Tak. Umowa spółki jawnej może zwolnić wspólnika od udziału w stratach. Niedopuszczalne jest natomiast rozwiązanie odwrotne, a więc wyłączenie wspólnika od udziału w zysku.
Spółka jawna, podobnie jak każda inna spółka, może powstać w drodze jej utworzenia przez osoby, które uzyskają status wspólnika. Podstawowym dokumentem będącym podstawą istnienia i funkcjonowania spółki jawnej jest umowa spółki. Jednym z obowiązków związanych z uczestnictwem w spółce jest udział wspólnika w stratach. Co do zasady, każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach (art. 51 k.s.h.). Zasady uczestnictwa w stratach mogą zostać jednak w umowie spółki uregulowane dowolnie - umowa spółki może nawet zwalniać wspólnika od partycypowania w stratach spółki.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 23 kwietnia 2009 r. (sygn. akt. IV CSK 558/08, Biul. SN 2009/7/11): umowne zwolnienie wspólnika spółki jawnej od udziału w stratach (art. 51 § 3 k.s.h.) nie modyfikuje jego odpowiedzialności na podstawie art. 22 § 2 k.s.h. Oznacza to, że nawet umowne zwolnienie wspólnika od udziału w stratach nie skutkuje zwolnieniem ani nawet ograniczeniem jego odpowiedzialności za zobowiązania tej spółki wobec jej wierzyciela, ponieważ podstawą tej odpowiedzialności jest art. 22 § 2 k.s.h., stosowany z uwzględnieniem reguł subsydiarnej odpowiedzialności wspólnika określonych w art. 31 k.s.h.
Maciej Murek
PODSTAWA PRAWNA
• art. 51 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).