Nabywca składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, np. maszyny lub samochodu, którego wartość w dniu sprzedaży przekracza 16,1 tys. zł, odpowiada całym swoim majątkiem, solidarnie ze sprzedającym przedsiębiorcą, za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością. Odpowiedzialność ta ograniczona jest do wartości nabytego składnika majątku. Do składników majątku związanego z prowadzoną działalnością zalicza się aktywa trwałe, w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości, z wyłączeniem należności długoterminowych, udzielonych pożyczek i długoterminowych rozliczeń międzyokresowych.
Odpowiedzialność kupującego nie ogranicza się jedynie do zaległości podatkowych, ale obejmuje także odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych, koszty postępowania egzekucyjnego oraz niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego VAT, a także oprocentowanie tych zaliczek. Wyjątek stanowią odsetki i oprocentowanie powstałe po dniu nabycia. Odpowiedzialność ta nie obejmuje natomiast podatków niepobranych oraz pobranych, lecz niewpłaconych przez płatnika lub inkasenta. Wymienione ograniczenia nie mają zastosowania wówczas, gdy nabywcą składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą jest małżonek przedsiębiorcy lub osoba uznawana za członka jego rodziny.
Przepisy Ordynacji podatkowej dają działającemu w dobrej wierze nabywcy możliwość uniknięcia odpowiedzialności podatkowej. Może on bowiem przed dokonaniem transakcji uzyskać informacje o ewentualnych zaległościach podatkowych sprzedającego, związanych z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Nabywający może za zgodą sprzedającego wystąpić do organów podatkowych właściwych miejscowo dla zbywającego o wydanie zaświadczenia o wysokości jego zaległości podatkowych. W zaświadczeniu tym organ podatkowy wykazuje wysokość zaległości podatkowych sprzedającego przedsiębiorcy na dzień wydania zaświadczenia.
Kupujący nie ponosi odpowiedzialności za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu. Odpowiada jednak za zaległości podatkowe powstałe po dniu wydania zaświadczenia, a przed dniem zbycia składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością podatkową, jeśli od dnia wydania zaświadczenia do dnia sprzedaży upłynęły trzy dni.
Warto dodać, że rząd pracuje obecnie nad projektem zmian w Ordynacji podatkowej, które uwolnią kupującego składniki majątku związanego z działalnością gospodarczą od odpowiedzialności za zaległe zobowiazania podatkowe przedsiębiorcy. Zmiany te zaczęłyby obowiązywać od nowego roku.
JAK TO ZROBIĆ...
Odpowiedzialność podatkowa po zakupie maszyny
PROBLEM: Do wykonania zlecenia moja firma potrzebowała wysoko specjalistycznej maszyny budowlanej. Kupiłem ją od znajomego przedsiębiorcy za 24 tys. zł. Teraz dowiedziałem się, że ma on niezapłacone podatki, m.in. podatek dochodowy i rolny. Czy będę odpowiadał za jego długi?
ROZWIĄZANIE: Kupujący maszynę budowlaną może odpowiadać za zaległości podatkowe sprzedającego, ale tylko do wartości zakupionej maszyny i tylko z tytułu podatku dochodowego (zakładamy, że podatek rolny nie był związany z działalnością gospodarczą), jeśli powstały one przed dniem nabycia. Organ podatkowy będzie jednak mógł ściągnąć należność z całego majątku kupującego, np. z rachunku bankowego, a nie tylko zakupionej maszyny.
EWA CIECHANOWSKA
ewa.ciechanowska@infor.pl