Zasady te określił rząd w projekcie zmian trzech ustaw: kodeksu cywilnego, kodeksu postępowania cywilnego oraz prawa upadłościowego i naprawczego. Przepisy projektowanej ustawy porządkują stan prawny związany z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z kwietnia 2008 roku.
Nowe przepisy wskazują, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia przysługuje tylko od prawomocnych wyroków sądu drugiej instancji, kończących postępowanie w sprawie, a także od postanowień kończących postępowanie wydanych przez sąd drugiej instancji w postępowaniu nieprocesowym, postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności orzeczeń sądów państw obcych oraz w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego wydanego za granicą lub ugody zawartej przed zagranicznym sądem polubownym.
Skarga nie będzie przysługiwać od innych prawomocnych orzeczeń, w tym wydanych w postępowaniu egzekucyjnym oraz upadłościowym i naprawczym.
W przypadku szkód wyrządzonych w tych postępowaniach, strona może dochodzić wynagrodzenia bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności z prawem przed sądem powszechnym albo w sprawie o odszkodowanie od Skarbu Państwa.
Gwarancją w dochodzeniu wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez wydanie niezgodnego z prawem orzeczenia, od którego skarga nie przysługuje, będzie w pierwszej instancji sąd okręgowy. Przewidziano ponadto, że skarga kasacyjna jest dopuszczalna niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia.
W tych sprawach, bez względu na wartość przedmiotu sporu, obowiązkowe będzie zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną.
Ponadto w projekcie ustawy uregulowano dopuszczalność skargi kasacyjnej w sprawach o uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroków sądów polubownych i ugód zawartych przed tymi sądami. W zależności od tego, czy wyrok wydały sądy polskie, czy zagraniczne przyjęto, że skarga kasacyjna może być dopuszczalna tylko w sprawie o uznanie lub stwierdzenie wykonalności sądu polubownego wydanego za granicą albo ugody zawartej przed zagranicznym sądem polubownym.
W takiej sprawie ma przysługiwać skarga o wznowienie postępowania i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
CIR/IN