Zgodnie z założeniami projektu nowelizacji kodeksu spółek handlowych, aby spółka mogła sfinansować bezpośrednio lub pośrednio nabycie lub objęcie akcji, będzie musiała utworzyć na ten cel kapitał rezerwowy. O możliwości finansowania zadecyduje walne zgromadzenie w formie uchwały. Będzie ona podejmowana na podstawie sprawozdania zarządu informującego o: przyczynach lub celu finansowania, interesie spółki w finansowaniu, jego warunkach, wpływie finansowania na ryzyko w zakresie płynności finansowej, cenie nabycia lub objęcia akcji.
Na warunkach rynkowych
Finansowanie przez spółkę musi być dokonywane na warunkach rynkowych, za cenę godziwą. Sprawozdanie podlegać ma kontroli sądu rejestrowego. Upoważnienie w uchwale określi warunki nabycia, w tym maksymalną liczbę akcji do nabycia, okres finansowania (do pięciu lat) oraz maksymalną i minimalną wysokość zapłaty za akcje. Łączna wartość nominalna nabytych akcji nie będzie mogła przekroczyć 20 proc. wysokości kapitału zakładowego spółki. Zarząd powiadomi też najbliższe zgromadzenie o przyczynach lub celu nabycia własnych akcji, ich liczbie i wartości nominalnej oraz ich udziale w kapitale zakładowym spółki.
Wykupy menedżerskie
Coraz popularniejsze w Polsce są tzw. wykupy menedżerskie. Oficjalnie rejestrowanych jest w Polsce średnio ok. 30 takich transakcji rocznie. W ocenie Tomasza Stamirowskiego, prezesa zarządu funduszu wykupów menedżerskich Avallon jest ich nawet więcej.
- Nie zawsze uczestnicy chcą informować o ich dokonaniu. W Wielkiej Brytanii realizowanych jest ponad 600 wykupów menedżerskich rocznie - wyjaśnia Tomasz Stamirowski.
Proces wykupu menedżerskiego polega na przejęciu kontroli nad spółką poprzez zakup pakietu kontrolnego akcji spółki przez jej kadrę menedżerską. Środki do realizacji tego celu pochodzą z kredytów lub pożyczek w bankach lub funduszach. Członkowie zarządu znają spółkę i wiedzą, jak nią zarządzać.
Obecne regulacje k.s.h. wykluczają udzielanie pożyczek lub kredytów członkom zarządu w celu ułatwienia nabycia lub objęcia przez nich akcji zarządzanej spółki.
Praktyczne rozwiązania
Według profesora Michała Romanowskiego z kancelarii Romanowski i Wspólnicy, projektowane rozwiązania cywilizują dotychczasową praktykę.
- Dziś obchodzi się zakaz financial assistance, tworząc spółki celowe, które zaciągają kredyty czy pożyczki na zakup akcji spółki-celu, a następnie łączą się ze spółką-celem, która w ten sposób przejmuje ciężar spłaty kredytu czy pożyczki zaciągniętego na nabycie jej akcji - wyjaśnia profesor Michał Romanowski.
- Wejście w życie nowelizacji pozwoli na postrzeganie transakcji wykupów nie jako podejrzanych, lecz stanowiących szansę rozwoju spółki, jej pracowników i wierzycieli - podsumowuje Michał Romanowski.
Finansowanie wykupów menedżerskich
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
TOMASZ SUCHAR
tomasz.suchar@infor.pl
OPINIA
JAROSŁAW CHAŁAS
radca prawny, partner zarządzający, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
Celem zmiany art. 345 k.s.h. jest zwiększenie swobody w działalności spółek. Decyzję o finansowaniu zakupu akcji będzie podejmowało walne zgromadzenie, po wszechstronnym rozważeniu informacji na temat wpływu czynności finansowania na interes spółki oraz związane z tym ryzyko. Projekt brzmienia art. 345 wskazuje na konieczność ustanowienia zabezpieczeń i zbadanie wypłacalności dłużnika. W powiązaniu z ogólnymi zasadami dotyczącymi gospodarowania nadwyżką bilansową, zasadą jednakowego traktowania akcjonariuszy i prawem do zaskarżenia uchwały walnego zgromadzenia proponowana konstrukcja art. 345 nie powinna stwarzać pola do nadużyć.