W I kwartale 2009 r. o ok. 70 proc. więcej żywności przekazali producenci organizacjom pozarządowym w stosunku do roku 2008. To skutek m.in. wprowadzenia zwolnienia z VAT, które obowiązuje od początku roku. Jak mówi Marek Borowski, prezes Federacji Polskich Banków Żywności, z danych wynika, że w I kwartale 2008 r. do banków żywności wpłynęły 1174 tony produktów spożywczych, a w I kwartale 2009 r. - 2005 ton.
Ekspert tłumaczy, że każdy producent żywności ma obecnie wybór: albo żywność utylizować, albo przekazywać organizacjom pozarządowym.
- Na zmianie przepisów korzystają głównie osoby najuboższe - przekonuje Marek Borowski.
Natomiast Wojciech Śliż, starszy menedżer w PricewaterhouseCoopers, wyjaśnia, że przepis zwalniający z opodatkowania VAT nieodpłatne dostawy produktów spożywczych dotyczy jedynie producentów. Nie obejmuje on np. dystrybutora, importera, hurtownika, detalisty, dokonujących przekazania produktów spożywczych.
- Podmiotem mogącym skorzystać ze zwolnienia będzie zatem ten, który w swoich księgach będzie mógł wskazać koszty wytworzenia darowanego produktu, a nie jego koszt nabycia - mówi Wojciech Śliż.
Eksperci przyznają, że zwolnienie z VAT powinno obejmować również handlowców.
- Dziwić mogą nieprecyzyjne przepisy w ustawie o VAT, które mogłyby na pierwszy rzut oka sugerować, że ustawodawca przyznaje preferencje podatkowe producentom żywności, a odmawia ich dystrybutorom czy handlowcom - stwierdza Marcin Panek, doradca podatkowy w kancelarii White & Case.
Jego zdaniem brak jest jakiegokolwiek logicznego uzasadnienia dla takiego różnicowania pozycji prawnej producentów i dystrybutorów, a treść obowiązujących od 1 stycznia 2009 r. przepisów pozwala na ich prospołeczną interpretację. Zdaniem Marcina Panka minister finansów powinien szybko wydać ogólną interpretację, która potwierdziłaby możliwość zastosowania zwolnienia od VAT również w przypadku przekazywania żywności przez jej dystrybutorów.
ŁUKASZ ZALEWSKI
lukasz.zalewski@infor.pl