Sąd Najwyższy zajął się kwestią opłat od pism procesowych, wnoszonych w sprawach pracowniczych. Sposób ich ustalania oraz wysokość ma poważne konsekwencje, bo w przypadku niewłaściwej opłaty apelacja (i inne środki zaskarżenia) podlega odrzuceniu, a uczestnik procesu traci możliwość kwestionowania rozstrzygnięcia sądu niższej instancji. Omawiana sprawa rozpoczęła się od powództwa pracownicy sieci hipermarketów Kaufland, która pozwała swego pracodawcę o 200 tys. zł zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i rozstrój zdrowia oraz o 5 tys. zł renty.
Sąd I instancji uwzględnił żądanie powódki częściowo i zasądził dla niej 15 tys. zł. Pozwana sieć hipermarketów, reprezentowana przez radcę prawnego, wniosła apelację, która opłacona była znakami sądowymi za 30 zł (opłata podstawowa). Sąd I instancji stwierdził, że pracodawca nie korzysta z ustawowego zwolnienia od opłat i musi wnieść opłatę stosunkową (art. 35 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz.U. nr 167, poz. 1398 ze zm. Apelacja została wniesiona przez pełnomocnika. Sąd nie wzywał do uiszczenia opłaty w prawidłowej wysokości, a zaskarżenie odrzucił. Pozwany wniósł zażalenie, twierdząc, że 30 zł, zgodnie z art. 35, to kwota, którą płaci i pracownik (jeśli skarży rozstrzygnięcie), i pracodawca.
Sąd II instancji uznał, że sprawa powinna być rozpatrzona przez Sąd Najwyższy. Wskazał na treść art. 35, który różnicuje wysokość opłat w zależności od wartości przedmiotu sporu. Powyżej 50 tys. zł pobiera się opłatę stosunkową (5 proc. wartości), poniżej opłatę podstawową (30 zł). Jaką jednak należy pobrać opłatę w sytuacji, gdy wprawdzie pracownik żądał kwoty wyższej niż 50 tys. zł, ale zaskarżenie dotyczy kwoty niższej?
Sąd Najwyższy stwierdził w uchwale, że w sprawach z zakresu prawa pracy, z powództwa pracownika, gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 50 tys. zł, należy wnieść opłatę stosunkową obliczoną od kwoty, którą się skarży (w tym przypadku 5 proc. od 15 tys. zł). W uzasadnieniu sąd wskazał, że wysokość opłat i sposób ich obliczania wielokrotnie był przedmiotem rozważań. Co do zasady pracownik pozywający pracodawcę jest zwolniony od kosztów (art. 96 ust. 1 pkt 4). Wnosząc apelację (lub inny środek zaskarżenia), musi jednak uiścić opłatę podstawową w wysokości 30 zł. Przesądzono już w innych orzeczeniach, że opłatę tę wnosi również pracodawca, jeśli skarży rozstrzygnięcie. Natomiast gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 50 tys. zł, to niezależnie od tego, ile zasądził sąd niższej instancji, należy uiścić opłatę stosunkową obliczoną od wartości przedmiotu zaskarżenia.
Sygn. akt II PZP 5/07
MARIA SANKOWSKA