Przedsiębiorcy mogą wydatki związane z zakupem środków trwałych wliczać w koszty prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli do środków trwałych zaliczają samochody, mogą wydatki na ich zakup zaliczyć w koszty jednorazowo lub w określonym czasie w ramach odpisów amortyzacyjnych. Jednak możliwość jednorazowego zaliczenia w koszty zależy od rodzaju samochodu i statusu podatkowego przedsiębiorcy. Tylko samochody inne niż osobowe (np. samochody dostawcze) mogą korzystać z pełnego odliczenia w podatku dochodowym.
Odpisy amortyzacyjne
Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się przy zastosowaniu stawek określonych w wykazie stawek amortyzacyjnych, które stanowią załącznik do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dla samochodów dostawczych, które jako samochody ciężarowe zaliczane są do grupy 7 klasyfikacji środków trwałych, ustawa o PIT zezwala na zastosowanie 20-proc. stawki.
Podatnicy mogą podane w wykazie stawki podwyższać dla środków transportu, np. samochodów dostawczych, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4. Istnieje też możliwość zastosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej dla używanych lub ulepszonych środków trwałych (samochodów dostawczych), po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji dla środków transportu nie może być krótszy niż 30 miesięcy.
Zaliczenie w koszty
Odpisy amortyzacyjne stanowią koszt podatkowy prowadzonej działalności. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek wprowadzono do ewidencji, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Zasady te mają zastosowanie do samochodów dostawczych, których wartość początkowa wynosi 3,5 tys. zł lub więcej.
Podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc albo co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego.
Odpis jednorazowy
Dla małych oraz nowych przedsiębiorców, którzy zakupili samochód dostawczy, istnieje jeszcze jeden sposób na jego rozliczenie podatkowe.
Podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności, oraz mali podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 klasyfikacji środków trwałych (m.in. samochodów dostawczych, z wyłączeniem samochodów osobowych) w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości 50 tys. euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. W 2008 roku limit ten po przeliczeniu na złote wynosi 188 tys. zł.
Podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych, nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, lub stosować zasady ogólne.
Przy określaniu limitu 50 tys. euro nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 3,5 tys. zł wartości początkowej środków trwałych.
Przepis o jednorazowym odpisie nie ma zastosowania do podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok rozpoczęcia prowadzenia działalności, prowadził działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
MAŁY PODATNIK
Małym podatnikiem jest podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 tys. euro, czyli w 2007 roku kwoty 3 014 000 zł.
BOGDAN ŚWIĄDER
bogdan.swiader@infor.pl