Co może być wkładem?
W pierwszej kolejności należy wskazać, iż preferowanym przez ustawodawcę (i generalnie w obrocie) są wkłady pieniężne (zarówno w złotych polskich jak i w walucie obcej- przy czym te ostatnie muszą być docelowo przeliczone na złotówki (chociażby w celu określenia wartości kapitału zakładowego).
W innym przypadku mamy do czynienia z wkładem niepieniężnym czyli aportem ten może być bardzo szeroko rozumiany (z zastrzeżeniem następnego akapitu):
- przez przeniesienie własności rzeczy lub prawa (np. środka transportu, czy nieruchomości)
- ustanowienie prawa (np. najmu lub dzierżawy),
- pozostawienia rzeczy do użytkowania,
- przeniesienia własności papierów wartościowych.
Co nie może być wkładem w spółce kapitałowej?
Zgodnie z art. 14 kodeksu spółek handlowych wkładem w spółce kapitałowej nie może być :
- prawo niezbywalne (np. firma, choć prawo do korzystania z niej już tak)
- świadczenie pracy,
- świadczenie usług.
Sprawdź: Minimalna wysokość kapitału zakładowego w spółkach
Abstrahując od praw niezbywalnych istotne jest ograniczenie możliwości wniesienia osobistych świadczeń wspólnika do spółki- w zamian za prawa udziałowe. Z uwagi na brak możliwości prostej kapitalizacji takich działań (ew. zbycia)- nie zabezpieczają one w odpowiedni sposób „wypłacalności” kapitału zakładowego, na który są wnoszone.
Usługi świadczone przez wysoko wykwalifikowane osoby mogą mieć dużą wartość, jak chociażby prace prawników, inżynierów, lekarzy – natomiast nie są wystarczające do wniesienia ich aportem do spółki.
Wyjściem z tej sytuacji jest możliwość wniesienia do spółki przedsiębiorstwa w ramach, którego dany wspólnik świadczy określone usługi. Nie ma natomiast możliwości „wprowadzenia bocznymi drzwiami” świadczenia pracy.
Warunki wkładu niepieniężnego (aportu)
Wnosząc do spółki aport- czyli wkład niepieniężny wspólnik zobowiązuje się wobec spółki, że zadeklarowana przez niego wartość wkładu odpowiada rzeczywistości (rzecz jasna na dzień wniesienia wkładu- późniejsze zmniejszenie, czy zwiększenie jego wartości jest bez znaczenia). W sytuacji, w której wkład miałby wady, wpływające na jego wartość wspólnik jest zobowiązany w stosunku do spółki do wyrównania jej różnicy pomiędzy wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a zbywczą wartością wkładu.
Umowa spółki może przewidywać dalej idące skutki wady- łącznie np. z karą umowną.
Wkład przez potrącenie?
Wniesienie wkładu jest obowiązkiem wspólnika, a spółka ma w stosunku do niego roszczenie o zapłatę (ew. o przeniesienie własności rzeczy/ prawa). W innym typie stosunku cywilnego, jeśli dłużnik również ma roszczenie w stosunku do wierzyciela (każdy z nich jest jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem) dopuszczalne byłoby potrącenie. W przypadku roszczenia z tytułu wkładu na kapitał zakładowy, wspólnik nie może jednak dokonać jednostronnego potrącenia poprzez złożenie oświadczenia woli wierzycielowi (spółce).
Zobacz: Kiedy akcje lub udziały dziedziczy osoba małoletnia?
Potrącenie może jednak nastąpić na drodze umowy.