Jak pokazują pierwsze doświadczenia, ograniczenia Rekomendacji S dotknęły głównie najmniej zarabiających, którzy obecnie nie mają wystarczającej zdolności kredytowej by zaciągnąć kredyt, mogli zaś to zrobić przed jej wejściem w życie.
Jak bank liczy zdolność według Rekomendacji S
Najważniejszą częścią rekomendacji są zasady dotyczące obliczania zdolności kredytowej klientów. Przewiduje ona, że osoba, która będzie chciała zaciągnąć kredyt hipoteczny w walucie obcej musi zarabiać na tyle dużo, by móc pożyczyć o 20 proc. więcej niż w złotówkach. Zakładając, że klient chce pożyczyć 100 tys. zł we frankach szwajcarskich to rata takiego kredytu przy 20-letnim okresie spłaty wyniesie ok. 550 zł. Bank oceni jednak czy tego klienta stać na spłatę 120 tys. zł w złotówkach, a więc na opłacenie miesięcznej raty ok. 830 zł. W kieszeni kredytobiorcy zostaje więc "ubezpieczenie" na wypadek wzrostu kursu franka nawet o 70 proc.
Rekomendacja nakłada także na banki obowiązek modyfikacji procedur związanych z udzielaniem kredytów we frankach. Bank musi w pierwszej kolejności zaoferować kredyt w złotówkach. Propozycję zaciągnięcia kredytu walutowego klient uzyska dopiero po podpisaniu oświadczenia, że ma świadomość związanego z tym ryzyka. Jeśli oprocentowanie kredytu jest zmienne (zdecydowana większość kredytów) wówczas konieczne będzie również podpisanie oświadczenia, że zapoznaliśmy się z ryzykiem stopy procentowej.
Pracownik banku przedstawia też symulacje pokazujące jak na ratę kredytu wpływa zmiana kursu walutowego oraz stóp procentowych. Klient dowie się o ile wzrośnie rata kredytu przy wzroście kapitału kredytu o 20 proc. (oprocentowanie bez zmian) oraz przy oprocentowaniu wyższym o 4 pkt proc.
Maksymalna zdolność kredytowa dla kredytu walutowego jest pomniejszona w stosunku do zdolności w złotych. Zatem do wyliczenia zdolności np. dla kredytu we franku, bank najpierw wyliczy zdolność w złotych, chociaż rata kredytu w tej walucie jest wyższa, a następnie ją pomniejszy. Wprowadzanie rekomendacji 1 lipca 2006 dotknęło głównie osoby o najniższych dochodach. Cześć z nich straciła możliwość zaciągnięcia kredytu.
Przykładowe wyliczenie:
(przykład dla rodziny, która chce zaciągnąć kredyt na 300 tys. zł we frankach szwajcarskich)
- bank sprawdza, czy rodzina posiada zdolność kredytową dla kredytu w złotych na kwotę o 20 proc. wyższą, czyli 360 tys. zł,
- jeśli rodzina posiada tak obliczoną zdolność, może otrzymać we frankach 300 tys. zł.