RADA
Jeśli zatrudni Pan syna na umowę o pracę, będzie on podlegał ubezpieczeniom jako osoba współpracująca. Jeśli charakter pracy na to pozwala, może Pan zatrudnić syna na umowę zlecenia. Ponieważ syn jest studentem, umowa zlecenia nie będzie podlegała obowiązkowi ubezpieczeń.
UZASADNIENIE
Odpowiadając na to pytanie, należy najpierw wyjaśnić, kto jest osobą współpracującą.
Kto może być osobą współpracującą
Osobą współpracującą z prowadzącym działalność gospodarczą jest dziecko przedsiębiorcy. Warunkiem jest, aby dziecko:
• współpracowało przy prowadzeniu tej działalności oraz
• pozostawało we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność gospodarczą.
Według ZUS osobą współpracującą jest osoba, która spełnia powyższe warunki, jeżeli współpracuje przy wykonywaniu pracy bez żadnej umowy lub na podstawie umowy o pracę (art. 8 ust. 2 i 11 ustawy systemowej).
Skutki podpisania umowy o pracę
W opisanym przypadku, jeżeli podpisze Pan z synem umowę o pracę, będzie on podlegał ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba współpracująca przy wykonywaniu działalności. Spełnia bowiem obydwa warunki uznania go za taką osobę.
WAŻNE!
Osobą współpracującą nie jest osoba, z którą przedsiębiorca zawarł umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Należy pamiętać, że pracownik młodociany, z którym została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu na takich samych zasadach jak każdy pracownik. Jest tak nawet wówczas, gdy praktykę odbywa w firmie rodziców. W opisanym powyżej przypadku nie mamy jednak do czynienia z przygotowaniem do zawodu, ale ze zdobywaniem praktyki zawodowej przez studenta - osobę pełnoletnią.
Skutki zawarcia umowy zlecenia
Najkorzystniejszym sposobem zatrudnienia syna jest zawarcie z nim umowy zlecenia. Syn nie ukończył jeszcze 26 lat i nadal studiuje. Dlatego wykonywana przez niego praca na podstawie umowy zlecenia nie jest tytułem do objęcia ubezpieczeniami społecznymi ani ubezpieczeniem zdrowotnym.
Korzyści (+)
Jeśli członek rodziny jest zatrudniony na umowę zlecenia, nie ma znaczenia, że spełnia warunki określone dla osoby współpracującej.
Istotne jest potwierdzenie, że wykonywana praca może być świadczona w ramach umowy zlecenia. Tak więc może Pan podpisać z synem umowę zlecenia, pod warunkiem że do wykonywania tej pracy nie jest wyłącznie właściwa umowa o pracę. Nie może Pan zawrzeć umowy zlecenia wówczas, gdy wykonywana praca będzie spełniać przesłanki zatrudnienia w ramach stosunku pracy (art. 22 § 12 Kodeksu pracy). Przesłanki te to np. świadczenie czynności w miejscu wyznaczonym przez zlecającego i pod jego kierownictwem.
• art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, ust. 4, art. 8 ust. 2 i 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 67, poz. 411
• art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c) i lit. e) ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - Dz.U. Nr 210, poz. 2135; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 70, poz. 416
• § 1, 3 rozporządzenia z 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagrodzenia - Dz.U. Nr 60, poz. 278; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 53, poz. 472
• art. 22 § 12, art. 195 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 93, poz. 586
Beata Wróblewska
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych