Analizując powyższą kwestię, przede wszystkim należy zastanowić się, czym się owe należności licencyjne. Pomocą tu będą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a także postanowienia umów dotyczących unikania podwójnego opodatkowania zawartych pomiędzy Polską a krajami, do których przekazywane są wypłaty z tytułu należności licencyjnych.
Artykuł 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT zawiera katalog należności licencyjnych. Mogą być nimi wypłaty:
• z praw autorskich lub pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wyrobów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw,
• z należności za udostępnianie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego,
• za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego,
• za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how).
Umowa ważniejsza
Trzeba zaznaczyć, że wspomniany wyżej przepis będzie miał zastosowanie, w sytuacji gdy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta z państwem, do którego przekazywane będą należności, nie stanowi inaczej. Będzie miał on także bezpośrednie zastosowanie, gdy należności będą wypłacane do państwa, z którym międzynarodowa umowa nie została zawarta, a także gdy zawarta umowa przewiduje opodatkowanie należności licencyjnych w Polsce jako państwie źródła. Pojęcie państwo źródła oznacza kraj, w którym to należności licencyjne są wypłacane.
Zgodnie z przepisami ustawy o CIT, wynagrodzenia z tytułu należności licencyjnych są w Polsce opodatkowane według zryczałtowanej stawki podatku wynoszącej 20 proc. Ma ona zastosowanie, jeśli umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi inaczej.
Z całą pewnością można stwierdzić, że większość umów, które zostały zawarte przez Polskę, stanowi, że co do zasady należności licencyjne będą opodatkowane w państwie, w którym są wypłacane, czyli w Polsce. Przyjęto jednak zasadę, iż stawka tego podatku nie może być wyższa niż stawka maksymalna wskazana w umowie. I tak na przykład dla należności licencyjnych wypłacanych m.in. do Belgii, Danii, Holandii, Niemiec czy Szwecji stawka podatku pobieranego u źródła (w Polsce) nie może przekroczyć 5 proc. stawki podatku. Dla należności przekazywanych m.in. do Australii, Finlandii, Hiszpanii czy Francji granica ta ustalona została na poziomie 10 proc.
Podstawą przychód
Jak zostało to wskazane wyżej, należności licencyjne opodatkowane są według zryczałtowanej stawki podatku dochodowego. Konieczne jest zaznaczenie w tym miejscu, że podstawą opodatkowania jest przychód, bez możliwości pomniejszenia go o koszty uzyskania przychodu. Warto też zaznaczyć, że przychodów tego rodzaju nie łączy się z przychodami z innych źródeł, jakie zagraniczny podmiot uzyskuje na terytorium Polski.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, pobór tego podatku dokonywany jest przez polski podmiot wypłacający należności licencyjne. Opodatkowanie następuje więc w miejscu, z którego należności licencyjne są wypłacane, stąd nazwa u źródła. To polski podmiot pełni funkcję płatnika tego podatku. Dokonuje on wyliczenia podatku oraz potrącenia go z umówionej kwoty wynagrodzenia. Na dalszym etapie zobowiązany jest on do przekazania pobranych kwot we właściwym terminie na rachunek właściwego urzędu skarbowego i równocześnie przesłania odpowiednich deklaracji do urzędu skarbowego oraz informacji o wysokości pobranego podatku do urzędu skarbowego oraz podatnika.
Wymagany certyfikat
W niektórych sytuacjach płatnik zobowiązany będzie także do zażądania od zagranicznego podmiotu certyfikatu rezydencji. Jest to specjalny rodzaj zaświadczenia o miejscu zamieszkania lub siedzibie podatnika za granicą. Dopiero po otrzymaniu prawidłowo wypełnionego certyfikatu rezydencji podmiot polski wypłacający zagranicznemu podatnikowi wynagrodzenie z tytułu należności licencyjnych upoważniony będzie do zastosowania obniżonych stawek podatku u źródła, określonych w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Na zakończenie trzeba jeszcze zaznaczyć, że art. 21 pkt 3 ustawy o CIT określa szczegółowe zasady dotyczące zwolnień z opodatkowania należności licencyjnych, a także odsetek, know-how i innych przychodów uzyskiwanych przez nierezydentów, podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w innym kraju UE.
WAŻNA LICZBA
20 proc. tyle wynosi polska stawka zryczałtowanego podatku u źródła od należności licencyjnych. Ma ona zastosowanie, o ile zawarta umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi inaczej
NALEŻNOŚCI LICENCYJNE W UMOWACH O UNIKANIU PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA
Należnościami licencyjnymi są wszelkiego rodzaju należności, które są płacone za użytkowanie lub prawo do użytkowania prawa autorskiego do dzieła literackiego, artystycznego lub naukowego, włącznie z filmami i dziełami zarejestrowanymi dla radia i telewizji, do patentu, znaku przemysłowego lub handlowego, rysunku, modelu, planu, formuły, technologii produkcyjnej i za informacje związane z doświadczeniem zdobytym w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej albo z umiejętnością (know-how). Do należności licencyjnych zalicza się także należności za użytkowanie lub prawo użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego.
PRZYKŁAD
ODLICZENIE PODATKU U ŹRÓDŁA
Polska spółka sprzedała niemieckiej firmie prawo do korzystania z programów komputerowych. Nabywca potrącił z wypłacanego wynagrodzenia niemiecki podatek u źródła z tytułu należności licencyjnych. Czy możliwe jest odliczenie w Polsce podatku zapłaconego w Niemczech?
Jak wynika z art. 20 ust. 1 ustawy o CIT odliczenie podatku zapłaconego w obcym państwie może nastąpić przy łącznym wystąpieniu następujących zasad:
• podatek zapłacony w obcym państwie odlicza się w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym dochody (przychody) osiągnięto poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• dochody podlegające w obcym państwie opodatkowaniu łączy się z dochodami (przychodami) osiąganymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• podatek zapłacony w obcym państwie odlicza się od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów za rok podatkowy,
• odliczenie następuje w kwocie równej podatkowi zapłaconemu w obcym państwie, z tym że kwota odliczenia nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie.
KRZYSZTOF KOŚLICKI
krzysztof.koslicki@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 20 i 21 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).