Takie m.in. zmiany wprowadza nowa ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, która zastąpi ustawę z 14 lutego 2003 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych.
Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych określa zasady i tryb przekazywania informacji gospodarczych dotyczących wiarygodności płatniczej przedsiębiorców i konsumentów. Są to m.in. dane o zwłoce w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych (tzw. dane negatywne), dane o fakcie wypełnienia zobowiązań, które na żądanie dłużnika również mogą zostać udostępnione (tzw. dane pozytywne), oraz dane o posłużeniu się podrobionym lub cudzym dokumentem. Przedstawiamy najważniejsze zmiany przewidziane w nowej, nieobowiązującej jeszcze ustawie. Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia.
Kto może przekazać dane dłużnika do BIG
Według nowej ustawy każdy wierzyciel, zarówno osoba fizyczna, jak i przedsiębiorca, będzie mógł przekazać do BIG-u informacje na temat swojego dłużnika. W przypadku osoby fizycznej osoba ta będzie musiała posiadać tytuł wykonawczy wystawiony przez sąd (art. 2 ust. 2 pkt 4 nowej ustawy). Dotychczas osoby fizyczne nie miały takiego uprawnienia.
Nowa ustawa posługuje się terminami „dłużnik” i „wierzyciel”, zamiast używanych w „starej” ustawie określeń „konsument” i „przedsiębiorca” (art. 2 nowej ustawy). Dzięki tej zmianie wierzyciele niebędący przedsiębiorcami zyskali możliwość mobilizowania dłużników do spłaty zadłużenia. Poza wymienionymi osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej z możliwości oferowanych przez biura informacji gospodarczej skorzystają też np. zakłady budżetowe gmin.
W nowej ustawie zrezygnowano z zamkniętej listy przedsiębiorców uprawnionych do przekazywania informacji o zobowiązaniach konsumentów (art. 7 starej ustawy). Oznacza to, że możliwość przekazywania informacji gospodarczej o zobowiązaniach dłużników zyskają również przedsiębiorcy zajmujący się profesjonalnym obrotem wierzytelnościami, czyli m.in. firmy windykacyjne.
Jak zmieniono katalog tytułów prawnych uprawniających do przekazania informacji gospodarczych
Nowa ustawa rozszerza katalog tytułów prawnych uprawniających do przekazania informacji gospodarczych do biur. Dotychczas można było przekazywać do BIG dane o zobowiązaniach konsumentów powstałych z tytułu kredytu kupieckiego lub konsumenckiego albo umowy o przewóz osoby w regularnej komunikacji publicznej. Według nowej ustawy dodatkowo można informować o dłużniku będącym konsumentem, który jest zobowiązany także z tytułu umów o:
1) świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych,
2) przewóz osób i bagażu w komunikacji masowej,
3) dostarczanie energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego,
4) dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków,
5) wywóz nieczystości,
6) dostarczanie energii cieplnej
(art. 14 ust. 1 pkt 1 nowej ustawy).
W przypadku przedsiębiorców do złożenia informacji uprawnia wierzyciela fakt powstania zobowiązania w związku z określonym stosunkiem prawnym. W szczególności tytułem uprawniającym do przekazania informacji gospodarczych jest umowa związana z wykonywaniem działalności gospodarczej.
Kwota wymagalnego zobowiązania
W nowej ustawie doprecyzowano, że możliwość zgłoszenia dłużnika będącego konsumentem do BIG może nastąpić, gdy łączna kwota wymagalnych zobowiązań wobec wierzyciela przekroczy 200 zł oraz zobowiązanie jest wymagalne od 60 dni (art. 14 ust. 1 pkt 2 nowej ustawy). W przypadku dłużników niebędących konsumentami do zgłoszenia uprawnia m.in. łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika niebędącego konsumentem wobec wierzyciela wynosząca co najmniej 500 zł. Dodatkowym warunkiem jest, aby były one wymagalne od co najmniej 60 dni. Dotychczas brakowało zapisu, że zobowiązania muszą być wymagalne.
Sławomir Biliński
konsultant podatkowy