Kto popełnia nadużycia?
KPMG przedstawiło w raporcie profil typowego sprawcy nadużyć.Jest to:
- mężczyzna- aż w 87% przypadków;
- w wieku od 35 do 46 lat;
- pracujący w dziale finansowym lub na stanowisku związanym z finansami (32% sprawców), bądź- co jest cechą charakterystyczną dla Europy Środkowej, w tym Polski- w dziale sprzedaży;
- pracujący dla firmy dłużej niż 10 lat- ryzyko popełnienia przez pracownika nadużycia rośnie wraz z długością jego stażu w firmie - według raportu 60% sprawców pracowało w danej firmie ponad 5 lat, a 33% - ponad 10 lat;
- członek zarządu lub wyższej kadry kierowniczej- według raportu odsetek spraw, w których dyrektor zarządzający lub prezes byli podejrzani wyniósł w 2011r. 26% ( w porównaniu z rokiem 2007 wskaźnik ten wzrósł o 15%), natomiast odsetek sprawców wśród członków zarządu wzrósł od 2007r.o 7% i wynosi obecnie 18%.
Sprawca, aż w 61% przypadków działa w porozumieniu z innymi osobami.
Sposób działania sprawców
Podstawowa metodą jest manipulacja danymi finansowymi, w celu osiągnięcia osobistej korzyści. Blisko 43% stanowiło sprzeniewierzenie aktywów, głównie poprzez nadużycia w zamówieniach publicznych i defraudację. Jako motywy działania sprawcy wskazują najczęściej lęk przed utratą pracy, nacisk na osiąganie coraz bardziej ambitnych celów finansowych, oraz chęć uzyskania premii finansowej. Z raportu wynika, ze aż 96% sprawców uczyniło sobie z popełniania nadużyć stałe źródło dochodu.
Ignorowanie sygnałów ostrzegawczych
Badanie pokazuje, że sprawcy wykorzystują coraz gorsze funkcjonowanie mechanizmów kontroli w firmach. Zdecydowaną większość nadużyć (74%) dokonuje się z wykorzystaniem luk w mechanizmach kontroli wewnętrznej. Nie są bowiem dostrzegane sygnały ostrzegawcze, takie jak fakt, że pracownik wiedzie styl życia niekorespondujący z poziomem jego wynagrodzenia. Jedynie 6% podobnych sygnałów doprowadziło w 2011 roku do wykrycia nadużyć, wobec 24% w 2007 roku.
„Fakt, że w ponad połowie przeanalizowanych spraw wykrycie nadużycia było poza kontrolą firmy: wydarzyło się przez przypadek, wskutek informacji zewnętrznej lub dobrowolnego poinformowania przez pracowników, może świadczyć o tym, że w firmach funkcjonują niedostateczne mechanizmy kontrolne w zakresie identyfikacji nieprawidłowości”- twierdzi Agnieszka Gawrońska-Malec z firmy KPMG.
Spadek wykrywalności nadużyć poprzez wewnętrzne mechanizmy firm, specjaliści KPMG tłumaczą ogólną tendencją do redukcji kosztów obliczu kryzysu finansowego, poprzez ograniczanie kontroli i zwalnianie powołanych do tego pracowników. Jednocześnie podkreślają, że potrzeba czujności nigdy nie była tak aktualna, jak właśnie podczas kryzysu.
Polecamy: Jak założyć własną firmę?