W Polsce występuje bardzo duże zróżnicowanie regionalne w wynagrodzeniach wypłacanych w przemyśle i budownictwie.
Średnie zarobki w województwach o największym potencjale ekonomicznym są aż o 1100-1300 zł większe niż w województwach najsłabszych, z największym udziałem rolnictwa.
W pierwszych dwóch miesiącach tego roku średnie wynagrodzenie brutto w przemyśle wyniosło 2430 zł. Z danych GUS wynika jednak, że wśród 16 województw aż w 13 przeciętne płace były niższe od średniej krajowej. Przy tym w okresie styczeń – luty najlepiej zarabiali pracownicy przedsiębiorstw przemysłowych funkcjonujących na Śląsku. Ich średnia płaca w styczniu i lutym wyniosła 3018 zł. O przeciętnej płacy decydują w tym regionie kopalnie, w których zarobki są wysokie i rosną szybko. Podwyżki płac w górnictwie nierzadko nie mają związku z wynikami ekonomicznymi branży. Wprawdzie w ubiegłym roku duża część kopalń była po raz pierwszy od wielu lat na plusie, ale na górnictwie ciąży ogromny dług. W lutym tego roku wynagrodzenia w górnictwie wzrosły o 18,3 proc. w stosunku do stycznia w związku z wypłatą 14 pensji. Jeszcze więcej, bo o 26 proc., wzrosły w lutym na Śląsku płace w firmach energetycznych – wypłacono w nich dodatkowo m.in. premie roczne.
Na drugim miejscu pod względem przeciętnej płacy jest woj. mazowieckie. W okresie styczeń – luty tego roku przeciętne wynagrodzenie w przemyśle wyniosło w tym regionie 2956 zł. Zarobki w woj. mazowieckim winduje stolica, która przyciąga prywatny kapitał krajowy i zagraniczny. W efekcie w woj. mazowieckim działa ponad 15 proc. zakładów osób fizycznych funkcjonujących w Polsce oraz aż ponad 25 proc. prywatnych spółek prawa handlowego z udziałem kapitału krajowego. Równocześnie co trzecie przedsiębiorstwo z udziałem kapitału zagranicznego ulokowane jest w tym regionie. Trzecie miejsce pod względem wysokości zarobków w przemyśle zajmuje woj. dolnośląskie. W pozostałych 13 województwach przeciętne wynagrodzenia w przemyśle są niższe od średniej krajowej. Najmniej zarabiają pracownicy zatrudnieni w przedsiębiorstwach woj. warmińsko-mazurskiego (1945 zł), lubuskiego (1954 zł) i podlaskiego (1956 zł) – w tych regionach przeciętne miesięczne wynagrodzenie jest aż o prawie 1100 zł niższe od wypłacanego w woj. śląskim.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Z danych GUS wynika również, iż w okresie styczeń – luty tego roku przeciętne wynagrodzenie w budownictwie było o 280 zł niższe od zanotowanego w przemyśle i osiągnęło poziom 2151 zł. Wyłamało się z tego województwo mazowieckie ze średnimi miesięcznymi zarobkami w budownictwie wynoszącymi 2978 zł. Najtańsza jest praca w firmach budowlanych woj. lubuskiego (1667 zł) i podkarpackiego (1741 zł), gdzie średnie wynagrodzenie jest o ok. 1300 zł niższe niż na Mazowszu. Regionalne zróżnicowanie płac jest duże i utrzymuje się od lat. Wynagrodzenia, choć w dużym stopniu decydują o kosztach pracy, nie są, wbrew potocznym opiniom, czynnikiem przesądzającym o lokowaniu inwestycji krajowych i zagranicznych. Natomiast zwykle tam, gdzie zarobki są małe, najczęściej jest wysokie bezrobocie, które z kolei ogranicza wzrost nawet niskich płac.
Janusz K. Kowalski