RADA
Nie tylko samochody z kratką uprawniają do odliczenia 100% VAT. Nadal jednak nie można odliczyć VAT od nabycia samochodu osobowego. W 2010 r. nie weszły w życie żadne zmiany w tym zakresie.
UZASADNIENIE
Na początku należy wyjaśnić, że w 2010 r. nie weszły w życie żadne zmiany w zakresie odliczania VAT od nabycia samochodów i paliwa. Wprawdzie po przełomowym wyroku ETS Ministerstwo Finansów planowało zmiany w tym zakresie, ale projekt nie trafił jeszcze do Sejmu.
Dlatego oceniając, czy przysługuje nam prawo do odliczenia VAT od nabycia samochodu w całości, możemy posłużyć się następującymi przepisami:
• art. 86 ust. 3 i 4 obowiązującej obecnie ustawy o VAT oraz
• art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy z 8 stycznia 1993 r., która obowiązywała do 30 kwietnia 2004 r., a także § 10 ust. 3 rozporządzenia z 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.
Gdy samochód spełnia warunki na podstawie przepisów jednej z ustaw, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT. Możliwość oceny prawa do odliczenia VAT na podstawie przepisów nieobowiązującej ustawy dało podatnikom orzeczenie ETS w sprawie Magoora z 22 grudnia 2008 r. Wprawdzie istnieją wątpliwości, czy można stosować nieobowiązujące przepisy, jednak do tej pory tylko WSA w Krakowie opowiedział się za prawem do odliczenia 100% VAT niezależnie od rodzaju samochodu. Nie jest to jednak ostateczne orzeczenie. Prawdopodobnie wątpliwości rozstrzygnie NSA.
Jak czytamy w wyroku WSA w Poznaniu z 16 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Po 886/09: Przedstawiona interpretacja nie narusza także przepisu art. 86 ust. 1 u.p.t.u. z 2004 r. „poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że przepis ten należy stosować z uwzględnieniem nieobowiązującego od 1 maja 2004 r. art. 25 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u.p.a. z 1993 r.”. Podzielić bowiem należy stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej, że zasadność niestosowania obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego w odniesieniu do samochodów osobowych należy rozpatrywać z uwzględnieniem przepisu art. 25 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u.p.a. z 1993 r. Przepisy prawa wspólnotowego stwarzają możliwość stosowania ograniczeń w odliczeniu podatku naliczonego pod warunkiem, że ograniczenia te obowiązywały w prawie krajowym w dacie przystąpienia do Wspólnoty Europejskiej. Nie ma zatem żadnego znaczenia, iż przepis art. 25 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u.p.a. z 1993 r. nie obowiązuje. Uwzględnienie treści tego przepisu ma bowiem na celu jedynie określenie zakresu wprowadzonego ograniczenia i dokonania na tej podstawie oceny czy przepisy obowiązujące od 1 maja 2004 r. powodują rozszerzenie zakresu zastosowania tych ograniczeń, czy też nie.
Również Ministerstwo Finansów dostrzega problem. Jak czytamy w założeniach do projektu zmian w ustawie o VAT: Po ww. wyroku Trybunału, Minister Finansów wydał interpretację ogólną uwzględniającą tezy ww. wyroku. Istnieje jednak konieczność wprowadzenia stosownych zmian w ustawie o podatku od towarów i usług tak, aby wykładnia przepisów określających prawo do odliczenia podatku w przypadku nabycia paliwa do napędu określonych pojazdów samochodowych wynikała bezpośrednio z ustawy, a nie z ww. wyroku i interpretacji ogólnej.
Jednak jak to już zostało wspomniane, projekt nie trafił jeszcze do Sejmu.
Należy również pamiętać, że rząd polski uzyskał zgodę UE na wprowadzenie na okres trzech lat (od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2012 r.) wyłączenia prawa do odliczenia podatku naliczonego również w przypadku zakupu paliwa wykorzystywanego do napędu pojazdów samochodowych o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg i o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, z wyjątkiem pojazdów, które co do zasady są przeznaczone do działalności gospodarczej (obecnie obowiązuje bowiem jedynie zakaz odliczania podatku od paliwa do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej ładowności do 500 kg). Jednak wprowadzenia takich zmian nie zaakceptowała RM i projekt ten nie trafił do Sejmu.
Samochody, których nabycie uprawnia do odliczenia 100% VAT
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Powyższe zasady rozliczeń mają również zastosowanie do samochodów, które są przedmiotem leasingu, najmu.
Jeśli samochód nie spełnia żadnego z warunków określonych w tabeli, podatnik może odliczyć kwotę podatku naliczonego w wysokości 60% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 6000 zł. Zatem prawa do pełnego odliczenia VAT nie będą dawać samochody osobowe. Jeśli od nabycia samochodu nie przysługuje prawo do odliczenia 100%, to od zakupu paliwa nie przysługuje w ogóle prawo do odliczenia VAT.
Na takim stanowisku stoją również organy podatkowe. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w piśmie z 13 listopada 2009 r., nr ITPP1/443- -814a/09/BS, stwierdził: Biorąc pod uwagę opis zdarzenia przyszłego oraz treść powołanych przepisów stwierdzić należy, że Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia całości podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących raty leasingowe oraz innych płatności jak opłata wstępna. Obowiązujące przed dniem 1 maja 2004 r. regulacje, jak również przepisy obowiązujące od daty przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, zawierają ograniczenie prawa do odliczenia pełnego podatku naliczonego związanego z leasingiem lub najmem samochodów osobowych (przed dniem 1 maja 2004 r. podatnicy nie mieli w ogóle prawa do odliczenia podatku naliczonego, a po dniu akcesji w zakresie limitów określonych odpowiednimi przepisami).
• art. 86 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 215, poz. 1666
Marcin Jasiński
ekspert w zakresie VAT