Przy opłacaniu zaliczek miesięcznych z prowadzonej działalności gospodarczej zaliczka za grudzień powinna być wpłacana w wysokości zaliczki za listopad w terminie do 20 grudnia (art. 44 ust. 6 updof, art. 25 ust. 1a updop - dotyczy podatników pdop, których rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym). Oznacza to, że w terminie do 20 grudnia podatnik powinien wpłacić z działalności gospodarczej podwójną zaliczkę za listopad. W bieżącym roku nie obowiązują jeszcze rozwiązania, które przewidują przesunięcie terminu zapłaty zaliczki za grudzień na styczeń następnego roku. Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami przesunięcie terminu wpłaty zaliczki za grudzień nastąpi w 2012 r. (art. 14 pkt 2 ustawy z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 209, poz. 1316; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 201, poz. 1542). W interesie przedsiębiorców leży więc, aby zaliczka na podatek za listopad była jak najmniejsza. Dzięki temu również mniejsza będzie zaliczka za grudzień. Zaliczka na podatek będzie tym mniejsza, im mniejszy będzie dochód podatnika. Zmniejszenie dochodu może nastąpić poprzez dwa czynniki:
• zmniejszenie przychodów,
• zwiększenie kosztów uzyskania przychodów.
Z ekonomicznego punktu widzenia żadne z tych dwóch działań nie leży w interesie przedsiębiorców. Stąd przedstawione w artykule rozwiązania sprowadzają się do przesunięcia wykazywanych przychodów i kosztów, a nie faktycznego zmniejszenia przychodów czy zwiększenia kosztów. Planując omawiane rozwiązanie, należy brać pod uwagę:
• płynność finansową własną, a w przypadku przesuwania przychodów również kontrahenta - należy uważać, żeby przyspieszenie płatności własnych czy opóźnienie terminu płatności kontrahentowi nie doprowadziło do utraty przez przedsiębiorcę płynności finansowej,
• fakt, że zapłata mniejszej zaliczki za listopad ma wpływ na podatek rozliczany w zeznaniu rocznym - wpłata mniejszej zaliczki za listopad może oznaczać konieczność większej dopłaty przy rozliczeniu podatku rocznego.
Przesunięcie przychodów. Przepisy podatkowe nakazują wykazywać przychody w określonej dacie. Zasadniczo przychód należy wykazać w dacie wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż w dniu:
1) wystawienia faktury albo
2) uregulowania należności (art. 14 ust. 1c updof, art. 12 ust. 3a updop).
Od tej reguły przepisy podatkowe przewidują pewne wyjątki. Przykładowo niektóre przychody przedsiębiorca powinien wykazać wyłącznie w dacie otrzymania środków pieniężnych z danego tytułu. Podatnik ma często wpływ na przesunięcie daty wykazania przychodu. Korzystając z tego, podatnik może przesunąć wykazanie przychodu z listopada na grudzień. W ten sposób zmniejszy podwójną zaliczkę do zapłaty za listopad.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorca budowlany planował zakończenie wykonania usługi na 29 listopada. W tym dniu miał podpisać protokół zdawczo-odbiorczy. Wartość przychodu z tytułu tych prac wynosi 20 000 zł. Przedsiębiorca umówił się jednak z kontrahentem, że odbiór prac nastąpi 2 grudnia 2010 r. W tym dniu podpisano protokół odbioru prac. Dzięki temu rozwiązaniu usługa formalnie została wykonana w grudniu. W grudniu wystawiona została faktura i wpłynęła również należność za wykonane prace. Przedsiębiorca nie musi przychodu w kwocie 20 000 zł wykazywać w listopadzie. Przychód jest zobowiązany wykazać w grudniu.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorca w wypadku komunikacyjnym zniszczył samochód, będący jego środkiem trwałym. 26 listopada miał otrzymać odszkodowanie od ubezpieczyciela. Wartość odszkodowania wynosi 45 000 zł. Stanowi ono przychód w dacie wpływu środków na konto przedsiębiorcy (art. 14 ust. 2 pkt 12 updof, art. 12 ust. 1 pkt 1 updop). Przedsiębiorca uzgodnił z pracownikiem towarzystwa, że odszkodowanie zostanie przelane na jego konto 1 grudnia 2010 r. Tak też się stało. Dzięki temu dochód przedsiębiorcy za listopad będzie mniejszy o 45 000 zł. Przychód z tytułu odszkodowania przedsiębiorca powinien wykazać w grudniu.
Przesunięcie kosztów. Podobnie jak przychody podatnik może również przesunąć niektóre koszty. Przykładem niech będą należności z umów zlecenia czy o dzieło. Do kosztów podatkowych powinny być one zaliczane w dacie wypłaty lub postawienia do dyspozycji zatrudnionych osób (art. 23 ust. 1 pkt 55 updof, art. 16 ust. 1 pkt 57 updop). Wystarczy więc przesunąć termin ich wypłaty, aby móc wcześniej zaliczyć te należności do kosztów.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorca zatrudnia na umowy o dzieło 20 osób. Ich wynagrodzenie brutto wynosi w sumie 42 000 zł. Wynagrodzenie z tych umów za dany miesiąc przedsiębiorca płaci 5. dnia następnego miesiąca. Wynagrodzenie za listopad przedsiębiorca wypłacił jednak 30 listopada. Dzięki temu zaliczy je do kosztów w listopadzie. Dochód w listopadzie będzie mniejszy o 42 000 zł.
Innym sposobem na zwiększenie kosztów danego miesiąca jest przesunięcie zakupów z grudnia na listopad.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorca planuje zakupić w grudniu partię komputerów (każdy o wartości 3200 zł). Wartość zakupu ma wynieść w sumie 32 000 zł. Przedsiębiorca czeka z zakupem na wpływ środków ze sprzedaży swoich usług, co ma nastąpić 15 grudnia. Może on jednak spróbować wynegocjować, aby:
• zakup nastąpił w listopadzie - wydanie towaru, wystawienie faktury VAT,
• termin płatności został ustalony na 15 grudnia.
Dokonanie zakupu na tych warunkach pozwoli mu na zaliczenie zakupu komputerów do kosztów już w listopadzie, a zapłaty dokona po wpływie środków pieniężnych za wykonane usługi.
Jeszcze raz wypada podkreślić, że planowanie tego typu rozwiązań wymaga analizy płynności finansowej własnej, a często również kontrahenta.
• ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228
• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 149, poz. 996
Grzegorz Ziółkowski
doradca podatkowy