Pracodawcy często z góry przewidują konieczność wstrzymania prowadzenia działalności, np. między dniami świątecznymi. Powinni wtedy rozważyć możliwość skorzystania z uprawnienia do planowania urlopów wypoczynkowych.
Zgodnie z art. 163 par. 1 kodeksu pracy urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Oznacza to, że pracodawca może, uwzględniając, na ile jest to możliwe, wnioski pracowników, dostosować plan urlopów do przewidywanego wstrzymania działalności w okresie międzyświątecznym. Należy podkreślić, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 20 sierpnia 2001 r. (I PKN 590/2000, OSNPUS 2003, nr 14, poz. 336) pracodawca nie jest związany wnioskiem pracownika zawierającym propozycję terminu udzielenia mu urlopu wypoczynkowego. Jest jednak związany takim wnioskiem pochodzącym od pracownicy, która urodziła lub ma urodzić dziecko i chciałaby skorzystać z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.
Przygotowując plan urlopów, pracodawcy mogą w praktyce dość dowolnie ukształtować terminy urlopów wypoczynkowych poszczególnych pracowników, tak aby część ich urlopu przypadała w dni, w których pracodawca nie będzie prowadził swojej działalności. Jednocześnie należy wskazać, iż pracodawca przygotowując plan urlopów powinien również brać pod uwagę konieczność zapewnienia normalnego toku pracy, a więc w niektórych sytuacjach udzielenie urlopów w dni, w których np. z przyczyn ekonomicznych pracodawca nie będzie prowadził swojej działalności. Utrzymanie normalnego toku pracy powinno być brane pod uwagę również w przypadku, gdy zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na nieustalanie planu urlopów i pracodawca ustala terminy urlopów indywidualnie po porozumieniu z pracownikami.
W przypadku gdy pracodawca prowadzi działalność gospodarczą, która ze względu na jej rodzaj nie jest wykonywana w okresie międzyświątecznym, zgodnie z art. 94 pkt 2 k.p., powinien tak zorganizować pracę w zakładzie, aby zostało zapewnione pełne wykorzystanie czasu pracy, a także uzdolnień i kwalifikacji pracowników. Przepis ten nakłada na pracodawcę obowiązek organizowania pracy zgodnie z rzeczywistymi potrzebami pracodawcy - przedsiębiorcy. Jeżeli w okresie międzyświątecznym dany pracodawca nie może zapewnić pracownikom pracy, powinien tak zaplanować ich urlopy, aby w tym czasie mogli udać się na urlopy wypoczynkowe. Podobnie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 21 czerwca 1977 r. (I PR 63/77, niepublik.), wskazując, iż kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek organizowania pracy w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiągnięcie przez pracowników - przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji - wysokiej wydajności pracy i należytej jakości pracy. W przypadku niektórych pracodawców w okresie międzyświątecznym niewysłanie pracowników na urlopy wypoczynkowe może skutkować niepełnym wykorzystaniem ich czasu pracy.
Maciej Chakowski
prawnik, wspólnik w firmie doradczej C&C Chakowski & Ciszek
i