Umowami cywilnoprawnymi, których przedmiotem może być wykonywanie pracy lub osiągnięcie określonych w umowie efektów, są umowy: o dzieło, zlecenia (oraz umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu), a także kontrakty menedżerskie. Każda z nich może być rozwiązana po wykonaniu pracy albo wskutek oświadczenia woli jednej ze stron umowy.
Rozwiązanie umowy-zlecenia
Umowa-zlecenie może być zawarta na czas, w którym będą wykonywane wskazane w umowie czynności. Może zawierać oznaczony termin rozwiązania. Termin ten strony mogą określić w jakikolwiek sposób, np. datą kalendarzową. W przypadku braku określonego terminu umowa taka może zostać wypowiedziana w trakcie jej trwania.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
WAŻNE!
Wypowiedzenie w przypadku braku określenia jego terminu w umowie jest równoznaczne z rozwiązaniem umowy.
Możliwość taką przewiduje wprost art. 746 k.c., w myśl którego zarówno zleceniobiorca, jak i zleceniodawca mogą ją wypowiedzieć w każdym czasie. Wiąże się to jednak z obowiązkiem zleceniodawcy zwrotu kosztów poniesionych przez zleceniobiorcę i wypłatą części wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom. Obydwie strony są odpowiedzialne wobec siebie w przypadku wypowiedzenia złożonego bez ważnej przyczyny. Sąd Najwyższy w wyroku z 9 lutego 2001 r. wskazał, że jest to norma prawna bezwzględnie obowiązująca, co skutecznie wyłącza swobodę kontraktową w zakresie objętym przedmiotem jej regulacji. W konsekwencji strony nie mogą z góry zrzec się skutecznie uprawnienia do wypowiedzenia umowy z ważnych powodów. Sąd stwierdził zarazem, że jeśli strony nie ograniczyły dopuszczalności rozwiązania zlecenia do ważnych powodów, to nie muszą - składając drugiej stronie stosowne oświadczenie woli - wskazywać powodów wypowiedzenia.
Zobacz: Ograniczenie kosztów działalności - jak tego dokonać?
Przykład
Andrzej C. zawarł z firmą X., działającą na rynku nieruchomości, umowę-zlecenie, której przedmiotem było wykonywanie czynności pośrednika w obrocie nieruchomościami. Umowę zawarto na 1 rok. Z tytułu wykonanej pracy otrzymywał on wynagrodzenie ryczałtowe, określone stawką miesięczną, wynoszące 2000 zł, oraz prowizję wynoszącą określony w umowie procent wartości nieruchomości (wynajętej lub sprzedanej albo zakupionej przez klientów firmy). W umowie strony zastrzegły, że wypowiedzenie może nastąpić tylko z ważnych powodów, wskazanych w umowie. Powodami tymi były: nienależyte wykonanie umowy, utrata zaufania przez dającego zlecenie, zajmowanie się interesami konkurencyjnymi, niezdolność do pracy trwająca dłużej niż 6 miesięcy oraz likwidacja firmy w całości lub w części.
10 maja firma X. wypowiedziała Andrzejowi C. zlecenie, podając jako przyczynę trudności finansowe. Ten powód nie był jednak wskazany jako ważny, a likwidacja dwóch oddziałów firmy nastąpiła dopiero pod koniec maja. W tej sytuacji Andrzej C. zażądał od firmy X. wypłaty odszkodowania wynoszącego równowartość pełnego miesięcznego wynagrodzenia ryczałtowego za maj tytułem odszkodowania za bezzasadne rozwiązanie umowy. Sąd po kilkumiesięcznym procesie zasądził to odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres od daty rozwiązania umowy (10 maja) do końca miesiąca.