RADA
Pracodawca nie jest uprawniony do decydowania o stanie zdrowia pracownika i nie może wstrzymać mu wypłaty zasiłku chorobowego. Pracodawca może zwrócić się do ZUS o przeprowadzenie badania pracownika przez lekarza orzecznika ZUS.
UZASADNIENIE
Badanie stanu zdrowia pracownika jest możliwe wyłącznie przez lekarza. Pracodawca nie może sam stwierdzić, że pracownik już odzyskał zdrowie i może wrócić do pracy. Jeżeli pracodawca uważa, że pracownik jest zdolny do pracy, może zwrócić się do ZUS o przeprowadzenie kontroli w tej sprawie.
Kontrola zawsze dotyczy konkretnego zwolnienia lekarskiego i tylko w tym zakresie lekarz orzecznik wydaje orzeczenie.
PRZYKŁAD
Pracownik dostarczył dwa zwolnienia lekarskie. Pierwsze na okres od 27 grudnia 2007 r. do 4 stycznia 2008 r. i drugie od 7 do 11 stycznia 2008 r. Pierwsze zwolnienie zostało skierowane do kontroli do lekarza orzecznika ZUS, który uznał, że pracownik jest zdolny do pracy, w związku z czym zwolnienie wydane na okres od 27 grudnia 2007 r. do 4 stycznia 2008 r. straciło ważność od 2 stycznia 2008 r. Pracownik ma natomiast prawo do świadczeń za czas choroby od 27 grudnia 2007 r. do 1 stycznia 2008 r. oraz od 7 do 11 stycznia 2008 r.
O odzyskaniu przez pracownika zdolności do pracy i skróceniu okresu zwolnienia lekarskiego może zadecydować wyłącznie lekarz orzecznik ZUS, który po przeprowadzeniu badania wydaje orzeczenie o odzyskaniu zdolności do pracy przez pracownika albo uznaje, że pracownik nadal jest niezdolny do pracy. Jeżeli badanie przez lekarza orzecznika ZUS okaże się niewystarczające, to lekarz ten może skierować pracownika na dalsze badania specjalistyczne, które są przeprowadzane przez lekarza konsultanta ZUS. Lekarz orzecznik ZUS może również zażądać od lekarza leczącego pracownika udostępnienia dokumentacji medycznej, która stanowiła podstawę wydania zaświadczenia lekarskiego.
O wynikach przeprowadzonego badania pracodawca zostaje poinformowany przez ZUS. Jeśli lekarz orzecznik uzna, że pracownik odzyskał zdolność do pracy wcześniej niż data końcowa kontrolowanego zwolnienia, to wystawione zwolnienie lekarskie traci ważność od tego dnia. Pracownik ma obowiązek dostarczyć do zakładu pracy zaświadczenie lekarza orzecznika ZUS. Jeżeli lekarz orzecznik ZUS uzna, że pracownik odzyskał zdolność do pracy, to wydział zasiłków ZUS wyda na tej podstawie decyzję o braku prawa do zasiłku. Kopia decyzji zostanie przesłana również do zakładu pracy.
Pracodawcy, którzy wypłacają świadczenia z ubezpieczeń społecznych, mogą kontrolować swoich pracowników i zleceniobiorców, czy osoby te prawidłowo wykorzystują zwolnienia lekarskie. Oznacza to, że mogą kontrolować, czy zwolnienia od pracy są wykorzystywane zgodnie z ich celem.
Państwa zakład, jako płatnik zasiłków dla swoich pracowników, może zatem kontrolować prawidłowość wykorzystywania przez nich zwolnień lekarskich. Nie może jednak sam decydować o zasadności wydawania tym pracownikom zwolnień lekarskich przez lekarzy leczących. Wniosek w sprawie przeprowadzenia takiej kontroli można kierować do lekarza orzecznika ZUS.
• art. 17, art. 59 ust. 1-4 i ust. 7-12, art. 68 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.),
• § 5-10 rozporządzenia z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczególnych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (DzU nr 65, poz. 743).
Anna Szocińska
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych