ZMIANA PRAWA
Unia Europejska od dłuższego czasu pracuje nad stworzeniem wspólnej podstawy opodatkowania dla podatku dochodowego od osób prawnych w ramach Wspólnoty. Oficjalne przedstawienie założeń tego systemu ma nastąpić w 2008 roku, a jego wprowadzenie ma zostać zrealizowane w formie opcjonalnej. Spółki z UE będą mogły wybrać, czy chcą podstawę opodatkowania obliczać według nowych zasad czy tych przewidzianych w przepisach państw członkowskich, w których prowadzą działalność.
Postanowiliśmy sprawdzić, czy są szanse na realizację tak ambitnych planów jak wspólna podstawa opodatkowania CIT w ramach Wspólnoty. Zdaniem ekspertów harmonizacja stanowi krok w dobrym kierunku, ale na razie mało realny.
Stawki trzeba ujednolicić
Według Dariusza Bednarskiego, partnera zarządzającego w HLB Frąckowiak i Wspólnicy, wspólna podstawa opodatkowania przy zróżnicowanych stawkach CIT będzie trudna do zaakceptowania przez państwa członkowskie. Może ona mieć wpływ na zróżnicowanie realnego poziomu opodatkowania przedsiębiorców, w zależności od systemu ustalania podstawy, który wybierze.
- Wprowadzenie wspólnej podstawy doprowadzi, w przypadku państw stosujących restrykcyjną politykę podatkową, jak np. Polska, do tworzenia przez przedsiębiorstwa struktur międzynarodowych, zapewne czasem fikcyjnych, pozwalających na skorzystanie z oferowanych, lepszych rozwiązań podatkowych. Może to również doprowadzić do konkurowania między państwami stawkami podatkowymi, co akurat z punktu widzenia przedsiębiorców może być korzystne - tłumaczył Dariusz Bednarski.
Według niego, jeżeli dojdzie do wprowadzenia projektu wspólnej podstawy opodatkowania, zmusi to państwa UE do rozmów o kompleksowym ujednoliceniu regulacji w zakresie podatku dochodowego.
Kierunek zmian
Paweł Szymański, doradca podatkowy współpracujący z ITA Doradztwo Podatkowe, wskazał natomiast, że szansa na wprowadzenie choćby częściowych, ujednoliconych zasad stosowania CIT w UE jest jeszcze odległa. Chodzi tu nie tylko o możliwość wprowadzenia jednolitych stawek podatku dochodowego, ale także wprowadzenie wspólnej podstawy opodatkowania.
- Z punktu widzenia systemu podatkowego obowiązującego w Polsce w pierwszej kolejności powinny być rozwiązane inne kwestie. Polska posiada nadal wynegocjowany okres przejściowy dla dyrektywy dotyczącej opodatkowania należności licencyjnych i odsetek, a także niekorzystne dla osób fizycznych rozwiązania w zakresie dochodów z pracy osiąganych w niektórych krajach UE - podkreślił Paweł Szymański.
Jednocześnie dodał, że prace nad ujednoliconymi zasadami stosowania CIT powinny być jednak kontynuowane. Mogą one stanowić punkt wyjścia dla zwiększenia w przyszłości przejrzystości systemów podatkowych krajów UE, ograniczenia kosztów i ryzyka działalności gospodarczej.
Potrzebna zgoda
Obecnie nie ma regulacji prawnych, które pozwalałyby na harmonizację podatków bezpośrednich w całej UE.
- Siedem europejskich krajów: Wielka Brytania, Irlandia, Litwa, Łotwa, Słowacja, Cypr i Malta nie zgadza się na wprowadzenie CCCTB, czyli Common Consolidated Corporate Tax Base. Obawiają się zbytniej ingerencji UE w ich prawo podatkowe, zwłaszcza że CCCTB jest początkiem procesu pełnej harmonizacji CIT, który zakończy się ustanowieniem minimalnej stawki podatku - zauważyła Barbara Pyzel, doradca podatkowy w KPMG.
Dodała również, że zaletą wprowadzenia CCCTB we wszystkich spółkach międzynarodowej grupy kapitałowej jest możliwość uproszczenia finansowych systemów sprawozdawczych, a także uniknięcia wydatków na obsługę prawno-podatkową w krajach, w których znajdują się spółki zależne. Na początku wprowadzenia nowego systemu należy jednak ponieść wydatki związane z jego zmianą, np. obsługa prawna, szkolenie pracowników.
- Komisja Europejska zapewnia, że CCCTB to początkowo tylko dobrowolny wybór grupy. Stosowanie dawnego i nowego sytemu opodatkowania w danym kraju będzie się wiązało ze zwiększeniem wydatków państwowych, ponieważ system podatkowy skomplikuje się i powstanie konieczność zwiększenia zatrudnienia urzędników w organach podatkowych - argumentowała nasza rozmówczyni.
Jej zdaniem, kraje Unii powinny posiadać wystarczające narzędzia w celu rozwijania swoich gospodarek, a także szczególnych branż lub obszarów geograficznych. Nie będzie to łatwe, jeśli na to, by wprowadzić np. preferencyjne stawki amortyzacji w danym kraju, potrzebna będzie zgoda wszystkich krajów UE.
SŁOWNIK
CCCTB (Common Consolidated Corporate Tax Base) - wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania umożliwiłaby firmom prowadzenie działalności na rynku wewnętrznym na tych samych zasadach do obliczania podstawy ich opodatkowania w różnych państwach UE. Wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania pozwoliłaby na transgraniczne wyrównywanie strat i rozwiązałaby obecne problemy podatkowe związane z działalnością transgraniczną i restrukturyzacją grup spółek.
Ewa Matyszewska