Obowiązki związane z KPiR
Sporo osób samozatrudnionych i mikroprzedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych decyduje się na prowadzenie księgowości w uproszczonej formie, czyli za pomocą Księgi Przychodów i Rozchodów. Oczywiście, zapisów w księdze można dokonywać w dowolny sposób, ale KPiR najwygodniej prowadzić w wersji elektronicznej. Wówczas zmniejsza się prawdopodobieństwo pomyłki, automatycznie wyliczają się podatki i generują niezbędne dokumenty, a zapisy wprowadzane do KPiR zawsze są czytelne i przejrzyste (co może być trudno osiągnąć prowadząc księgę bez odpowiednich narzędzi).
Trzeba jednak pamiętać, że przepisy prawne nakładają na przedsiębiorcę obowiązek comiesięcznego wydruku księgi z zapisami z poprzedniego miesiąca, niezależnie od tego czy istnieje również wersja elektroniczna. Wydruk należy sporządzić najpóźniej 20 dnia następnego miesiąca. Właściciel jednoosobowej firmy prowadzący księgowość elektroniczne musi również zwrócić uwagę na to, by wydruk KPiR był zgodny ze wzorem określonym przez Ministra Finansów.
Zamów e-book: Przedsiębiorca w kontaktach z urzędem skarbowym >>
Szczegóły dotyczące wzoru KPiR można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Rozdział 2 dotyczy prowadzenia KPiR przez przedsiębiorców niebędących rolnikami.
Obowiązki wobec ZUS-u
Przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników, ma obowiązek opłacania własnych składek ZUS do 10 dnia następnego miesiąca za poprzedni miesiąc kalendarzowy. Przedsiębiorca płacący ZUS preferencyjny opłaca składki zdrowotne oraz obniżone składki społeczne. Natomiast przedsiębiorca na pełnym ZUS-ie opłaca wyższe składki społeczne i dodatkowo składki na Fundusz Pracy. Należy pamiętać, że dla poszczególnych składek, ZUS wyznaczył odrębne konta bankowe.
Natomiast przedsiębiorca zatrudniający pracowników musi wpłacić składki za siebie i pracowników do 15 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni.
Kto musi regularnie składać deklaracje do ZUS-u?
Jednoosobowy przedsiębiorca opłacający minimalne składki społeczne do ZUS-u i nieposiadający zatrudnionych pracowników, musi złożyć deklarację ZUS DRA tylko za jeden pełny miesiąc. Później nie musi już przesyłać żadnych dokumentów do ZUS-u. A kto systematycznie musi składać deklaracje?
Przedsiębiorca, który chce płacić wyższe składki społeczne, aby odkładać więcej na emeryturę lub uzyskać prawo do wyższych świadczeń na wypadek choroby, musi co miesiąc przesyłać do ZUS-u deklarację ZUS DRA. Dokument ten powinien zostać przekazany do ZUS do 10 dnia następnego miesiąca za poprzedni miesiąc kalendarzowy.
Znacznie bardziej skomplikowane obowiązki wobec ZUS-u ma przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników. Pracodawca musi bowiem nie tylko terminowo opłacać za pracowników składki, ale także przesyłać do ZUS-u comiesięczne raporty płacowe (załączniki do ZUS DRA), w których ujmuje się rozliczenie składek.
Jeśli nikt z pracowników nie choruje w danym okresie, to należy złożyć deklarację ZUS RCA, zaś w przypadku choroby dodatkowo ZUS RSA. Warto pamiętać, że na formularzu ZUS RCA przedsiębiorca zatrudniający pracowników ujmuje także własne składki. Raporty płacowe składa się do 15 dnia miesiąca, następującego po wypłacie wynagrodzenia.
Obowiązki związane z VAT
Przedsiębiorca, który jest czynnym podatnikiem VAT, musi złożyć deklarację VAT-7 do 25 dnia miesiąca następującego po każdym miesiącu kalendarzowym. W dokumencie tym rozliczane są podatek VAT naliczony i należny, z których wynika obowiązek podatkowy lub zwrot.
