RADA
W związku ze zmianą proporcji udziałów wspólników w spółce muszą Państwo jedynie sporządzić spis z natury na dzień zmiany proporcji udziałów i dokonać aktualizacji danych w urzędzie skarbowym na formularzu NIP-2. Spółka cywilna między małżonkami nie różni się bowiem w sensie formalnym od zwykłej spółki cywilnej, w której wspólnicy są wobec siebie osobami obcymi. Z tym jednym zastrzeżeniem, że stosunki majątkowe między wspólnikami - małżonkami żyjącymi we wspólności ustawowej małżeńskiej są oceniane w aspekcie wspólności łącznej. Rodzi to pewne ograniczenia jedynie w przypadku rozwiązania spółki. Jak zmienić udziały wspólników - opisujemy w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Umowa spółki cywilnej powinna być zawarta w formie pisemnej. Zmianę proporcji udziałów w spółce można wprowadzić w formie aneksu do umowy spółki albo na podstawie uchwały wspólników podjętej w tym przedmiocie. Forma zmiany proporcji zależy od postanowień zawartych w umowie spółki. Aneks i uchwałę należy sporządzić w formie pisemnej (zob. przykłady). Co ważne, jeżeli umowa spółki nie zawiera postanowień w przedmiocie trybu głosowania nad uchwałami, to uchwały w takim przypadku muszą być podejmowane jednomyślnie.
PRZYKŁADY
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przychody wspólnika (podatnika) z udziału w spółce cywilnej należy określić proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. Zasadę tę należy stosować także odpowiednio do rozliczania kosztów podatkowych, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.
PRZYKŁAD
W spółce cywilnej z dniem 17 lipca 2009 r. dokonano zmiany proporcji udziału wspólników z: 1) 49%, 2) 26% i 3) 25% na: 1) 49%, 2) 41% i 3) 10%.
Do 17 lipca 2009 r. przychody i koszty przypadające na wspólników tej spółki powinny być ustalane proporcjonalnie do udziału każdego z nich sprzed zmiany, tj. w wysokości: 1) 49%, 2) 26% i 3) 25%. Natomiast od dnia 18 lipca 2009 r. przychody i koszty przypadające na wspólników tej spółki powinny być ustalane proporcjonalnie do udziału każdego z nich po zmianie, tj. 1) 49%, 2) 41% i 3) 10%. Innymi słowy, do dnia 17 lipca 2009 r. dochód wspólnika za rok podatkowy 2009 będzie ustalany według jego udziału w spółce w okresie od stycznia do 17 lipca 2009 r., zaś w okresie od 18 lipca 2009 r. do grudnia 2009 r. według zmienionego udziału w spółce. Ponieważ zmiana proporcji udziału dotyczy tylko wspólników nr 2 i 3, dochód wspólnika nr 1 za rok podatkowy 2009 będzie ustalany za okres od stycznia do grudnia 2009 r. bez zmian.
Wpis do ewidencji
Spółka cywilna, jako podatnik niebędący osobą fizyczną, podlega obowiązkowi wpisu do ewidencji i identyfikacji podatników i płatników we właściwym urzędzie skarbowym. Zgłoszenie identyfikacyjne zawiera w szczególności pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej, przedmiot wykonywanej działalności, a w przypadku spółek cywilnych także dane dotyczące wspólników.
W przypadku zmiany danych objętych zgłoszeniem indentyfikacyjnym na podatniku ciąży tzw. obowiązek aktualizacyjny. Polega on na dokonaniu zgłoszenia aktualizacyjnego do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Zatem w przypadku zmiany proporcji udziałów w spółce cywilnej należy dokonać także aktualizacji danych na formularzu NIP-2 w terminie nie późniejszym niż 30 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana proporcji udziałów.
Zmiana proporcji udziałów w spółce cywilnej nie jest informacją podlegającą ujawnieniu ani w urzędzie statystycznym, ani też w wydziale ewidencji działalności gospodarczej.
Spis z natury
Spółki cywilne mogą prowadzić księgę przychodów i rozchodów (§ 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia pkpir). W razie zmiany proporcji udziałów wspólników w księdze przychodów i rozchodów należy sporządzić spis z natury towarów handlowych, materiałów podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów.
Jeżeli zatem zamierzają Państwo dokonać zmiany proporcji udziałów w spółce cywilnej, to na dzień zmiany proporcji tych udziałów z: 1) 49%, 2) 26% i 3) 25% na: 1) 49%, 2) 41% i 3) 10% należy sporządzić spis z natury. O zamiarze sporządzenia spisu z natury, w przypadku zmiany proporcji udziałów w spółce cywilnej, w terminie innym niż na dzień 1 stycznia i 31 grudnia, należy zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienia należy dokonać w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą sporządzenia tego spisu. Jeżeli Państwo zamierzają zmienić proporcję udziałów w spółce na dzień 31 grudnia 2009 r. lub na dzień 1 stycznia 2010 r., to nie muszą Państwo zawiadamiać właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze sporządzenia spisu z natury.
• art. 860, 861, 863, 867 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 131, poz. 1075
• § 2, 27, 28 i 29 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 988
• art. 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 127, poz. 1052
• art. 5 i art. 9 ust. 1 ustawy z 3 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników - j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 18, poz. 97
Emilia Bartkowiak
aplikant radcowski