Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 47922 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296) w zakresie, w jakim odnosi się do skargi o wznowienie postępowania opartej na podstawie art. 4011 kpc, jest niezgodny z art. 190 ust. 4 w związku z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji.
4G POLSKA sp. z o.o. zarzuciła, że przepis art. 47922 kpc blokuje przedsiębiorcom, przewidzianą w Konstytucji, możliwość wznowienia postępowania na podstawie przepisu uznanego za niekonstytucyjny. Konstytucja gwarantuje w tym zakresie możliwość wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania w przypadku, gdy Trybunał wyda orzeczenie o niezgodności z ustawą zasadniczą przepisu, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe. Jeżeli jednak orzeczenie o niekonstytucyjności zapadło po upływie dwóch lat od uprawomocnienia się wyroku wydanego w postępowaniu gospodarczym, postępowanie nie mogło być wznowione, gdyż zabraniały tego przepisy kpc. Zatem na gruncie procedury cywilnej nie mogły być realizowane prawa zagwarantowane przez Konstytucję.
Trybunał podkreślił, że ustawodawca nie jest uprawniony do ograniczania prawa, które powstało na gruncie Konstytucji. Ustawa ma określić jedynie "zasady i tryb" wznawiania postępowania. Zdaniem Trybunału art. 47922 pozbawiał strony postępowania w sprawach gospodarczych prawa do żądania wznowienia postępowania po stwierdzeniu niekonstytucyjności podstawy prawnej prawomocnego orzeczenia.
Trybunał uznał również, że zaskarżony przepis pozostaje w ścisłym związku z gwarantowanym konstytucyjnie prawem do sądu.
Zdaniem Kancelarii M. Szulikowski i Partnerzy, przepisy Konstytucji dają stronie podstawę do żądania wznowienia postępowania powołując się na orzeczenie Trybunału, stwierdzające niekonstytucyjność przepisu prawnego, niezależnie od tego czy upłynął już dwuletni termin od uprawomocnienia się orzeczenia. Omawiany wyrok Trybunału Konstytucyjnego podkreślił, że przedsiębiorcy, którzy są stronami w postępowaniu w sprawach gospodarczych, mają prawo do korzystania z praw zagwarantowanych im przez Konstytucję.
Maciej Szulikowski
Radca Prawny i Partner Zarządzający
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna