RADA
Przekształcając się w spółkę jawną, mogą Państwo albo sporządzić nową umowę, albo aneks do umowy spółki cywilnej. Obie czynności podlegają pcc według stawki 0,5%. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Obowiązek przekształcenia spółki cywilnej w jawną z uwagi na wartość uzyskanego przychodu netto wynika z art. 26 Kodeksu spółek handlowych. Na jego podstawie:
(...) Jeżeli przychody netto spółki cywilnej w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnęły wartość powodującą, zgodnie z przepisami o rachunkowości, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, zgłoszenie jest obowiązkowe i powinno nastąpić w terminie trzech miesięcy od zakończenia drugiego roku obrotowego. (...)
Dotychczasowa spółka cywilna staje się spółką jawną z chwilą wpisu do rejestru (Krajowego Rejestru Sądowego). Przepisy k.s.h. nakładają jednak na wspólników obowiązek dostosowania umowy spółki do wymogów dotyczących spółki jawnej już przed złożeniem zgłoszenia rejestracyjnego (art. 26 § 6 k.s.h.). Dostosowanie umowy może polegać na podpisaniu aneksu do dotychczasowej umowy spółki cywilnej albo na sporządzeniu nowej umowy spółki jawnej. W każdym przypadku należy pamiętać, że umowa spółki jawnej w stosunku do umowy spółki cywilnej powinna zostać uzupełniona o takie elementy, jak: określenie firmy spółki, siedziby spółki, opisanie przedmiotu działalności spółki, określenie wkładów wnoszonych przez wspólników oraz ich wartości, oznaczenie czasu trwania spółki. Należy pamiętać, że zgłoszenie powinno zawierać również złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki (art. 26 § 3 k.s.h.).
Aneks do umowy spółki cywilnej bądź ewentualna nowa umowa powinny zawierać zastrzeżenie, że wchodzą one w życie dopiero z dniem rejestracji spółki jawnej (wcześniejsze rozpoczęcie obowiązywania postanowień umownych dotyczących spółki jawnej mogłoby spowodować ich sprzeczność z niektórymi przepisami dotyczącymi spółki cywilnej).
W wyniku dokonania wpisu spółka cywilna stanie się spółką jawną i dojdzie do sukcesji wszystkich praw i obowiązków związanych z majątkiem wspólnym wspólników. Skutki podatkowe dostosowania umowy spółki cywilnej do wymogów spółki jawnej w zakresie pcc przedstawiają się następująco.
Podpisanie nowej umowy
Jeżeli wspólnicy zdecydowali się na podpisanie nowej umowy spółki jawnej, to umowa taka będzie objęta opodatkowaniem pcc na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) ustawy o pcc. Przepis ten przewiduje opodatkowanie tym podatkiem umów spółek. Obowiązek podatkowy powstaje w takim przypadku z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli z chwilą podpisania umowy. Pcc obciąża spółkę. Podstawę opodatkowania przy zawarciu umowy spółki stanowi wartość wkładów wniesionych do majątku spółki. Jednak od podstawy opodatkowania należy odliczyć:
1) kwotę wynagrodzenia wraz z podatkiem od towarów i usług, pobraną przez notariusza za sporządzenie aktu notarialnego umowy spółki albo jej zmiany, jeżeli powoduje ona zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego,
2) opłatę sądową związaną z wpisem spółki do rejestru przedsiębiorców lub zmianą wpisu w tym rejestrze dotyczącą wkładu do spółki albo kapitału zakładowego,
3) opłatę za zamieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszenia o wpisach, o których mowa w pkt 2,
4) wartość wkładów do spółki lub powiększających jej majątek, wartość kapitału zakładowego lub jego podwyższenia, kwoty dopłat, kwoty lub wartość pożyczek udzielonych spółce przez wspólnika (akcjonariusza) oraz wartość rzeczy lub praw majątkowych oddanych spółce do nieodpłatnego używania przez:
a) jednostki samorządu terytorialnego,
b) Skarb Państwa,
5) wartość wkładów do spółki albo wartość kapitału zakładowego wynikającą z umowy spółki lub jej zmiany, związanej z przekształceniem, podziałem lub łączeniem spółek, która była opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych przed dokonaniem tych czynności,
6) kwoty pożyczek udzielonych spółce kapitałowej przez wspólnika (akcjonariusza) oraz kwoty dopłat w spółce kapitałowej, które były opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a następnie zostały przeznaczone na podwyższenie kapitału zakładowego.
Stawka podatku od umowy spółki wynosi 0,5% podstawy.
Podpisanie aneksu do umowy spółki cywilnej
Podpisanie aneksu do umowy spółki cywilnej, jeżeli jego wynikiem jest przekształcenie, podział lub łączenie spółek i zwiększenie majątku spółki lub podwyższenie kapitału zakładowego również wiąże się z wystąpieniem obowiązku podatkowego w pcc. Podstawę opodatkowania przy przekształceniu, podziale lub łączeniu spółek stanowi wartość majątku wniesionego do spółki. Pozostałe zasady opodatkowania są identyczne jak w przypadku podpisania nowej umowy spółki jawnej, w związku z przekształceniem na podstawie art. 26 k.s.h.
Należy też przypomnieć, że umowa spółki oraz jej zmiana podlega podatkowi, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się siedziba spółki osobowej (cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej).
• art. 26 ust. 4-6 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
• art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k), ust. 1 pkt 2, ust. 3 pkt 3, ust. 5, art. 1a pkt 1, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 4 pkt 9, art. 6 ust. 1 pkt 8 i ust. 9, art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238
Cezary Pieńkosz
doradca podatkowy MMR Consulting Sp. z o.o. Spółka doradztwa podatkowego