Organ przypomniał, że w ustawie o VAT zdefiniowane zostało pojęcie działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT „działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.”
Za taką działalność nie są natomiast uznawane, zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, m.in. czynności „z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich”.
Łączne spełnienie warunków, określonych w poprzednim akapicie, spowoduje, iż czynności podejmowane przez osoby fizyczne nie będą uznawane za czynności wykonywane w ramach prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej. W konsekwencji tego osoba taka nie będzie uznana za podatnika VAT, a wykonane przez nią czynności nie będą podlegać opodatkowaniu VAT.
Polecamy: E-wydanie Dziennika Gazety Prawnej
Zważywszy, że wynagrodzenie za czynności (usługi) zarządcze, o których mowa powyższej, stanowi przychód zaliczany do źródeł określonych w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, który z kolei jest wymieniony w cytowanym wyżej art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, będzie konieczna każdorazowo weryfikacja pozostałych warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT tj. czy z tytułu wykonania czynności (usług) zarządczych zarządzający są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i zarządzającym co do warunków wykonywania tych czynności (Warunek I), wynagrodzenia (Warunek II) i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich (Warunek III).
W celu weryfikacji spełnienia w/w warunków i uznania bądź nie zarządzającego za podatnika VAT konieczne jest przeprowadzenie analizy treści umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy spółką, a zarządzającym.
Warunek I jest spełniony, gdy w umowę cywilnoprawną wpisana została możliwość wykorzystywania prze zarządzającego infrastruktury i organizacji wewnętrznej spółki. W interpretacji wskazano, że przyjęcie w umowie cywilnoprawnej „rozwiązań dotyczących zapewnienia zarządzającemu w zakresie niezbędnym do wykonywania usług zarządzania urządzeń technicznych (np. komputera, telefonu komórkowego, samochodu, itp.) oraz ewentualnie innych zasobów, którymi dysponuje spółka (np. pomieszczenia biurowe wraz z wyposażeniem. uczestnictwo w szkoleniach i konferencjach związanych ściśle z pełnioną funkcją i powierzonymi zadaniami, firmowych kart płatniczych i kredytowych, itp.) dodatkowo potwierdza charakter (przemawiający za brakiem samodzielności w rozumieniu VAT) takiego stosunku prawnego”.
Zobacz serwis: Mała firm
Spełnienie Warunku II uzależnione jest od tego, czy umowa cywilnoprawna przewiduje przyznanie zarządzającemu stałego wynagrodzenia. Warunek ten będzie spełniony, gdy oprócz wynagrodzenia stałego będzie przyznane zarządzającemu wynagrodzenie zmienne, pod warunkiem jednak, że element stały będzie stanowił istotną część całkowitego wynagrodzenia. Również w przypadku ustalenia „w umowie dla zarządzającego stałego wynagrodzenia miesięcznego w wielkości adekwatnej do pozycji spółki, zakresu zadań itd. oraz rocznej premii stanowiącej określony procent wypracowanego w danym roku zysku”, „zmniejszenie wynagrodzenia z racji czasowego braku wykonywania czynności przez zarządzającego (wskutek własnej decyzji, choroby, zawieszenia w wykonywaniu funkcji, itp.)”, a także przyznanie wynagrodzenia z tytułu przeniesienia praw własności intelektualnej, spełni przedmiotowy warunek.
Warunek III będzie spełniony, jeżeli zgodnie z umową odpowiedzialność wobec osób trzecich jest po stronie spółki, a nie po stronie zarządzającego. Wyklucza to bowiem samodzielny charakter jego działalności. Podobnie będzie w przypadku, gdy umowa nie przewiduje takiej odpowiedzialności, ponieważ w przypadku braku jej uregulowania w umowie nie można jej domniemywać.
W celu zobrazowania powyższej kwestii w interpretacji wskazano, że „jeżeli umowa cywilnoprawna (stosunek prawny) przewiduje odpowiedzialność zarządzającego wobec osób trzecich (za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością, przy czym odpowiedzialność ta jest niezależna od odpowiedzialności zarządzającego, którą ponosi on – z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu – na podstawie bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, np. KSH) wskazany warunek nie jest spełniony”.
Zobacz: Podatki
Reasumując powyższe, jeżeli analiza umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy spółką, a zarządzającym wykaże, że zostały łącznie spełnione wszystkie w/w warunki to zarządzający nie może być uznany za podatnika VAT. Natomiast niespełnienie, któregokolwiek warunku będzie oznaczać, że zarządzający jest podatnikiem VAT.
Mając na uwadze powyższe spółki stosujące umowy cywilnoprawne z zarządzającymi powinny dokonać weryfikacji tych umów w celu wyeliminowania ryzyk podatkowych, które pojawiły się po wydaniu przedmiotowej interpretacji.