Czy można żądać naprawienia szkody powstałej w okresie prenatalnym?

Monika Serwatka
Aplikantka radcowska
rozwiń więcej
Podmiotem zobowiązanym będzie osoba, która jest odpowiedzialna za zdarzenie mającego miejsce w okresie prenatalnym, które wywołało szkodę.
Przepis art. 446(1) Kodeksu cywilnego stanowi, że z chwilą urodzenia dziecko może żądać naprawienia szkód doznanych przed urodzeniem. Artykuł ten dodany został przez art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U.93.17.78) z dniem 16 marca 1993 r. i stanowi podstawę odpowiedzialność odszkodowawczej za tzw. szkody prenatalne. Kto może w tym przypadku ponosić odpowiedzialność?

Kto może wystąpić z roszczeniem?

Podmiotem uprawnionym jest dziecko - w tym przypadku przepisy Kodeksu cywilnego określają, że uprawnienie to przysługuje dziecku z chwilą urodzenie się.

Kto jest zobowiązany do naprawienia szkody?

Podmiotem zobowiązanym będzie osoba, która jest odpowiedzialna za zdarzenie mającego miejsce w okresie prenatalnym, które wywołało szkodę. Oczywiście szkodzić mogą różne zdarzenia skierowane przeciwko dziecku lub też przeciwko matce. Można też przyjąć, że zdarzenie wywołujące szkodę powstało jeszcze wcześniej tj. jeszcze przed poczęciem dziecka (np. wywołane błędem przy zastosowaniu metod prokreacji medycznie wspomagającej) jednak obecnie ani polskie ustawodawstwo jak i orzecznictwo nie przewidują możliwość, aby i te zdarzenia mogły być brane pod uwagę.

Porównaj: Kiedy nie można żądać zwrotu świadczenia nienależnego?

Uznaje się, że wyżej przywołany przepis stanowi podstawę żądania naprawienia wszelkich szkód doznanych przez dziecko, które stanowią uszczerbek majątkowy lub niemajątkowy. Kontrowersje wzbudza możliwość skorzystania z uprawnienia przewidzianego w tym przepisie przez dziecko kalekie. Wydaje się, że w tym przypadku możliwe byłoby uzyskanie zadośćuczynienia pieniężnego za doznana krzywdę doznaną przez matkę w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (art. 444. § 1 w związku z art. 445. § 1 Kodeksu cywilnego)

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 lipca 2006 r. (II OSK 986/05) wskazał, iż na mocy art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a i b w zw. z lit. c ustawy z 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371 ze zm.) w zw. z art. 4461 kodeksu cywilnego uprawnienia określone w tej ustawie przysługują także dziecku poczętemu, którego matka przebywała w okresie ciąży z przyczyn politycznych, narodowościowych, religijnych i rasowych w hitlerowskich więzieniach, obozach koncentracyjnych i ośrodkach zagłady, bądź w innych miejscach odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa.

Polecamy serwis: Spółki

Moja firma
System kaucyjny do zmiany. Jest nowy projekt
30 kwi 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało projekt nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Odnosi się on do funkcjonowania systemu kaucyjnego. Zgodnie z nim kaucja będzie pobierana w całym łańcuchu dystrybucji. Co jeszcze ma się zmienić?

Rewizja KPO przyjęta przez rząd. Co z podatkiem od aut spalinowych?
30 kwi 2024

Rewizja Krajowego Planu Odbudowy (KPO) została przyjęta przez Radę Ministrów - poinformowała na platformie X minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Nie tylko majówka. W maju będą jeszcze dwa dni ustawowo wolne od pracy. Kiedy?
30 kwi 2024

Dni wolne w maju. Ci, którym nie udało się zorganizować pięcio- czy nawet dziewięciodniowego długiego weekendu, mogą jeszcze spróbować w innym terminie w tym miesiącu. Kiedy jeszcze wypadają dni ustawowo wolne od pracy w najbliższym czasie? 

Sztuczna inteligencja w branży hotelarskiej. Sprawdza się czy nie?
30 kwi 2024

Jak nowe technologie mogą wpłynąć na branżę hotelarską? Czy w codziennym funkcjonowaniu obiektów hotelowych zastąpią człowieka? Odpowiadają przedstawiciele hoteli z różnych stron Polski, o różnych profilach działalności, należących do Grupy J.W. Construction.

Jak zarządzać budżetem biznesu online, gdy wzrastają koszty?
30 kwi 2024

Biznes e-commerce jest pełen wyzwań, bo wymaga zarządzania na wielu płaszczyznach. Jak zachować ciągłość finansową, gdy operator zmienia warunki współpracy? 

Mikroprzedsiębiorcy poszli po kredyty, ale banki udzieliły ich mniej, niż rok temu
30 kwi 2024

Według informacji przekazanych przez Biuro Informacji Kredytowej, w marcu br. banki udzieliły mikroprzedsiębiorcom o 4,5 proc. mniej kredytów, a ich wartość była niższa o 3,3 proc. w porównaniu do marca 2023 r.

Dane GUS na temat handlu hurtowego i nowych zamówień w przemyśle. Poniżej oczekiwań ekspertów
29 kwi 2024

Z danych GUS na temat handlu hurtowego i nowych zamówień w przemyśle w marcu br. wynika m.in., że typowy dla tego okresu wzrost sprzedaży hurtowej w ujęciu miesięcznym osiąga niższą, od notowanej w tym okresie w ubiegłych latach, dynamikę. Statystyki pokazują również kontynuację trwającego już od lutego 2023 roku okresu ujemnej dynamiki sprzedaży hurtowej w ujęciu rocznym. Marcowe dane na temat nowych zamówień w przemyśle, pokazujące znaczny spadek w stosunku do ubiegłego roku, są kolejnym powodem do niepokoju po ogłoszonych wcześniej przez GUS, rozczarowujących wynikach produkcji przemysłowej (spadek o 6,0% r/r w marcu b.r).

Niższy ZUS będzie sprzyjał decyzjom o otwarciu JDG?
29 kwi 2024

W 2023 r. powstało 302 tys. nowych firm jednoosobowych, a 177 tys. odwiesiło swoją działalność. Jednocześnie z rejestrów wykreślono ich aż 196,5 tys. Czy mniejsze koszty prowadzenia działalności gospodarczej spowodują, że będzie ich otwierać się więcej? 

Dostawa jedzenia w majówkę nie musi być tylko do domu
26 kwi 2024

Majówka w tym roku, przy dobrej organizacji urlopu, może mieć aż 9 dni. Część Polaków decyduje się na taki długi wyjazd, sporo planuje wziąć dodatkowe wolne tylko 2 maja i też wyjechać, część będzie odpoczywać w domu. Będziemy jadać w restauracjach, gotować czy zamawiać jedzenie na wynos?

Jaki jest sekret sukcesu rodzinnych firm?
26 kwi 2024

Magazyn "Forbes" regularnie publikuje listę 100 najbogatszych Polaków. W pierwszej dziesiątce tegorocznego zestawienia jest kilku przedsiębiorców działających w firmach rodzinnych. Jaka jest ich recepta na sukces? 

pokaż więcej
Proszę czekać...