ODPOWIEDŹ
Tak, można dokonać jednorazowej amortyzacji samochodu „z kratką”, pod warunkiem że podatnik uzyska z okręgowej stacji kontroli pojazdów zaświadczenie, że jest to samochód ciężarowy.
WYJAŚNIENIE
Zasadą jest, że amortyzacji podlegają środki trwałe będące przedmiotem własności lub współwłasności podatnika. Ustawa podatkowa przewiduje jednak od tej zasady wyjątki. Jednym z nich jest amortyzowanie przez kredytobiorcę samochodu przewłaszczonego na bank w celu zabezpieczenia spłaty kredytu. Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, które zostały przewłaszczone w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu, dokonuje bowiem dotychczasowy właściciel, w tym pożyczkobiorca lub kredytobiorca.
Poprzez zawarcie umowy przewłaszczenia nie dochodzi do definitywnego przeniesienia własności, ale tylko do zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z umowy kredytowej. Bank ma bowiem obowiązek przeniesienia własności rzeczy z powrotem na dłużnika, jeżeli ten spełni swoje zobowiązanie wobec banku, tj. spłaci kredyt wraz z odsetkami. Respektując cel wymienionej instytucji Prawa bankowego, ustawodawca umożliwił przedsiębiorcom amortyzowanie środków trwałych nabytych na kredyt, pomimo ich okresowego przewłaszczenia na bank. Takie stanowisko potwierdzają również organy podatkowe, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 19 lutego 2008 r. nr IBPB1/415259/07/KB, stwierdził: zważywszy na treść ww. art. 22f ust. 5 u.p.d.o.f., zauważyć należy, iż instytucja przewłaszczenia - a więc formalna zmiana właściciela dokonywana w celu zabezpieczenia wierzytelności - nie wywiera negatywnych dla podatnika skutków w przedmiocie dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Jak bowiem stanowi ww. przepis, odpisów amortyzacyjnych dokonuje dotychczasowy właściciel, tj. w przedmiotowej sprawie wnioskodawca jako kredytobiorca.
W efekcie powyższych przepisów Czytelniczka ma prawo amortyzować samochód nabyty na kredyt w całości, pomimo że jest on przewłaszczony na bank w celu zabezpieczenia spłaty kredytu. Za wartość początkową samochodu Czytelniczka przyjmie pełną cenę nabycia samochodu, powiększoną o koszty związane z jego zakupem naliczone do dnia przekazania samochodu do używania, np.: odsetki od kredytu na zakup auta, prowizje bankowe od udzielonego kredytu, opłaty związane z dokonanym przewłaszczeniem.
Wybór metody amortyzacji środka trwałego należy do podatnika. Musi on jednak dokonać tego wyboru w granicach wyznaczonych przepisami u. p. d. o. f. Amortyzacji jednorazowej mogą dokonywać tzw. mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej. Czytelniczka spełnia to kryterium, ponieważ w 2010 r. jest tzw. małym podatnikiem. Oznacza to, że jej przychody wraz z VAT należnym w 2009 r. nie przekroczyły kwoty 5 067 000 zł. Należy jednak pamiętać, że amortyzacji jednorazowej podlegają środki trwałe zaliczone do grupy 38 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera własną definicję samochodu osobowego w art. 5a pkt 19.
Dokumentem potwierdzającym uznanie samochodu „z kratką” (o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony) za samochód ciężarowy jest zaświadczenie wydane przez okręgową stację kontroli pojazdów. Zaświadczenie to podatnik otrzymuje w wyniku dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego w stacji. Stosowny wpis upoważniony pracownik stacji zamieszcza również w dowodzie rejestracyjnym samochodu. Po otrzymaniu zaświadczenia podatnik powinien złożyć jego kopię do urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia otrzymania. Korzystny wyrok ETS z 22 grudnia 2008 r. (C414/07), dający podatnikom prawo do pełnego odliczenia VAT przy zakupie samochodów „z kratką” bez uzyskiwania zaświadczenia ze stacji kontroli pojazdów (takie stanowisko potwierdza również pismo Ministra Finansów z 13 lutego 2009 r. nr PT3/812/4/15//CZE/09/185), nie odnosi się bezpośrednio do przepisów u.p.d.o.f. Wobec powyższego Czytelniczka może dokonać jednorazowej amortyzacji samochodu „z kratką”, pod warunkiem że uzyska ze stacji kontroli pojazdów zaświadczenie, że jest to samochód ciężarowy stosownie do przepisów art. 5a pkt 19 u.p.d.o.f. Stanowisko takie potwierdzają również organy podatkowe, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 31 marca 2009 r. nr ITPB1/415-25/09/MM: z Pani wniosku wynika, że zakupiony (...) samochód jest samochodem ciężarowym, co potwierdza zaświadczenie wydane przez okręgową stację kontroli pojazdów (...). Wobec tego przysługuje Pani możliwość skorzystania z jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od zakupionego i wprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu ciężarowego do wysokości limitu (...).
Małgorzata Rymarz
PODSTAWA PRAWNA
• art. 5a pkt 19, art. 5c, art. 22a ust. 1, art. 22f ust. 5, art. 22g ust. 1 i ust. 3, art. 22k ust. 7-13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).