W 2019 r. ustawa luksemburska ustanowiła powstanie w państwach członkowskich Unii Europejskiej rejestrów beneficjentów rzeczywistych (UBO) i zarejestrowanych podmiotów. Od tego czasu kolejne państwa członkowskie wprowadzały odpowiednie systemy. Systemy miały dotyczyć beneficjentów rzeczywistych podmiotów o charakterze korporacyjnym i innych podmiotów prawnych utworzonych na terenie UE. Informacje o tych podmiotach miały być dostępne dla każdego zainteresowanego w każdej sytuacji.
- Wyrok TSUE w sprawie UBO?
- Znaczenie wyroku w kwestii UBO
- Cypr zawiesił rejestr UBO
- Co z innymi państwami członkowskimi?
W skrócie każdy miał z łatwością dotrzeć do informacji kto z imienia i nazwiska ostatecznie czerpie korzyści finansowe ze spółki i jest jej faktycznym właścicielem. Ostatnim państwem członkowskim, które otworzyło swój rejestr UBO był Cypr. Tam rejestr działał od 1 czerwca 2022 r. Jednak nie trwało to długo.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził jednak, że przepisy pozwalające na tworzenie ogólnodostępnych rejestrów UBO są nieważne.
Wyrok TSUE w sprawie UBO?
22 listopada 2022 r. TSUE wydało komunikat prasowy w sprawie wyroków połączonych C-37/20 i C-601/20. W komunikacie czytamy, że w dyrektywie w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy: przepis przewidujący, że informacje o rzeczywistych beneficjentach podmiotów o charakterze korporacyjnym utworzonych na terytorium państw członkowskich mają być we wszystkich przypadkach udostępniane każdej osobie jest nieważny.
Zdaniem Trybunału, publiczny dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych stanowi poważne naruszenie podstawowego prawa do poszanowania życia prywatnego (art. 7 Karty praw podstawowych UE) i ochrony danych osobowych (art. 8 tej samej Karty). Tym samy TSUE w wydanym wyroku w składzie wielkiej izby orzekł nieważność przepisu dyrektywy w sprawie przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, który ustanawia obowiązek rejestrów UBO w państwach członkowskich.
Znaczenie wyroku w kwestii UBO
Wydaje się, że wyrok ten ma ogromne znaczenie w świecie międzynarodowego biznesu.
W tym tworzenia holdingów jak i dla samej istoty trustu, która została zachwiana przez istnienie jawnych rejestrów UBO. Oczekuje się, tym samym że ten przełomowy wyrok będzie miał decydujący wpływ na rejestr UBO i ustawodawstwo dotyczące AML we wszystkich państwach członkowskich UE. Niewątpliwie zezwolenie na wgląd w dane osobowe beneficjentów rzeczywistych powinno zostać skorygowane. Jak? Prawdopodobnie tak, aby dostęp ten był możliwy tylko w szczególnych przypadkach.
Cypr zawiesił rejestr UBO
Na pierwsze reakcje państw nie było trzeba długo czekać. W rezultacie, 28 listopada 2022 r. odpowiedni dział Rejestru Spółek na Cyprze (DRCIP) ogłosił zawieszenie ogólnego dostępu do rejestru UBO od dnia 23 listopada 2022 r. (dnia po ogłoszeniu wyroku TSUE).
Co z innymi państwami członkowskimi?
Działanie rejestrów UBO zawieszają kolejne państwa członkowskie np. Luksemburg.
Do wyjaśnienia zostaje kwestia, jak wyrok TSUE wpłynie na rzeczywistość rejestrów UBO
w państwach członkowskich. Zawieszenie to przecież nie zlikwidowanie. Wnioskować można, że to stan przejściowy. Tym samym na rezultaty musimy jeszcze poczekać i je bacznie obserwować. Możliwe, że sama Unia Europejska zajmie się nowelizacją przepisu, ponieważ został on uznany za nieważny.
Autor: Agata Piłat, Business Development Manager w Oniszczuk & Associates