• Obecnie istnieje rozbieżne orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące powstania przychodu u wspólników spółki komandytowej. Niektóre sądy twierdzą, że w przypadku gdy w spółce istniał niepodzielony zysk, to po przekształceniu spółki z o.o. w komandytową u wspólników powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Czy zgadza się pan z taką wykładnią?
- Zdecydowanie nie można zgodzić się z taką wykładnią. W mojej ocenie prawidłowa wykładnia przepisów art. 24. ust. 5 ustawy o PIT i analogicznego art. 10 ust. 1 ustawy o CIT powinna prowadzić do wniosku, że przekazanie zgromadzonych na kapitale zapasowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością niepodzielnych zysków z lat ubiegłych na wkłady wspólników spółki osobowej nie podlega opodatkowaniu w dacie przekształcenia spółki.
• Druga grupa sądów uznaje, że dopiero w momencie wypłaty powstaje przychód. Czy ta argumentacja jest bardziej przekonująca?
- Przekształcenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę osobową odbywa się zgodnie z regulacjami przepisów kodeksu spółek handlowych (art. 551-574 k.s.h.) i ma charakter sukcesji uniwersalnej, tzn. następuje kontynuacja podmiotowa bytu danej spółki poprzez tożsamość podmiotu przekształcanego i przekształconego, przy zmianie formy prawnej danego podmiotu. Co do zasady, w zakresie prawa cywilnego zmiana taka powinna być neutralna.
• Czy tak jest również w prawie podatkowym?
- Również na gruncie prawa podatkowego zmiana taka traktowana jest jako sukcesja uniwersalna. Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że wynikające z przepisów k.s.h. przekształcenie kapitału zapasowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na wkłady wspólników spółki osobowej wynika z decyzji o zmianie formy prowadzenia działalności gospodarczej, która nie może być interpretowana jako uzyskanie dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Tak słusznie orzekły sądy administracyjne we Wrocławiu i Warszawie w powołanych w pytaniu orzeczeniach.
• Projekt zmian w ustawie o CIT przewiduje jednak takie doprecyzowanie przepisów, na mocy którego po przekształceniu u wspólników będzie powstawał przychód. Czy podatnicy powinni pospieszyć się z przekształceniami?
- Projekt zmian do PIT i CIT zakłada dodanie do katalogu dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych wartości niepodzielnych zysków w spółkach kapitałowych w przypadku przekształcenia tych spółek w spółki osobowe; przychód określa się na dzień przekształcenia. Przyjęcie tego typu rozwiązania uzasadnia się istniejącymi wątpliwościami interpretacyjnymi.
• Co to oznacza dla podatników?
- W mojej ocenie jest to kolejny przykład działań profiskalnych, rozszerzających zakres przedmiotowy opodatkowania z oczywistą stratą dla podatników będących przedsiębiorcami. Niewątpliwie kwestia ewentualnego opodatkowania przekształcenia spółki kapitałowej w osobową ma bardzo duże znaczenie dla wspólników podejmujących decyzję o przekształceniu. Biorąc pod uwagę obecne projekty niekorzystnych zmian, podatnicy planujący tego typu ruch powinni rozważyć dokonanie przekształcenia jeszcze w 2008 roku.
Fot. Wojciech Górski
Marcin Eckert, radca prawny, dyrektor Działu Doradztwa Podatkowego Mazars w Polsce
Rozmawiał ŁUKASZ ZALEWSKI