Pierwszy rodzaj zmiany wysokości wynagrodzenia dotyczy wynagrodzenia kosztorysowego, gdy z powodu nieprzewidzianych okoliczności należy wykonać dodatkowe prace, lub potrzebne materiały nagle masowo drożeją, co znacznie zwiększa koszty wykonania dzieła. Kodeks cywilny rozróżnia tu dwie sytuacje: gdy kosztorys sporządza zamawiający, przyjmujący zamówienie może żądać odpowiedniego podwyższenia wynagrodzenia, jeśli jednak kosztorys układał przyjmujący zamówienie, musi on wykazać, że przy jego tworzeniu wykazał się należytą starannością i nie mógł przewidzieć konieczności dokonania dodatkowych pracy. Dopiero po udowodnieniu tej okoliczności może domagać się podwyższenia wynagrodzenia.
Powyższy kazus nie dotyczy wynagrodzenia ryczałtowego, które było określone w całości z góry. Jeśli jednak wobec okoliczności, których nie można było przewidzieć (znaczna inflacja, klęska na danym rynku surowcowym), wykonanie dzieła po wcześniej ustalonej cenie groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą, wówczas sąd może podwyższyć ryczałt lub w ogóle rozwiązać umowę.
Czy określenie stron umowy o dzieło ma znaczenie?
Zmiana wynagrodzenia z powodu wad
Jeżeli powstałe dzieło posiada wady, zamawiający ma prawo żądać ich usunięcia w wyznaczonym przez siebie terminie. Jeśli wad nie da się usunąć, dalsze postępowanie zależy od charakteru tych wad. Wady w rozumieniu prawa cywilnego dzielą się na istotne i nieistotne.
W przypadku naprawy telefonu komórkowego wadą istotną będzie brak funkcji dzwonienia, zaś nieistotną lekkie pęknięcie obudowy, nie przeszkadzające w normalnym korzystaniu z urządzenia.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Jeśli wada dzieła okaże się istotna, zamawiający może od umowy odstąpić. W przypadku wad nieistotnych, zamawiający ma prawo żądać obniżenia ceny w stosunku odpowiednim do spadku jakości dzieła.
Niewykonanie dzieła, a zapłata
Nie zawsze niewykonanie dzieła pociąga za sobą zwolnienie z obowiązku zapłaty wynagrodzenia. Dzieje się tak w przypadku, gdy przyjmujący zamówienie był w gotowości do wytworzenia dzieła, jednak z powodu przeszkód powstałych po stronie zamawiającego nie był w stanie podjąć działań. Przeszkody te mogą być zarówno zawinione (np. umyślne odraczanie koniecznych konsultacji z wykonawcą) i niezawinione (np. zniszczenie materiałów potrzebnych do wykonania dzieła, które miał dostarczyć zamawiający, z powodów niezależnych). Zamawiający może jednak wykazać, że przez niewykonanie dzieła przyjmujący zamówienie zaoszczędził pewną kwotę lub materiały – wówczas od całości wynagrodzenia można odliczyć to, co zaoszczędzono.
Zamawiający może w każdej chwili od umowy o dzieło odstąpić, do momentu ostatecznego wykonania dzieła. Odstąpienie to wiąże się jednak z zapłatą części wynagrodzenia, proporcjonalnego do już istniejącego fragmentu dzieła.
Należy pamiętać, że w celu uniknięcia nieporozumień zapłata wynagrodzenia należy się z chwilą oddania dzieła, a jeśli dzieło oddawane jest częściami – ostatnia rata zapłaty powinna zostać spłacona wraz z oddaniem ostatniej części dzieła. Taka praktyka pozwala na bieżącą wymianę informacji i potrzeb między kontrahentami, a także szybkie zgłaszanie uwag co do jakości dzieła.