RADA
Tak. Podatnik ma prawo złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty w karcie podatkowej. Biorąc pod uwagę korzystne orzeczenie NSA, istnieje szansa, że wniosek ten zostanie przez organy podatkowe rozpatrzony pozytywnie. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Karta podatkowa ustalana jest mocą decyzji naczelnika urzędu skarbowego (art. 30 ust. 1 uzpdof). Podatnik ma prawo odliczyć od karty podatkowej składkę na ubezpieczenie zdrowotne, opłaconą w roku podatkowym, jeżeli składka ta nie została odliczona od podatku dochodowego należnego z innego źródła przychodu, np. z umowy o pracę (art. 31 ust. 1 uzpdof). Odliczeniu podlega składka w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru (art. 31 ust. 2 uzpdof). Podatnik nie odliczył składki od podatku w trakcie roku i podatek zapłacił. W takim przypadku może jednak wystąpić o stwierdzenie nadpłaty.
Należy jednak pamiętać, że nie ma przepisu, który wprost upoważnia podatnika do wystąpienia o stwierdzenie nadpłaty w sytuacji opisanej w pytaniu. Prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty przysługuje bowiem podatnikowi, który kwestionuje zasadność pobrania podatku przez płatnika albo wysokość pobranego przez płatnika podatku (art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej). Prawo to przysługuje również podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie zobowiązania podatkowego, jeżeli:
• w zeznaniach (deklaracjach), o których mowa w art. 73 § 2 Ordynacji, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej,
• w deklaracjach innych niż wymienione w art. 73 § 2 pkt 2 i 3 Ordynacji, z wyjątkiem deklaracji dotyczącej zaliczek na podatek dochodowy, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek,
• nie będąc obowiązanymi do składania zeznań (deklaracji), dokonali wpłaty podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej (art. 75 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej).
Powyższy przepis oznacza, że prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty przysługuje formalnie w tych przypadkach, w których podatek należy zapłacić z mocy ustawy podatkowej, bez konieczności wydawania przez naczelnika urzędu skarbowego decyzji ustalającej podatek. Czy to oznacza, że podatnikowi nie przysługuje prawo złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty w przypadku karty podatkowej, która ustalana jest mocą decyzji naczelnika urzędu skarbowego? Orzecznictwo w tym zakresie nie jest jednolite.
Niekorzystne dla podatnika stanowisko zajął NSA w wyroku z 28 listopada 2001 r. (sygn. akt III SA 2944/00):
w istocie instytucja stwierdzenia nadpłaty dotyczy zobowiązań podatkowych powstałych z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, a więc zobowiązanie powstaje z mocy samego prawa. Natomiast brak jest podstaw do uznania, że dotyczą one zobowiązań powstałych z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania w karcie podatkowej.
Odmiennie wypowiedział się jednak w tej kwestii NSA w wyroku z 21 września 2001 r. (sygn. akt I SA/Gd 1247/00). W uzasadnieniu tego wyroku sąd stwierdził, że można mówić o nadpłacie w przypadku karty podatkowej, jeżeli wbrew treści art. 31 uzpdof podatnik przez niewiedzę nie obniża tego podatku o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Biorąc pod uwagę ten korzystny wyrok, Czytelnik powinien złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty w karcie podatkowej za 2009 r. Jako podstawę wniosku powinien podać art. 72 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, a w uzasadnieniu jako przyczynę nadpłaty - brak wiedzy co do prawa odliczenia składki zdrowotnej. Nadpłata w opisanej sytuacji wyniesie 1272 zł (12 x 106 zł).
Podatnicy opłacający kartę podatkową mają obowiązek złożyć do urzędu skarbowego deklarację PIT-16A o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach roku podatkowego. Deklarację PIT-16A za 2009 r. należało złożyć w terminie do 1 lutego 2010 r. Jeżeli Czytelnik nie wykazał w tej deklaracji składek na ubezpieczenie zdrowotne, których nie odliczył w trakcie 2009 r., to powinien złożyć korektę tej deklaracji - na podstawie art. 81 Ordynacji podatkowej.
• art. 30 ust. 1, art. 31 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz.U. Nr 144, poz. 930; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 3, poz. 13
• art. 72 § 1 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 216, poz. 1676
Michał Gawryjołek
konsultant podatkowy