Wprowadzając możliwość skorzystania z preferencyjnych zasad opodatkowania dla przedsiębiorców, obwarowano ją licznymi ograniczeniami. W ocenie eksperta podatnik przede wszystkim musi pamiętać o normie zawartej w art. 9a ust. 3 ustawy o PIT.
- Utrata prawa do zastosowania stawki 19-proc. dotyczy nie tylko jednoosobowych przedsiębiorców, ale także osób prowadzących działalność w formie spółki osobowej, które wybrały tę formę opodatkowania dochodów - podkreśla Karolina Tetłak, prawnik z Kancelarii Weil, Gotshal & Manges.
Wyjaśnia, że przepis ten obejmuje wyłącznie świadczenie usług. Zatem negatywne konsekwencje, co do zasady nie będą dotyczyły dokonywania dostaw towarów na rzecz wskazanych w ustawie podmiotów. Kolejnym przypadkiem zagrożonym utratą prawa do preferencyjnej stawki jest świadczenie usług, jeżeli jest dokonywane na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy podatnika lub wspólnika.
- Podatnik musi pamiętać o zagrożeniach dla swojego statusu wynikających także z działania wspólników w ramach wcześniejszego lub obecnego zatrudnienia - mówi ekspert.
Zakres przedmiotowy świadczonych usług nie może pokrywać się z zakresem czynności wykonywanych przez podatnika lub co najmniej jednego ze wspólników. Ale chodzi wyłącznie o czynności wykonywane na podstawie umowy o pracę. W ocenie eksperta, przepis ten nie zagraża więc wykonującym działalność osobiście, na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło, które rejestrują następnie działalność gospodarczą.
Działanie przepisu jest ograniczone w czasie. Dotyczy tylko czynności wykonywanych w danym roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy. Jak wyjaśnia Karolina Tetłak, jeżeli podatnik lub spółka osobowa świadczy usługi podobne do czynności wykonywanych np. trzy lata wcześniej przez podatnika lub wspólnika w ramach umowy o pracę z obecnym kontrahentem, przepis ten nie znajdzie zastosowania.
W przypadku działania w formie spółki osobowej, to spółka zawiera umowę o świadczenie usług. Jednak gdy którykolwiek ze wspólników, w tym inny niż oddelegowany do świadczenia usług na podstawie umowy ze spółką, wykonywał w danym lub poprzednim roku podatkowym identyczne czynności na podstawie umowy o pracę, wszyscy wspólnicy stracą prawo do 19-proc. podatku. Jak podkreśla ekspert, nie ma przy tym znaczenia, jak długo w ciągu roku wykonywane są usługi na rzecz byłego pracodawcy, wystarczy, że podatnik (lub spółka osobowa) uzyska przychód ze świadczenia danych usług na rzecz pracodawcy.
Omawiany przepis daje przy tym podstawę do badania faktycznego pochodzenia przychodu.
ALEKSANDRA TARKA