Ustawowe zasady zwrotu dopłat zostały sformułowane w Kodeksie spółek handlowych (art. 179 § 1) w następujący sposób:
§ 1. Dopłaty mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.
§ 2. Zwrot dopłat może nastąpić po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia o zamierzonym zwrocie w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki.
§ 3. Zwrot powinien być dokonany równomiernie wszystkim wspólnikom.
§ 4. Zwróconych dopłat nie uwzględnia się przy żądaniu nowych dopłat.
Umowa spółki może jednak określać zasady zwrotu dopłat w zupełnie inny sposób, tj. np.:
• dopłaty będą zwracane nierównomiernie,
• zwrot dopłat nie wymaga ogłoszenia,
• zwrot dopłat jest możliwy, nawet gdy dopłaty są potrzebne do pokrycia straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.
Poszukiwanie odpowiedzi co do możliwości zwrotu dopłat w firmie należałoby zatem rozpocząć od analizy treści umowy spółki.
Umowa spółki może modyfikować ustawowe zasady wnoszenia dopłat.
Zakładając, że umowa spółki nie modyfikuje zasad zwrotu dopłat, i jednocześnie przyjmując, iż dopłaty w całości pokryły straty zanotowane przed rokiem, w którym dokonano dopłaty, to zwrot dopłat będzie możliwy w wysokości dodatniej różnicy między zyskiem a stratą.
PRZYKŁADY
W 2010 r. spółka odnotowała stratę w wysokości 50 zł, a w 2011 r. zysk w wysokości 100 zł. Zwrot dopłat w roku 2012 r. będzie mógł obejmować maksymalnie kwotę 50 zł.
***
W 2010 r. spółka odnotowała stratę w wysokości 100 zł, a w 2011 r. zysk w wysokości 50 zł. Zwrot dopłat w roku 2012 r. nie będzie możliwy, gdyż dopłaty nadal są potrzebne spółce do pokrycia straty.
***
Do 2009 r. włącznie spółka odnotowała stratę w wysokości 130 zł. Dopłaty w 2010 r. zostały wniesione w wysokości 100 zł. W 2010 r. spółka odnotowała stratę w wysokości 50 zł, a w 2011 r. zysk w wysokości 100 zł. Zwrot dopłat w roku 2012 r. będzie mógł obejmować maksymalnie kwotę 20 zł [zysk 2011 r. - (strata z okresu do 2009 r. niepokryta dopłatami z 2010 r. + strata 2010 r.), czyli 100 zł - (30 zł + 50 zł) = 20 zł].
Ustawowym warunkiem zwrotu dopłat, który nie może być modyfikowany postanowieniami umowy spółki, jest zakaz zwrotu dopłat, gdyby taki zwrot naruszał majątek potrzebny do pełnego pokrycia kapitału zakładowego spółki. Wykorzystując wyliczenia z ostatniego przykładu i przy założeniu, że wartość bilansowa majątku spółki przy uwzględnieniu wniesionych dopłat wynosi 110 zł, a wysokość kapitału zakładowego spółki 100 zł, to wspólnikom można by zwrócić wpłaty wyłącznie w wysokości równej 10 zł (wartość bilansowa majątku spółki - wysokość kapitału zakładowego wskazanego w umowie spółki).
Jeżeli wspólnicy ustalą, że zwrot dopłat jest możliwy, należy pamiętać o:
• konieczności publikacji ogłoszenia o planowanym zwrocie dopłat (umowa spółki może ten wymóg znieść/ /modyfikować) i wypłacie zwracanych kwot najwcześniej po upływie miesiąca od daty publikacji ogłoszenia,
• obowiązku dokonywania zwrotów w sposób równomierny (umowa spółki może tę zasadę znieść/modyfikować),
• określeniu w uchwale wspólników o zwrocie dopłat wysokości zwrotu i terminu zwrotu dopłat.
Więcej w Serwisie Prawno-Pracowniczym - Zamów prenumeratę >>