Osoba prowadząca działalność gospodarczą, która posiada status „małego podatnika” (firma, której roczna sprzedaż brutto nie przekroczyła równowartości 1,2 mln euro) może rozliczać podatek VAT kwartalnie. W takiej sytuacji należy co kwartał składać deklarację VAT-7K. Termin złożenia formularza to 25 dzień miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.
Podatek VAT wynikający z deklaracji VAT-7 trzeba zapłacić do 25 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Jeżeli przedsiębiorca rozlicza podatek VAT kwartalnie, opłaca go do 25 dnia miesiąca następującego po rozliczanym kwartale.
Podatek VAT w ramach Unii Europejskiej
Przedsiębiorcy, którzy dokonują wewnątrzunijnej sprzedaży lub zakupu towarów lub usług muszą złożyć formularz VAT-UE, za okres, w którym doszło do transakcji. Termin złożenia to 15 dzień miesiąca następującego po okresie, którego dotyczy VAT-UE. Oprócz tego, VAT z transakcji w ramach Unii Europejskiej rozlicza się na formularzu VAT-7 lub VAT-7K, razem z podatkiem VAT krajowym.
Należy pamiętać, że przedsiębiorcy, którzy dokonują transakcji w ramach Unii Europejskiej, muszą posiadać unijny numer VAT. Aby go uzyskać, należy złożyć w odpowiednim urzędzie skarbowym aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R. Dokumenty te powinny zostać przekazane do urzędu przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej transakcji. Jeśli formularze są wypełnione prawidłowo i przekazane do urzędu osobiście, rejestracja następuje natychmiast.
Obowiązki związane z podatkiem dochodowym
Podatek dochodowy - to kolejne źródło comiesięcznych obowiązków przedsiębiorcy. Na szczęście obecnie nie trzeba już składać regularnych deklaracji, dokumentujących sposób wyliczenia zaliczki. Jeszcze niedawno do tego służyła deklaracja PIT-5. Obowiązek wypełniania i składania w urzędzie skarbowym PIT-5 zniesiono na początku 2007 roku. Osoba samodzielnie prowadząca księgowość może jednak sporządzić PIT-5 na własne potrzeby. W ten sposób łatwiej ustalić wysokość podatku dochodowego.
Zaliczki na podatek dochodowy - co warto wiedzieć?
Kwoty zaliczek na podatek dochodowy wyliczane są na podstawie wpisów dokonywanych w KPiR (dotyczących przychodów i kosztów) oraz biorąc pod składki ZUS i kwotę wolną od podatku (w przypadku rozliczenia na zasadach ogólnych). Wyliczenie zaliczki na podatek dochodowy nie należy do prostych, więc najlepiej w tym celu posłużyć się elektronicznym narzędziem, które obliczy zaliczkę automatycznie na podstawie danych podanych przez przedsiębiorcę.
Przedsiębiorca musi opłacić zaliczkę na podatek dochodowy do 20 dnia miesiąca za poprzedni miesiąc kalendarzowy - jeżeli rozlicza się miesięcznie. Mali podatnicy mogą jednak rozliczać podatek dochodowy kwartalnie, tak jak podatek VAT. Wówczas zaliczkę wylicza się za okres 3 miesięcy i opłaca się do 20 dnia miesiąca następującego po rozliczanym kwartale.
Ostatnia zaliczka w roku podatkowym
Przed 2011 rokiem zaliczkę za grudzień lub IV kwartał należało wpłacić do 20 grudnia bieżącego roku podatkowego i miała ona tę samą wysokość, co zaliczka za listopad lub za trzeci kwartał. Innymi słowy, jej wysokość nie była związana z realnymi dochodami w danym okresie.
Zmiana przepisów podatkowych sprawia, że podatnik musi zapłacić zaliczkę na podatek dochodowy za grudzień lub IV kwartał do 20 stycznia następnego roku. Przedsiębiorca nie musi wpłacać zaliczki za grudzień lub ostatni kwartał poprzedniego roku, jeżeli do 20 stycznia złoży roczne zeznanie PIT i rozliczy podatek za ubiegły rok. Gdy w deklaracji tej zostanie wyliczony podatek do zapłaty, należy go wpłacić do dnia 20 stycznia.