Podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Obowiązek ten dotyczy przede wszystkim podatników VAT czynnych.
Przedsiębiorcy zwolnieni od podatku podmiotowo (u których sprzedaż w roku poprzednim nie przekroczyła kwoty 50 tys. zł) lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne. Obowiązki te odnoszą się również do podatników, którzy prowadzą działalność sezonową, np. tylko przez kilka miesięcy w roku.
Wyrejestrowanie z VAT
Jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego. Zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT.
Zgłoszenia o zaprzestaniu działalności w wyniku śmierci podatnika dokonuje jego następca prawny.
W przypadku gdy zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu nie zostało zgłoszone, naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT. Dokonuje tego bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika, jeżeli w wyniku podjętych czynności sprawdzających okaże się, że podatnik nie istnieje lub mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem.
Podobnie jest w przypadku prowadzenia handlu wewnątrzwspólnotowego. Podatnicy, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności. Są oni rejestrowani jak podatnicy VAT UE.
W przypadku zaprzestania przez podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT UE wykonywania handlu wewnątrzwspólnotowego podmiot ten jest obowiązany na piśmie zgłosić ten fakt naczelnikowi urzędu skarbowego przez aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego. Zgłoszenie składa się w terminie 15 dni, licząc od dnia zaistnienia tej okoliczności.
Zgłoszenie stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podmiotu z rejestru jako podatnika VAT UE.
W przypadku gdy podmiot nie złoży za sześć kolejnych miesięcy lub dwa kolejne kwartały deklaracji podatkowej, naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podmiot z rejestru jako podatnika VAT UE i powiadamia go o tym.
Trzeba też pamiętać, że wykreślenie podatnika z rejestru jako podatnika VAT jest równoznaczne z wykreśleniem go z rejestru jako podatnika VAT UE.
Konieczny remanent
Likwidacja działalności sezonowej oprócz zgłoszenia o zaprzestaniu prowadzenia firmy powoduje też obowiązek sporządzenia remanentu oraz jego opodatkowania.
Opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku:
• rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej,
• zaprzestania przez podatnika VAT, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.
Obowiązku sporządzenia, a w konsekwencji opodatkowania, nie mają podatnicy zwolnieni podmiotowo od podatku.
Opodatkowanie stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów (remanent) na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Podatnicy są obowiązani:
• sporządzić spis z natury w terminie 14 dni, licząc od dnia rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, oraz
• zawiadomić o dokonanym spisie z natury, o ustalonej wartości i o kwocie podatku należnego naczelnika urzędu skarbowego w terminie siedmiu dni, licząc od dnia zakończenia tego spisu.
Rozliczenie podatku
Obowiązek podatkowy powstaje w dniu, w którym powinien być sporządzony spis z natury, nie później jednak niż 14 dnia, licząc od dnia rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.
Podstawą opodatkowania jest wartość towarów podlegających spisowi z natury, cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. W przypadku gdy w rozliczeniu podatku za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z remanentu towarów, kwota podatku naliczonego jest wyższa od kwoty podatku należnego, podatnikowi przysługuje prawo zwrotu z urzędu skarbowego różnicy podatku. Zwrot różnicy podatku następuje na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju wskazanym w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach, w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Przy prowadzeniu działalności sezonowej należy pamiętać jeszcze o jednym ważnym zastrzeżeniu. Niewykonywanie czynności opodatkowanych przez dziesięć miesięcy spowoduje obowiązek sporządzenia i opodatkowania remanentu.
14 dni licząc od dnia rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu powstaje najpóźniej obowiązek podatkowy od remanentu
ZAPRZESTANIE DZIAŁALNOŚCI
Opodatkowanie towarów z remanentu stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy podatnik VAT, będący osobą fizyczną, nie wykonywał czynności podlegających opodatkowaniu co najmniej przez 10 miesięcy.
SPRZEDAŻ TOWARÓW Z REMANENTU
Dostawa towarów dokonywana przez byłych wspólników spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej, której przedmiotem są towary objęte spisem z natury, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy, pod warunkiem rozliczenia podatku od towarów objętych spisem z natury.
BOGDAN ŚWIĄDER
bogdan.swiader@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 14 oraz art. 96 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).