nowych kontraktów opartych o pomoc unijną. Byłoby bardzo dobrze, gdyby już te umowy mogłyby być realizowane według nowego wzoru - przekonuje prezes PZPB.
Wielu przedsiębiorców z branży budowlanej liczy, że nowy budżet na lata 2014-2020 stanie się realnym zastrzykiem finansowym dla polskiej gospodarki. I pomoże wyjść z zapaści firmom z tego sektora.
Z badań opublikowanych przez Szkołę Główną Handlową wynika, że wskaźnik koniunktury w budownictwie w IV kwartale ubiegłego roku zmniejszył się o 17 punktów. Blisko 60 proc. właścicieli firm operujących w tej branży dostrzega ciągłe pogarszanie się sytuacji.