Według raportu NBP przedsiębiorstwa oceniły jednorazowe koszty wprowadzenia nowych stawek VAT jako "niezbyt duże" - taką opinię wyraziło 89 proc. respondentów. Ale firmy wskazały, że zmiana ta spowodowała spore trudności oraz wzrost obaw o tempo kształtowania się inflacji.
"Jeśli chodzi o przeniesienie wzrostu stawek VAT na ceny, to takie plany ma ok. 53 proc. badanych, w tym 39 proc. firm zrobi to w styczniu br. W większości tych firm cały ciężar wzrostu podatku zostanie przerzucony na odbiorców" - napisano w raporcie.
Z ankiety wynika też, że w co trzeciej firmie podwyżka VAT nie zostanie w ogóle uwzględniona w cenach. "Obawy o pojawienie się negatywnych następstw zmian podatku VAT mogły być jedną z przyczyn częstszych redukcji kosztów, przeprowadzonych w IV kw. 2010 r." - wskazano.
Zdaniem NBP w IV kw. 2010 oceny sytuacji w sektorze przedsiębiorstw w dalszym ciągu się poprawiały, czemu sprzyjał rosnący popyt, zwłaszcza ze strony odbiorców zagranicznych. "Zanotowano przy tym wyraźny wzrost optymizmu prognoz na kolejny kwartał, po dwóch kwartałach spadku" - napisano.
Ankietowane firmy oczekują, że inflacja wyraźnie wzrośnie. "Odmiennie niż w poprzednim kwartale, w I kw. br. nakłada się to również na znacznie częściej planowane podwyżki cen na towary i usługi oferowane przez ankietowane firmy" - podano.
Według ekspertów banku w I kw. 2011 r. przedsiębiorcy nieco częściej deklarują zwiększenie produkcji. "Prognozy produkcji poprawiły się jednak głównie w grupie eksporterów. Firmy zorientowane na rynek krajowy spodziewają się na początku roku niewielkiego spadku tempa sprzedaży, przewidują również możliwość obniżenia dynamiki produkcji" - napisano. Wskazano, że największe spadki optymizmu zanotowano w budownictwie.
Według banku centralnego w 2011 r. można oczekiwać zwiększenia aktywności inwestycyjnej w sektorze przedsiębiorstw. Najwięcej inwestycji zapowiadają duże i bardzo duże firmy, ale widoczne jest też ożywienie w sektorze MSP. "Skala planowanych inwestycji, w tym zwłaszcza działań skutkujących powiększeniem potencjału wytwórczego, w dalszym ciągu nie będzie duża" - zastrzeżono.
Zdaniem analityków NBP poprawie nastrojów nie towarzyszyły plany wzrostu zatrudnienia i płac - wskaźnik prognoz zatrudnienia utrzymał się na poziomie z poprzedniego kwartału. Przyjmować pracowników mogą firmy o wysokim wykorzystaniu mocy oraz te, które planują zwiększenie produkcji. "W podmiotach, w których perspektywy sprzedaży są mniej optymistyczne lub wręcz złe, ankietowani zapowiadają dalsze zwolnienia" - prognozuje NBP.
W raporcie wskazano, że skala ewentualnych podwyżek płac zmniejszyła się wobec poprzedniego kwartału. "Wzrost zatrudnienia i podwyżki płac najczęściej planują firmy z kapitałem zagranicznym, najrzadziej zaś przedsiębiorstwa publiczne" - poinformowano.
Przedsiębiorstwa "relatywnie dobrze" oceniają swoją płynność finansową. W raporcie zastrzeżono jednak, że odsetek firm odczuwających problemy w tym obszarze bardzo powoli, ale nieprzerwanie rośnie. Nie ma to jednak przełożenia na pogorszenie terminowości spłaty kredytu.