Zdaniem wiceszefa MIR Pawła Orłowskiego uregulowanie tej kwestii jest istotne, gdyż rewitalizacja będzie w perspektywie 2014-2020 jednym z głównych celów inwestowania funduszy unijnych - przewidziano na to środki z polityki spójności w wysokości ok. 25 mld zł. Rewitalizacja ma też być ważnym elementem Krajowej Polityki Miejskiej, przygotowywanej przez resort infrastruktury.
Resort zapowiadał, że sam projekt ustawy będzie gotowy jeszcze w tej kadencji Sejmu - na czerwiec planowane jest przyjęcie go przez rząd i skierowanie do Sejmu.
Według szacunków MIR ok. 20 proc. obszarów miejskich w Polsce, zamieszkiwanych przez 2,4 mln obywateli, jest zdegradowana. Obszary te wymagają skutecznej, kompleksowej rewitalizacji - łączącej techniczne procesy modernizacyjne z rozwojem społecznym, przeciwdziałaniem bezrobociu, rozwijaniem przedsiębiorczości i samozatrudnienia, aktywizacją społeczną, zwiększeniem oferty edukacyjnej i szkoleniowej itp. - w miejsce punktowo realizowanych przedsięwzięć polegających głównie na odbudowie infrastruktury np. skwerów miejskich czy remontów budynków.
W obecnym stanie prawnym przywracanie takich obszarów do życia nie jest prowadzone na podstawie całościowych przepisów, a jedynie rozporządzeń. Według Orłowskiego projektowana ustawa stworzy nie tylko ramy prawne do prowadzenia rewitalizacji, ale też pozwoli zastosować szereg ułatwień i zachęt do jej prowadzenia, a także da samorządom narzędzia do prowadzenia rewitalizacji i pozwoli traktować takie działania, jako zadania własne gmin.
Resort, wprowadzając ustawę, nie chce utrudniać już prowadzonych procesów rewitalizacyjnych. Dlatego w początkowym etapie obowiązywania ustawy resort zakłada, że samorządy będą mogły zastosować narzędzia i rozwiązania wprowadzone ustawą dobrowolnie. Orłowski szacuje, że taka fakultatywność może obowiązywać nawet "kilka lat", bo tyle mogą trwać już rozpoczęte rewitalizacje. Docelowo resort chce, by wszystkie działania były prowadzone w trybie ustawowym.
W okresie przejściowym samorządy będą miały wybór: prowadzić rewitalizację po swojemu, albo skorzystać z możliwości, jakie da im ustawa. Orłowski zapowiedział, że adoptowanie już rozpoczętych procesów do wymagań ustawowych będzie łatwe.
Najważniejszymi narzędziami, które ułatwią rewitalizację, mają być: gminny program rewitalizacji (GPR), uchwalana przez radę gminy strategia wyznaczająca obszar zdegradowany i będąca podstawą do wydania aktów prawa miejscowego, regulujących sposób prowadzenia rewitalizacji; komitet rewitalizacji - opiniotwórcze ciało, w którym zasiądą przedstawiciele władz lokalnych, mieszkańców, właścicieli nieruchomości i biznesu. Ustawa ma szczegółowo opisywać kompetencje komitetu rewitalizacji i ustali zasady partycypacji społecznej w tym procesie.
Nowe prawo da też gminom możliwość ustanawiania specjalnych stref rewitalizacji (SSR). Pozwoli to na stosowanie konkretnych zachęt dla podmiotów rewitalizacji, w tym podmiotów prywatnych - np. wprowadzenia wyższej rocznej stawki amortyzacyjnej właścicieli budynków, jeśli wykonają zaplanowane prace inwestycyjne. SSR powoli też gminom nałożyć na nich obowiązki związane z rewitalizacją np. przez narzucenie wybranych form działalności gospodarczej, by obszar rewitalizowany nie został zdominowany przez działalność bankową czy instytucje finansowe.
Gmina będzie mogła przyjąć w drodze uchwały nowy akt planistyczny, jakim będzie miejscowy plan rewitalizacji (MPR). Na jego mocy będzie mogła wprowadzać zachęty dla inwestorów, np. zwalniając ich z płacenia lub obniżając im niektóre opłaty. Gmina będzie mogła też w ramach MPR nakładać obowiązki na inwestorów, np. wiązać prawo do zabudowy z koniecznością wybudowania drogi.
Ustawa ma rozszerzyć katalog celów publicznych m.in. poprzez dodanie do nich działań prowadzących do rozwoju wybranych form społecznego budownictwa, jak np. TBS-y. Ustawowe określenie rewitalizacji, jako zadania własnego gminy, pozwoli na przekazywanie dotacji remontowych na rzecz budynków niebędących zabytkami.
Źródło: PAP