Z literalnego brzmienia art. 3a par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa wynika, że to minister finansów określa, jakie podania i deklaracje mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Delegacja ustawowa umożliwia mu określenie, w drodze rozporządzenia, wyłącznie rodzajów deklaracji, które mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Brak jest zatem upoważnienia do określenia przez ministra finansów rodzajów podań, które mogą być składane w formie elektronicznej.
Zgodnie z nowelizacją zawartą w art. 2 ustawy z 21 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz ustawy o podpisie elektronicznym (Dz.U. z 2006 r. nr 145, poz. 1050) w terminie do 1 maja 2008 r. organy władzy publicznej obowiązane były umożliwić odbiorcom usług certyfikacyjnych wnoszenie podań i wniosków oraz innych czynności w postaci elektronicznej w przypadkach, gdy przepisy prawa wymagają składania ich w określonej formie lub według określonego wzoru.
Podanie złożone e-mailem skuteczne
Możliwość składania podań za pomocą środków komunikacji elektronicznej znalazła odzwierciedlenie np. w art. 12 par. 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało wysłane za pomocą środków komunikacji elektronicznej, za poświadczeniem przedłożenia, do organu podatkowego lub do jednostki informatycznej obsługi administracji podatkowej. W art. 165 par. 3b Ordynacji podatkowej wskazane natomiast zostało, że datą wszczęcia postępowania na żądanie strony wniesione za pomocą środków komunikacji elektronicznej jest dzień otrzymania żądania przez organ podatkowy lub przez jednostkę informatyczną obsługi administracji podatkowej.
Z kolei przepisy art. 168 par. 1, 4 i 5 Ordynacji podatkowej stanowią, że podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia, ponaglenia, wnioski) mogą być wnoszone m.in. za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej właściwego organu podatkowego lub jednostki informatycznej obsługi administracji podatkowej, umożliwiającego wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego tego organu lub jednostki. Do podań wnoszonych w formie elektronicznej stosuje się odpowiednio przepis art. 3b Ordynacji podatkowej.
Niezbędne elementy składanego pisma
Odpowiednie stosowanie przepisów art. 3b Ordynacji do podań oznacza np., że podanie składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej powinno zawierać:
1) dane w ustalonym formacie elektronicznym, zawarte we wzorze podania określonym w odrębnych przepisach,
2) jeden podpis elektroniczny.
Tu jednak pojawia się problem, gdyż żaden z obowiązujących przepisów prawa nie określa wzorca podania. Należy zauważyć, że cytowany wyżej przepis art. 2 ustawy nowelizującej z 2006 r. nie posługuje się tylko wyrażeniem wzorca, ale także sformułowaniem w określonej formie. Formę podania przewiduje art. 168 par. 2 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym podanie powinno zawierać co najmniej treść żądania, wskazanie osoby, od której pochodzi, oraz jej adresu (miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności), a także czynić zadość innym wymogom ustalonym w przepisach szczególnych. Odwołanie powinno zawierać także zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie (art. 222 Ordynacji podatkowej).
Odpowiednie stosowanie przepisu art. 3b Ordynacji podatkowej oznacza, że podanie składane w formie elektronicznej powinno zawierać dane zawarte w przepisie art. 168 par. 2 Ordynacji podatkowej (treść żądania, wskazanie nadawcy i jego adresu). Organy podatkowe nie będą zatem mogły powoływać się na brak wzorca podania i pozostawiać bez rozpatrzenia podania składane w formie elektronicznej z tego powodu, iż żaden przepis nie przewiduje wzorca podania. Gdyby tak było, przepis art. 3a w odniesieniu do podań byłby przepisem martwym.
Niekonieczne zgłoszenie elektronicznego pisma
Podatnik lub płatnik zamierzający składać deklaracje w formie elektronicznej zawiadamia o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawie ewidencji podatników i płatników oraz wskazuje osobę lub osoby upoważnione do składania deklaracji w tej formie i podpisywania deklaracji podpisem elektronicznym. Następnie podatnik lub osoba upoważniona do składania deklaracji w formie elektronicznej i podpisywania deklaracji podpisem elektronicznym składa za pomocą środków komunikacji elektronicznej zgłoszenie upoważnienia. Deklaracje mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej dopiero po potwierdzeniu, w formie zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego zgodności danych zawartych w zawiadomieniu z danymi podanymi w zgłoszeniu.
Należy zauważyć, iż przepisy nie przewidują choćby odpowiedniego stosowania przepisu art. 3c Ordynacji podatkowej do podań. Należy zatem uznać, iż zamiar składania podań w formie elektronicznej nie wymaga zgłoszenia.
Ważne
Podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia, ponaglenia, wnioski) mogą być wnoszone m.in. za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej właściwego organu podatkowego lub jednostki informatycznej obsługi administracji podatkowej, umożliwiającego wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego tego organu lub jednostki
Ważne
Podanie powinno zawierać co najmniej treść żądania, wskazanie osoby, od której pochodzi, oraz jej adresu, a także czynić zadość innym wymogom ustalonym w przepisach szczególnych. Odwołanie powinno zawierać także zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie
PIOTR BRONNY
ksiegowosc@infor.pl
radca prawny, Kancelaria Prawnicza Maciej Panfil i Partnerzy
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
• Rozporządzenie ministra finansów z 19 grudnia 2007 r. w sprawie określenia rodzajów deklaracji, które mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej (Dz.U. nr 246, poz. 1817).
• Rozporządzenie ministra finansów z 11 sierpnia 2006 r. w sprawie trybu składania i wzoru zawiadomienia o zamiarze składania deklaracji w formie elektronicznej (Dz.U. z 2006 r. nr 146, poz. 1061).