RADA
W firmach prowadzonych przez osoby fizyczne naliczenie podatku dochodowego właścicieli nie podlega w ogóle ewidencji w księgach rachunkowych. Jeżeli zapłata podatku do urzędu skarbowego dokonywana jest ze środków firmowych, należy ją ujmować w księgach rachunkowych tej firmy jako należność od właściciela na koncie 240 „Pozostałe rozrachunki”, w analityce: „Rozrachunki z właścicielami”.
UZASADNIENIE
W firmach prowadzonych przez osoby fizyczne nie ewidencjonuje się w księgach rachunkowych naliczenia podatku dochodowego opłacanego przez właścicieli. Zysk brutto takiej firmy jest jednocześnie zyskiem netto.
Co do zasady, zobowiązania właściciela (właścicieli) firmy z tytułu zaliczek na podatek dochodowy, składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne powinny być opłacane z własnych środków właściciela (właścicieli) firmy. Nie powinny więc być ujmowane w księgach rachunkowych firmy. Dotyczy to zwłaszcza firm prowadzonych w formie spółek osób fizycznych. Wydatki te nie mają bowiem związku z prowadzoną przez te spółki działalnością gospodarczą.
O ile w spółkach mogą występować pewne ograniczenia co do dysponowania przez właścicieli środkami zgromadzonymi na rachunku bankowych lub w kasie (zależy do przede wszystkim od regulacji zapisanych w umowie spółki), o tyle w przypadku osoby fizycznej prowadzącej jednoosobowo działalność gospodarczą ograniczenia takie nie występują. Osoba taka ma prawo dowolnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi zarówno w kasie, jak i na rachunku bankowym swojej firmy. Nie ma więc przeszkód, aby właściciel wydał dyspozycję o opłacaniu tych należności ze środków pieniężnych firmy jednoosobowej bądź spółki (jeżeli nie ma ograniczeń w umowie).
Decyzję taką mogą podjąć również wspólnicy spółki.
Jeżeli jednak wspólnicy płacą za swoje prywatne wydatki z rachunku firmowego spółki, to operacje te należy zaewidencjonować w księgach rachunkowych.
Należy jednak pamiętać, że wydatki te stanowią wydatki prywatne właściciela i są ujmowane na koncie 240 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: „Rozrachunki z właścicielem”).
Podatek dochodowy płacony za właściciela w ciągu roku może być ujmowany w księgach rachunkowych zapisem:
Wn konto 240 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: „Rozrachunki z właścicielem”),
Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych”).
Zapłata podatku z rachunku bankowego firmy może być księgowana zapisem:
Wn konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych”),
Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy”.
Operację tę można również zaksięgować z pominięciem konta 220. W takiej sytuacji zapłacony za właściciela podatek można ująć zapisem:
Wn konto 240 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: „Rozrachunki z właścicielem”),
Ma konto 131 „Bieżący rachunek bankowy”.
Wpłacane w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy powodują trwałą zmianę kapitału podstawowego firmy, która na dzień bilansowy powinna być przeksięgowana zapisem:
Wn konto 800 „Kapitał właściciela” lub konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego”,
Ma konto 240 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: „Rozrachunki z właścicielem”).
Kwota ta zmniejsza kapitał właściciela wykazywany w pasywach bilansu w pozycji A.I. „Kapitał podstawowy”.
Czy ustalać podatek dochodowy z poszczególnych rodzajów działalności
Ustalenie kwoty podatku z poszczególnych źródeł (działalność na własne nazwisko, spółka jawna) może sprawiać trudności z powodu kwoty wolnej od podatku, przekroczenia progu podatkowego, ulg podatkowych i innych uwarunkowań (np. strat w latach ubiegłych z poszczególnych rodzajów działalności). Można oczywiście starać się możliwie dokładnie ustalić kwoty dochodu, a co za tym idzie podatku z poszczególnych rodzajów działalności. Jednak nie wydaje się to celowe. Podatek obliczony w jednej łącznej deklaracji i tak powinien być zapłacony jednym przelewem. Dlatego właściciel może łączną kwotę podatku (z działalności indywidualnej i z działalności w spółce) odprowadzać:
• ze swojego prywatnego konta, lub
• z konta firmy prowadzonej na własne nazwisko, lub
• z konta spółki.
Decyzja w tym zakresie należy do właściciela.
Anna Kędziora
konsultant podatkowy