RADA
W przedstawionej sytuacji powinien Pan, co do zasady, wystawić fakturę zaliczkową. Miejsce na fakturze oznaczone jako „Sposób zapłaty” może Pan zostawić puste (względnie usunąć je z faktury) lub wskazać w nim sposób zapłaty wykorzystany przez kontrahenta.
UZASADNIENIE
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że wystawianie faktur pro forma nie wywołuje – jak się przyjmuje – żadnych skutków w zakresie VAT. W szczególności dokumenty takie nie są uznawane za faktury. W pełni aktualne jest w tym zakresie pismo Ministerstwa Finansów (stanowiące odpowiedź na interpelację nr 17615) z 6 czerwca 2013 r., w którym czytamy, że:
(...) dokument nazywany fakturą pro forma nie jest dowodem księgowym. Jest to dokument wystawiany w obrocie gospodarczym i jego celem może być np. potwierdzenie złożenia oferty czy przyjęcia zamówienia do realizacji. Wyraźne oznaczenie tego dokumentu wyrazami pro forma powoduje, że nie można przypisać mu waloru faktury w rozumieniu przepisów o VAT, gdyż podmiot wystawiający taki dokument jednoznacznie wskazuje, że nie jest to faktura. Wystawienie tego dokumentu nie powoduje zatem skutków w zakresie podatku VAT, tj. obowiązku zapłaty wykazanego w tym dokumencie podatku, oraz nie stanowi dla kontrahenta podstawy do odliczenia wykazanego w tym dokumencie podatku VAT. Wystawienie takiego dokumentu nie zwalnia również podatnika z obowiązku wystawienia faktury dokumentującej dokonanie dostawy towaru lub wykonanie usługi albo otrzymanie całości lub części należności przed dostawą lub wykonaniem usługi.
Otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi skutkuje najczęściej powstaniem obowiązku podatkowego w VAT (na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy o VAT). Towarzyszy temu, co do zasady, obowiązek wystawienia tzw. faktury zaliczkowej (art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT), której wymaganą treść określają przepisy art. 106f ustawy o VAT
W opisanym w pytaniu przypadku taką właśnie fakturę (tj. fakturę zaliczkową) powinien Pan wystawić. Jest tak przy założeniu, że:
● zapłatę, o której mowa w pytaniu, otrzymał Pan przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi,
● w przedstawionej sytuacji nie mają zastosowania przepisy określające szczególny sposób powstawania obowiązku podatkowego wyłączające obowiązek wystawienia faktury.
Ponadto obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej nie powstanie, jeżeli w tym samym miesiącu co otrzymanie zapłaty dokona Pan dostawy towarów lub wykona usługę, której zapłata dotyczy. Przyjmuje się bowiem, że w takich przypadkach wystawianie faktur zaliczkowych nie jest konieczne. Jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 15 maja 2014 r. (sygn. IPPP3/443-186/14-2/SM):
(...) w przypadku gdy w tym samym okresie rozliczeniowym (miesiącu) Spółka otrzyma zaliczkę na poczet dostawy, jak również dokona samej dostawy towaru, nie ma obowiązku wystawienia odrębnej faktury na udokumentowanie zaliczki (termin na wystawienie faktury zaliczkowej i końcowej jest taki sam). Spółka może wystawić jedną fakturę, zawierającą elementy, o których mowa w art. 106e–106f ustawy, w której opodatkuje całość dokonanej dostawy (łącznie z kwotą otrzymanej zaliczki).
Na zakończenie należy dodać, że w przypadkach gdy faktura zaliczkowa wystawiona przez podatnika obejmuje całą zapłatę, nie ma obowiązku wystawiania faktury końcowej. Wynika to pośrednio z treści art. 106f ust. 3 ustawy o VAT, który nakazuje wystawianie faktur końcowych tylko w przypadkach, gdy faktury zaliczkowe nie obejmują zapłaty. Takie też stanowisko reprezentują organy podatkowe. Przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 3 października 2014 r. (sygn. ITPP1/443-767/14/N), w której organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, że:
(...) literalne brzmienie przepisu art. 106f ust. 3 ustawy o VAT nakazuje wystawić faktury po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi wyłącznie wtedy, gdy wystawiona wcześniej faktura zaliczkowa lub kilka faktur zaliczkowych nie obejmują całej zapłaty. Konsekwentnie, w przeciwnym wypadku, faktury tzw. rozliczającej nie wystawia się. Skoro zatem wystawione przez Spółkę faktury zaliczkowe obejmowały 100% wynagrodzenia za towar, Spółka nie ma obowiązku wystawiania na żądania kontrahentów faktur końcowych.
Tomasz Krywan - prawnik, doradca podatkowy, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego, autor licznych publikacji z dziedziny podatków
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes całą treść artykułu Jak wystawić fakturę po otrzymaniu zapłaty i zapoznaj się z:
- obowiązkowymi elementami faktur zaliczkowych,
- wzorem formularza faktury zaliczkowej z objaśnieniami,