Tak, składki na ubezpieczenia społeczne są należne. Składki za ubezpieczonych będących pracownikami oblicza, rozlicza i przekazuje co miesiąc do ZUS pracodawca zgodnie z ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.). Należności wynikające ze stosunku pracy stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądowym, których wypłata na rzecz pracownika realizowana jest przez komornika sądowego, są również przychodami ze stosunku pracy. Należności te nie są wyłączone z podstawy wymiaru składek na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.) i tym samym składki są należne. Natomiast kwota zasądzonych odsetek za zwłokę nie stanowi przychodu ze stosunku pracy i w związku z tym nie jest uwzględniana w podstawie wymiaru składek. Obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości rozliczenia składek na ubezpieczenia społeczne przez komornika, gdy przychód ten jest wypłacany pracownikowi za jego pośrednictwem. Również pracownik nie ma takich uprawnień. Brak możliwości bieżącego potrącenia przez pracodawcę z przychodu ubezpieczonego części składek finansowanych z jego środków nie zwalnia pracodawcy z obowiązku rozliczenia i przekazania do ZUS całości należnych składek. Rozliczenie składek powinno nastąpić w dokumentach rozliczeniowych sporządzanych za miesiąc, w którym kwota wyegzekwowanego przez komornika wynagrodzenia za pracę zostanie postawiona do dyspozycji ubezpieczonego, tj, za miesiąc, w którym nastąpiła wypłata lub przelanie zasądzonych środków na rachunek bankowy ubezpieczonego. Opłacenie należnych składek oraz przekazanie do ZUS dokumentów rozliczeniowych powinno nastąpić z zachowaniem obowiązującego płatnika składek terminu płatności.
W sporządzanych za tego pracownika dokumentach rozliczeniowych płatnik składek powinien wykazać:
• uzyskany przychód w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz dokonać rozliczenia całości należnych składek, zgodnie z zasadami ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.),
• uzyskany przychód w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne po pomniejszeniu go o składki na ubezpieczenia społeczne w części podlegającej sfinansowaniu przez pracownika,
• wykazać należną od tego przychodu składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości „zero”.
Gdy wypłata przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest dokonywana przez komornika, składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna być opłacona przez ubezpieczonego bezpośrednio na rachunek bankowy wskazany przez właściwy oddział wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia.
Odpowiedziała Barbara Zabieglińska