Organy podatkowe przeprowadzają kontrolę podatkową u podatników, płatników, inkasentów oraz następców prawnych. Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowani wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Kontrola podatkowa podejmowana jest z urzędu.
Obecność podatnika
Czynności kontrolnych urzędnicy dokonują w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego wskazanej. Oczywiście kontrolowany ma prawo zrezygnować z prawa uczestniczenia w czynnościach kontrolnych. Jednak rezygnacja obecności podczas czynności fiskusa nie jest dobrym pomysłem. Zawsze warto czynnie uczestniczyć w kontroli. Może to pomóc w wyjaśnieniu pojawiających się problemów czy dostarczeniu odpowiedniej dokumentacji.
Jeszcze jedna uwaga. Przedsiębiorca, u którego prowadzona jest kontrola, a który nie przyjdzie do firmy, nie może liczyć na to, że fiskus nie dokona zaplanowanych czynności. W przypadku gdy w toku kontroli kontrolowany lub osoby go reprezentujące będą nieobecnie i nie nastąpiło wskazanie osoby upoważnionej, czynności kontrolne są dokonywane w obecności przywołanego świadka. Świadkiem, o ile to możliwe, powinien być pracownik kontrolowanego, osoba wykonująca czynności na rzecz kontrolowanego lub funkcjonariusz publiczny.
Miejsce czynności
Czynności kontrolne prowadzone są w siedzibie kontrolowanego, w innym miejscu przechowywania dokumentacji oraz w miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością i w godzinach jej prowadzenia, a w przypadku skrócenia w toku kontroli czasu prowadzenia działalności - czynności kontrolne mogą być prowadzone przez osiem godzin dziennie. W przypadku gdy księgi podatkowe są prowadzone lub przechowywane poza siedzibą kontrolowanego, kontrolowany na żądanie kontrolującego zobowiązany jest zapewnić dostęp do ksiąg w swojej siedzibie albo w miejscu ich prowadzenia lub przechowywania, jeżeli udostępnienie ich w siedzibie może w znacznym stopniu utrudnić prowadzenie przez kontrolowanego bieżącej działalności.
Te same zasady mają zastosowanie również w przypadku, gdy kontrolowany prowadzi działalność w lokalu mieszkalnym.
Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że kontrolowany będący osobą fizyczną nie ujawnił wszystkich obrotów lub przychodów mających znaczenie dla określenia lub ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, kontrolujący może zwrócić się do kontrolowanego o złożenie oświadczenia o stanie majątkowym na określony dzień. Oświadczenie to składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Kontrolujący, zwracając się o złożenie oświadczenia, uprzedza kontrolowanego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Zakończenie kontroli
Kontrola powinna zostać zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie wskazanym w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli.
Przebieg kontroli kontrolujący dokumentuje w protokole. Stan faktyczny może być ponadto utrwalony za pomocą aparatury rejestrującej obraz i dźwięk lub na informatycznych nośnikach danych. Kontrolowany, który nie zgadza się z ustaleniami protokołu, może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski dowodowe.
PRZYKŁAD: UPOWAŻNIENIE DO KONTROLI
Przedsiębiorca jest na urlopie. W jego firmie rozpoczęła się kontrola podatkowa. Czy podatnik może wyznaczyć inną osobę, która będzie go reprezentowała podczas czynności fiskusa?
Tak. Przepisy Ordynacji podatkowej przewidują, że podatnicy, płatnicy, inkasenci oraz następcy prawni mogą, w formie pisemnej, wyznaczyć osobę fizyczną, która będzie upoważniona do ich reprezentowania w trakcie kontroli podatkowej, oraz zgłosić tę osobę naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym, wójtowi, burmistrzowi (prezydentowi miasta).
8 godzin przez taki czas w ciągu dnia mogą być prowadzone czynności kontrolne
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl