Według najnowszych danych Eurostat opublikowanych przez PAP, podatki bezpośrednie w Polsce stanowiły w 2003 roku 19,7 proc. ogólnego obciążenia podatkowego. To najmniej wśród państw UE. Najwyższy udział podatki bezpośrednie miały w Danii (59,6 proc.). Tymczasem zgodnie z obiegową opinią fiskus sięga do naszych kieszeni bardzo głęboko. Niewiele zmieniło obniżenie w ubiegłym roku stawki CIT do 19 proc. i wprowadzenie możliwości opodatkowania 19-proc. stawką liniową jednoosobowych przedsiębiorców. Eksperci zwracają uwagę, że na postrzeganie wysokości podatków duży wpływ ma PIT, a w tym przypadku fiskus może zabrać podatnikom nawet 40 proc. dochodu.
Dariusz Malinowski, doradca podatkowy z KPMG, mówi, że w przypadku PIT obciążenia podatkowe w Polsce są znaczne lub podobne do innych krajów UE.
– Problem w tym, że w Polsce 40-proc. podatek płaci się po przekroczeniu 74 tys. zł, a gdzie indziej, gdy zarobi np. ponad 100 tys. euro. To znaczna różnica – mówi.
Dane Eurostat nie dziwią Radka Piwowarskiego z Katedry Ekonomii Uniwersytetu Łódzkiego, eksperta podatkowego Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych.
– W przypadku wynagrodzeń mamy do czynienia z dużymi ciężarami parapodatkowymi. Zatrudnienie pracownika jest drogie z powodu składek społecznych i zdrowotnych, a nie podatków. W efekcie dochody pracowników są niższe – tłumaczy. Przypomina, że na podatki patrzymy przez pryzmat stawek krańcowych, a nie efektywnych. Te w przypadku PIT są dużo niższe od nominalnych. Około 95 proc. podatników w Polsce znajduje się w pierwszym progu podatkowym, a realne opodatkowanie bez składek zdrowotnych wynosi dla tej grupy około 6-7 proc.
– Aby skończyć z fikcją, należałoby zlikwidować wszystkie ulgi i obniżyć stawki nominalne – uważa Radek Piwowarski.
Według Eurostat Polska ma średni udział świadczeń socjalnych w ciężarze podatkowym. W 2003 r. stanowiły one 38,5 proc. obciążeń podatkowych.
Eksperci przypominają także, że Polska ma wysoki udział podatków pośrednich w ogólnych obciążeniach podatkowych. Potwierdzają to wyniki Eurostat: udział VAT i akcyzy w 2003 r. wyniósł 41,8 proc. Wyższy wskaźnik miały Cypr, Węgry i Portugalia.
– Stawka VAT w Polsce jest wyższa od podstawowej stawki w UE – zwraca uwagę Dariusz Malinowski.
Z kolei Radek Piwowarski dodaje, że z powodu wielu zwolnień i stawek preferencyjnych w VAT średnie obciążenie tym podatkiem jest jednak niższe.